അർമേനിയൻ ഭാഷ

അർമേനിയൻ ജനത സംസാരിക്കുന്ന ഇന്തോ യൂറോപ്യൻ ഭാഷാവിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന ഭാഷയാണ് അർമേനിയൻ ഭാഷ (հայերեն [hɑjɛˈɾɛn] hayeren). അർമേനിയയിലെയും സ്വയം പ്രഖ്യാപിത നഗോർണോ കാരബാഖ് റിപ്പബ്ലിക്കിലെയും ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാണിത്. അർമേനിയൻ പർവതപ്രദേശങ്ങളിൽ ഈ ഭാഷ കാലങ്ങളായി സംസാരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. അർമേനിയൻ ഡയ്സ്പെറയും ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്. ഇന്തോ യൂറോപ്യൻ കുടുംബത്തിനകത്തുള്ള വ്യതിരിക്തമായ ശബ്ദവികാസം കാരണം ഇത് ഭാഷാശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ ശ്രദ്ധയാകർഷി‌ച്ചിട്ടുണ്ട്.

അർമേനിയൻ
հայերեն ഹേയറൻ
ഉച്ചാരണം	[hɑjɛˈɾɛn]
ഉത്ഭവിച്ച ദേശം	അർമേനിയൻ ഹൈലാന്റ്
മാതൃഭാഷയായി സംസാരിക്കുന്നവർ	ഉദ്ദേശം 60 ലക്ഷം (2001)[1]
ഭാഷാകുടുംബം	ഇന്തോ-യൂറോപ്യൻ അർമേനിയൻ
പൂർവ്വികരൂപം	പ്രോട്ടോ അർമേനിയൻ (റീകൺസ്ട്രക്റ്റഡ്) ഓൾഡ് അർമേനിയൻ മിഡിൽ അർമേനിയൻ
ഭാഷാഭേദങ്ങൾ	വെസ്റ്റേൺ അർമേനിയൻ ഈസ്റ്റേൺ അർമേനിയൻ
ലിപികൾ	അർമേനിയൻ അക്ഷരമാല അർമേനിയൻ ബ്രെയിൽ
ഔദ്യോഗിക സ്ഥിതി
ഔദ്യോഗിക പദവി	Armenia  Nagorno-Karabakh Republic
Recognised minority language in	Georgia (സംട്സ്ഖേ-ജവാഖെടി) (പ്രായോഗികതലത്തിൽ)[lower-alpha 1]  Lebanon[lower-alpha 2]  United States (കാലിഫോർണിയ) (പ്രായോഗികതലത്തിൽ)[lower-alpha 3]  Ukraine[13]  Iraq[14]  Cyprus[15]  Hungary[16]  Poland[17]  Romania[18]
Regulated by	അർമേനിയൻ നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ്
ഭാഷാ കോഡുകൾ
ISO 639-1	hy
ISO 639-2	arm (B) hye (T)
ISO 639-3	Variously: hye – ആധുനിക അർമേനിയൻ xcl – ശ്രേഷ്ഠ അർമേനിയൻ axm – മദ്ധ്യ അർമേനിയൻ
ഗ്ലോട്ടോലോഗ്	arme1241[19]
Linguasphere	57-AAA-a
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA.

അർമേനിയൻ ഭാഷയ്ക്ക് സ്വന്തമായ ലിപിയുണ്ട്. എ.ഡി. 405–6 കാലത്ത് മെസ്രോപ് മഷ്ടോട്സ് എന്ന ഭാഷാശാസ്ത്രജ്ഞനായ പാതിരിയാണ് ഇതിന് രൂപം കൊടുത്തത്.

