എദേസ്സ
From Wikipedia, the free encyclopedia
വടക്ക്-പടിഞ്ഞാറൻ മെസപ്പൊട്ടാമിയയിലെ ഒരു പുരാതന നഗരമാണ് എദേസ്സ (/ɪˈdɛsə/; ഗ്രീക്ക്: Ἔδεσσα). ഒറഹായെന്നും ഈ നഗരം അറിയപ്പെടുന്നു (സുറിയാനി: ܐܘܪܗܝ). യവന കാലഘട്ടത്തിൽ സെലൂസിഡ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ സ്ഥാപകനായ സെലൂക്കസ് നിക്കേറ്റർ (ക്രി. മു. 305-281) രാജാവ് സ്ഥാപിച്ചതാണീ നഗരം. പിന്നീട് ഇത് ഓസ്റോയിൻ രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമായി മാറി. റോമൻ പ്രവിശ്യയായ ഓസ്റോയിന്റെ തലസ്ഥാനമായി പിന്നീട് തുടർന്നു. പുരാതന കാലഘട്ടത്തിൽ, ഇത് ക്രിസ്തീയതയുടെ ഒരു പ്രധാന ദൈവശാസ്ത്രകേന്ദ്രമായും മാറി. ക്രിസ്തീയ സഭാപരമ്പര്യങ്ങളിൽ പ്രമുഖമായ എദേസ്സൻ സഭാപാരമ്പര്യം പ്രാഥമികവികാസം പ്രാപിച്ചത് ഇവിടെയാണ്. കൂടാതെ സുറിയാനിഭാഷയുടെ പിള്ളത്തൊട്ടിലായും എദേസ്സ അറിയപ്പെടുന്നു. സുറിയാനി ഭാഷയുടെയും സാഹിത്യത്തിന്റെയും വികാസത്തിന് എദേസ്സ വഹിച്ച പങ്ക് വളരെ വലുതാണ്. ചരിത്രപരമായ കിഴക്കിന്റെ സഭ രൂപമെടുത്തതും എദേസ്സയിലാണ്. എദേസ്സയിലെ വേദശാസ്ത്രകേന്ദ്രം ക്രിസ്തീയചരിത്രത്തിൽ നിർണ്ണായക സ്ഥാനം വഹിക്കുന്നു. പിൽക്കാലത്ത് ഇത് റാഷിദുൻ ഖിലാഫത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിൽ എത്തി. കുരിശുയുദ്ധകാലത്ത്, എദേസ്സ കൗണ്ടിയുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഈ നഗരം.
യൂഫ്രട്ടീസ് നദിയുടെ പോഷകനദികളിൽ ഒന്നായ ഖാബൂറിന്റെ പോഷകനദിയായ ഡെയ്സൻ നദിയുടെ (ലത്തീൻ: Scirtus; തുർക്കിഷ്: Kara Koyun) തീരത്താണ് ഈ നഗരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.