മുഹമ്മദ് അബ്ദു

ഒരു ഈജിപ്ഷ്യൻ ഇസ്‌ലാമിക പണ്ഡിതനാണ് മുഹമ്മദ് അബ്ദു (1849 - 11 ജൂലൈ 1905) (അറബി: محمد عبده‎ ). നിയമജ്ഞൻ, ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞൻ, പരിഷ്കർത്താവ്, ^[1] എഴുത്തുകാരൻ എന്നീ നിലകളിൽ പ്രശസ്തനായ അദ്ദേഹം ജമാലുദ്ദീൻ അഫ്ഗാനിയോടൊപ്പം യൂറോപ്യൻ അധിനിവേശത്തിനെതിരായി അൽ ഉർവത്തുൽ വുഥ്ഖ എന്ന മാഗസിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നു^[2]. അബ്ദു രചിച്ച ഖുർആൻ വ്യാഖ്യാനം, രിസാലത്തുത്തൗഹീദ് എന്നിവ ഇസ്‌ലാമികലോകത്ത് വ്യാപകമായി അറിയപ്പെടുന്നവയാണ്.^[3]

ജീവചരിത്രം

തുർക്കിക്കാരനായ പിതാവ്, ഈജിപ്തുകാരിയായ മാതാവ് എന്നിവരുടെ മകനായി 1849-ൽ ഈജിപ്തിലെ നൈൽ ഡെൽറ്റയിൽ ജനിച്ചു^[4][5]. കുടുംബത്തിന് കുർദ്ദിഷ് ബന്ധവും ഉണ്ടായിരുന്നു^[6]. തൻതാ, അമ്മാദി എന്നിവിടങ്ങളിലെ വിദ്യാഭ്യാസ ശേഷം 1866-ൽ അൽ അസ്‌ഹർ സർവ്വകലാശാലയിൽ^[7][8] തത്വശാസ്ത്രപഠനത്തിനായി^[9] ചേർന്നപ്പോൾ അവിടെ അധ്യാപകനായിരുന്ന ജമാലുദ്ദീൻ അഫ്ഗാനിയുടെ ചിന്താസ്വാധീനത്തിലാവുകയായിരുന്നു^[10]. യൂറോപ്യൻ കൊളോണനിയലിസത്തിന്റെ ശക്തനായ വിമർശകനായിരുന്ന ജമാലുദ്ദീൻ അഫ്ഗാനിയോടൊപ്പം രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനത്തിലും പത്രപ്രവർത്തനത്തിലും അബ്ദു പങ്കുവഹിച്ചു.

രചനകൾ

• Comments on Peak of Eloquence
• Al-Urwah al-Wuthqa

• (1897) Risālat al-tawḥīd (“Treatise on the oneness of God;” first edition)
• (1903) Tafsir Surat al-`Asr, Cairo.
• (1904) Tafsir juz’ `Amma, al-Matb. al-Amiriyya, Cairo.
• (1927) Tafsir Manar, 12 volumes
• (1944) Muhammad Abduh. "Essai sur ses idées philosophiques et religieuses", Cairo
• (1954–1961), Tafsir al-Qur'an al-Hakim al-Mustahir bi Tafsir al-Manar, 12 vols. with indices, Cairo.
• (1962 or 1963) (Islamic year 1382), Fatihat al-Kitab, Tafsir al-Ustadh al-Imam…, Kitab al-Tahrir, Cairo.
• (no date), Durus min al-Qur'an al-Karim, ed. by Tahir al-Tanakhi, Dar al-Hilal, Cairo.
• (1966) The Theology of Unity, trans. by Ishaq Musa'ad and Kenneth Cragg. London.