ഇന്തോ യൂറോപ്യൻ കുടുംബത്തിലെ ഒരു സ്വതന്ത്ര ശാഖയായാണ് ഭാഷാശാസ്ത്രജ്ഞർ അർമേനിയൻ ഭാഷയെ കണക്കാക്കുന്നത്.^[20]

ബി.സി. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടോടെ തന്നെ അർമേനിയ ഒരു ഭാഷ മാത്രം സംസാരിക്കുന്ന രാജ്യമായി മാറിയിരുന്നു.^[21] നിലവിലുള്ള ഏറ്റവും പഴയ ഗ്രന്ഥം അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു ബൈബിൾ പരിഭാഷയാണ്. പടിഞ്ഞാറൻ മിഡിൽ ഇറാനിയൻ ഭാഷകൾ (പ്രത്യേകിച്ച് പാർത്ഥിയൻ) അർമേനിയൻ ഭാഷയിലേയ്ക്ക് ധാരാളം വാക്കുകൾ സംഭാവന ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഗ്രീക്ക്, ലാറ്റിൻ, ഓൾഡ് ഫ്രഞ്ച്, പേർഷ്യൻ, അറബിക്, ടർക്കിഷ് തുടങ്ങിയ ഭാഷകളിൽ നിന്നും ചരിത്രത്തിൽ പല ഘട്ടങ്ങളിലായി അർമേനിയൻ ഭാഷ വാക്കുകൾ കടം കൊണ്ടിട്ടുണ്ട്. കിഴക്കൻ അർമേനിയൻ, പടിഞ്ഞാറൻ അർമേനിയൻ എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് വ്യത്യസ്ത രൂപങ്ങൾ ഈ ഭാഷയ്ക്കുണ്ട്. പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങൾ മിക്കവയും മറ്റുള്ളവർക്കും മനസ്സിലാക്കാനെളുപ്പമായവയാണ്.

അന്യം നിന്നുപോയ ലൊമാവ്രൻ ഭാഷ റോമാനി ഭാഷാസ്വാധീനമുള്ളതും (വാക്കുകൾ മിക്കതും റോമാനിയിൽ നിന്ന് കടം കൊണ്ടവയാണ്) അർമേനിയൻ വ്യാകരണം ഉപയോഗിക്കുന്നതുമായ ഒരു വകഭേദമാണ്.

കുറിപ്പുകൾ

1. സംട്സ്ഖേ-ജവാഖെടിയിൽ അർമേനിയൻ ഭാഷയ്ക്ക് നിയമപരമായി സ്ഥാനമില്ലെങ്കിൽ ഇത് അർമേനിയൻ ജനത പരക്കെ സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്. നിനോട്സ്മിൻഡ, അഖാൽകലാകി എന്നീ ജില്ലകളിലാണ് (ആകെ ജനസംഖ്യയുടെ 90% ഈ ജില്ലകളിലാണ്) കൂടുതലും.^[2] ജോർജ്ജിയൻ ഭരണകൂടം ഈ പ്രദേശത്തിൽ 144 അർമേനിയൻ സ്കൂളുകൾ നടത്തുന്നുണ്ട്(2010-ലെ വിവരം).^[3][4]
2. ലെബനീസ് ഭരണകൂടം അർമേനിയൻ ഭാഷ ഒരു ന്യൂനപക്ഷഭാഷയായി അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്^[5] വിദ്യാഭ്യാസ ആവശ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും ഇതാണ് സ്ഥിതി.^[6][7]
3. കാലിഫോർണിയ സംസ്ഥാനത്തിലെ പല ഭരണവിഭാഗങ്ങളും തങ്ങളുടെ രേഖകൾ അർമേനിയൻ ഭാഷയിൽ തർജ്ജമ ചെയ്യാറുണ്ട്.^[8][9][10] ഗ്ലെൻഡേൽ നഗരത്തിൽ അർമേനിയൻ ഭാഷയിൽ റോഡടയാളങ്ങളുണ്ട്.^[11][12]

അടിക്കുറിപ്പുകൾ

1. ആധുനിക അർമേനിയൻ reference at Ethnologue (17th ed., 2013)
   ശ്രേഷ്ഠ അർമേനിയൻ reference at Ethnologue (17th ed., 2013)
   മദ്ധ്യ അർമേനിയൻ reference at Ethnologue (17th ed., 2013)
2. Hille, Charlotte (2010). State Building and Conflict Resolution in the Caucasus. Leiden, Netherlands: Brill Publishers. p. 241. ISBN 9789004179011.
3. "Javakhk Armenians Looks Ahead to Local Elections". Asbarez. 31 March 2010. Retrieved 26 May 2014. ...Javakheti for use in the region's 144 Armenian schools...
4. Mezhdoyan, Slava (28 November 2012). "Challenges and problems of the Armenian community of Georgia" (PDF). Tbilisi: European Armenian Federation for Justice and Democracy. Retrieved 26 May 2014. Armenian schools in Georgia are fully funded by the government...
5. "About Lebanon". Central Administration of Statistics of the Republic of Lebanon. Archived from the original on 26 May 2014. Other Languages: French, English and Armenian
6. "Consideration of Reports Submitted by States Parties Under Article 44 of the Convention. Third periodic reports of states parties due in 2003: Lebanon" (PDF). Committee on the Rights of the Child. 25 October 2005. p. 108. Retrieved 26 May 2014. Right of minorities to learn their language. The Lebanese curriculum allows Armenian schools to teach the Armenian language as a basic language.
7. Sanjian, Ara. "Armenians and the 2000 Parliamentary Elections in Lebanon". Armenian News Network / Groong. University of Southern California. Archived from the original on 26 May 2014. Moreover, the Lebanese government approved a plan whereby the Armenian language was to be considered from now on as one of the few 'second foreign languages' that students can take as part of the official Lebanese secondary school certificate (Baccalaureate) exams.
8. "Armenian Translations". California Department of Social Services. Archived from the original on 26 May 2014.
9. "Վարորդների ձեռնարկ [Driver's Manual]" (PDF). California Department of Motor Vehicles. 2014. Archived from the original (PDF) on 2014-07-14. Retrieved 26 May 2014.
10. "English/Armenian Legal Glossary" (PDF). Superior Court of California, County of Sacramento. 22 June 2005. Retrieved 26 May 2014.
11. Rocha, Veronica (11 January 2011). "New Glendale traffic safety warnings in English, Armenian, Spanish". Los Angeles Times. Retrieved 26 May 2014.
12. Aghajanian, Liana (4 September 2012). "Intersections: Bad driving signals a need for reflection". Glendale News-Press. Archived from the original on 2017-05-25. Retrieved 26 May 2014. ...trilingual street signs in English, Armenian and Spanish at intersections...
13. "Law of Ukraine "On Principles of State Language Policy" (Current version — Revision from 01.02.2014)". Document 5029-17, Article 7: Regional or minority languages Ukraine, Paragraph 2. rada.gov.ua. 1 February 2014. Retrieved 30 April 2014.
14. "Iraqi Constitution: Article 4" (PDF). The Republic of Iraq Ministry of Interior General Directorate for Nationality. Archived from the original (PDF) on 2016-11-28. Retrieved 16 June 2014. The right of Iraqis to educate their children in their mother tongue, such as Turkmen, Syriac, and Armenian shall be guaranteed in government educational institutions in accordance with educational guidelines, or in any other language in private educational institutions.
15. "Implementation of the Charter in Cyprus". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. Archived from the original on 2011-10-24. Retrieved 16 June 2014.
16. "Implementation of the Charter in Hungary". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. Archived from the original on 2014-02-27. Retrieved 16 June 2014.
17. "Territorial languages in the Republic of Poland" (PDF). Strasbourg: European Charter for Regional or Minority Languages. 30 September 2010. p. 9. Retrieved 16 June 2014.
18. "Implementation of the Charter in Romania". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. Archived from the original on 2012-02-22. Retrieved 16 June 2014.
19. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "അർമേനിയൻ". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. {{cite book}}: External link in |chapterurl= (help); Unknown parameter |chapterurl= ignored (|chapter-url= suggested) (help)
20. Armenian language – Britannica Online Encyclopedia
21. Strabo, Geographica, XI, 14, 5; Հայոց լեզվի համառոտ պատմություն, Ս. Ղ. Ղազարյան։ Երևան, 1981, էջ 33 (Concise History of Armenian Language, S. Gh. Ghazaryan. Yerevan, 1981, p. 33).

അവലംബങ്ങൾ

• Dum-Tragut, Jasmine (2009), Armenian: Modern Eastern Armenian, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company
• Fortson, Benjamin W. (2004), Indo-European Language and Culture, Oxford: Blackwell Publishing
• Hübschmann, Heinrich (1875), "Über die Stellung des armenischen im Kreise der indogermanischen Sprachen", Zeitschrift für Vergleichende Sprachforschung, 23: 5–42, archived from the original on 2005-12-21, retrieved 2014-08-11
• Price, G. (1998), Encyclopedia of European languages, Oxford University Press

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്

• Adjarian, Herchyah H. (1909) Classification des dialectes arméniens, par H. Adjarian. Paris: Honoro Champion.
• Clackson, James. 1994. The Linguistic Relationship Between Armenian and Greek. London: Publications of the Philological Society, No 30. (and Oxford: Blackwell Publishing)
• Holst, Jan Henrik (2009) Armenische Studien. Wiesbaden: Harrassowitz.
• Mallory, J. P. (1989) In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth. London: Thames & Hudson.
• Vaux, Bert. 1998. The Phonology of Armenian. Oxford: Clarendon Press.
• Vaux, Bert. 2002. "The Armenian dialect of Jerusalem." in Armenians in the Holy Land. "Louvain: Peters.

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ

Wikipedia

വിക്കിപീഡിയ സ്വതന്ത്ര സർവ്വവിജ്ഞാനകോശത്തിന്റെ അർമേനിയൻ ഭാഷ പതിപ്പ്

• Armenian Swadesh list of basic vocabulary words (from Wiktionary's Swadesh list appendix)
• AGBU – Armenian Virtual College – First online university to learn Armenian Archived 2013-07-26 at the Wayback Machine.
• Armenian language resources
• The Armenian alphabet
• Learn Armenian (Organization teaching grammar vocabulary and phrases)

അർമേനിയൻ ഭാഷയിലെ ഓൺലൈൻ ഡിക്ഷണറികൾ

• en.wiktionary.org Armenian–English dictionary with pronunciations, etymologies and inflection tables.
• Armenian English Dictionary Armenian–English dictionary.
• Nayiri.com (Library of Armenian dictionaries):
  • Armenian dictionary (about 18,000 terms; definitions in Armenian).
  • Armenian Explanatory Dictionary (Հայերէն Բացատրական Բառարան) by Stepan Malkhasiants (about 130,000 entries). One of the definitive Armenian dictionaries.
  • Armenian Etymological Dictionary (Հայերէն Արմատական Բառարան) by Hrachia Acharian (5,062 word roots). The definitive study of the history and origins of word roots in Armenian. Also includes explanations of each word root as it is used today.
  • Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian (Ժամանակակից Հայոց Լեզվի Բացատրական Բառարան) published by the Armenian SSR Academy of Sciences between 1969 and 1980. In Eastern Armenian, reformed orthography (about 125,000 headwords).
  • Հայոց Լեզուի Նոր Բառարան, Western Armenian dictionary published in two volumes in Beirut in 1992 (about 56,000 headwords).
  • Modern Armenian Explanatory Dictionary (Արդի Հայերենի Բացատրական Բառարան) by Edward Aghayan (about 135,600 headwords). In Eastern Armenian and reformed Armenian orthography.
  • Armenian Language Thesaurus (Հայոց Լեզվի Հոմանիշների Բառարան) by Ashot Sukiasyan (about 83,000 entries). In Eastern Armenian and reformed Armenian orthography.
  • Armenian-English dictionary (about 70,000 entries).
  • English-Armenian dictionary (about 96,000 entries).
  • Armenian-French dictionary (about 18,000 entries).
  • French-Armenian dictionary (about 20,000 entries).
• www.masis.am/test/dic/ Armenian–English Dictionary, more than 17,000 terms.
• dictionaries.arnet.am Collection of Armenian XDXF and Stardict dictionaries
• dictionary.hayastan.com Archived 2014-07-05 at the Wayback Machine. Armenian–English Dictionary, more than 9,000 terms.
• Daoulagad - mobile Armenian OCR dictionary