മൂത്രാശയ വ്യൂഹം എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥ, വൃക്കകൾ, മൂത്രാശയങ്ങൾ, മൂത്രസഞ്ചി, മൂത്രനാളി എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു അവയവ വ്യവസ്ഥയാണ്. ശരീരത്തിൽ നിന്ന് മാലിന്യങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുക, രക്തത്തിന്റെ അളവും രക്തസമ്മർദ്ദവും നിയന്ത്രിക്കുക, ഇലക്ട്രോലൈറ്റുകളുടെയും മെറ്റബോളിറ്റുകളുടെയും അളവ് നിയന്ത്രിക്കുക, രക്തത്തിലെ പിഎച്ച് നിയന്ത്രിക്കുക എന്നിവയാണ് ഇതിൻ്റെ ലക്ഷ്യം. മൂത്രം നീക്കം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ശരീരത്തിന്റെ ഡ്രെയിനേജ് സംവിധാനമാണ് മൂത്രനാളി.[1] വൃക്കകൾക്ക് വൃക്കസംബന്ധമായ ധമനികൾ വഴി വിപുലമായ രക്ത വിതരണം ഉണ്ട്. ഓരോ വൃക്കയിലും നെഫ്രോണുകൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന പ്രവർത്തന യൂണിറ്റുകൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. രക്തം ശുദ്ധീകരിക്കുകയും കൂടുതൽ സംസ്കരണം നടത്തുകയും ചെയ്ത ശേഷം, മാലിന്യങ്ങൾ (മൂത്രത്തിന്റെ രൂപത്തിൽ) മൂത്രനാളി, മിനുസമാർന്ന പേശി നാരുകൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ട്യൂബുകൾ എന്നിവയിലൂടെ വൃക്കയിൽ നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുന്നു, ഇത് മൂത്രാശയത്തിൽ സംഭരിക്കുകയും പിന്നീട് മൂത്രമൊഴിക്കലിലൂടെ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് പുറന്തള്ളുകയും ചെയ്യുന്നു. സ്ത്രീയുടെയും പുരുഷന്റെയും മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥ വളരെ സമാനമാണ്, മൂത്രനാളിയുടെ നീളത്തിൽ മാത്രം വ്യത്യാസമുണ്ട്.
മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥ | |
---|---|
Details | |
Identifiers | |
Latin | Systema urinarium |
MeSH | D014551 |
TA | A08.0.00.000 |
FMA | 7159 |
Anatomical terminology |
രക്തത്തിന്റെ ശുദ്ധീകരണത്തിലൂടെയാണ് വൃക്കകളിൽ മൂത്രം രൂപപ്പെടുന്നത്. ഇങ്ങനെ രൂപപ്പെടുന്ന മൂത്രം മൂത്രാശയത്തിലേക്ക് കടക്കുകയും അവിടെ സൂക്ഷിക്കുകയും, മൂത്രമൊഴിക്കുമ്പോൾ മൂത്രനാളിയിലൂടെ ശരീരത്തിന് പുറത്തേക്ക് ഒഴുകുകയും ചെയ്യുന്നു.
ആരോഗ്യമുള്ള ഒരു മനുഷ്യനിൽ പ്രതിദിനം 800 – 2,000 മില്ലിലിറ്റർ (mL) മൂത്രം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. ദ്രാവകം കഴിക്കുന്നതും വൃക്കകളുടെ പ്രവർത്തനവും അനുസരിച്ച് ഈ അളവ് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.
ഘടന
മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥ എന്നത് മനുഷ്യ ശരീരത്തിൽ മൂത്രം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുകയും വിസർജ്ജന ഘട്ടത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുകയും ചെയ്യുന്ന ഘടനകളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മനുഷ്യന്റെ മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയിൽ ഡോർസൽ ബോഡി മതിലിനും പാരീറ്റൽ പെരിറ്റോണിയത്തിനും ഇടയിൽ ആയി ഇടത്തുവശത്തും വലതുവശത്തും രണ്ട് വൃക്കകളുണ്ട്.
വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തന യൂണിറ്റായ നെഫ്രോണിൽ നിന്നാണ് മൂത്രത്തിന്റെ രൂപീകരണം ആരംഭിക്കുന്നത്. മൂത്രം പിന്നീട് കളക്റ്റിങ് ഡക്റ്റുകൾ (ശേഖരണ നാളികൾ) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ട്യൂബുലുകളുടെ സംയോജന സംവിധാനത്തിലൂടെ നെഫ്രോണുകളിലൂടെ ഒഴുകുന്നു. ഈ ശേഖരണ നാളങ്ങൾ പിന്നീട് ഒരുമിച്ച് ചെറിയ കാലിസുകളായി മാറുന്നു, തുടർന്ന് പ്രധാന കാലിസുകൾ ആത്യന്തികമായി റീനൽ പെൽവിസിൽ ചേരുന്നു. ഇവിടെ നിന്ന്, മൂത്രനാളിയിലൂടെ ഒഴുകി മൂത്രാശയത്തിലേക്ക് എത്തുന്നു. മനുഷ്യന്റെ മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയുടെ ഘടന മൂത്രാശയത്തിന്റെ തലത്തിൽ പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും തമ്മിൽ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
വികസനം
ജനനത്തിനു മുമ്പു തന്നെ ആരംഭിക്കുന്ന മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയുടെ വികസനം യുറോജെനിറ്റൽ സിസ്റ്റത്തിന്റെ വികാസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മൂത്രാശയവും പ്രത്യുൽപാദന അവയവങ്ങളും ഇന്റർമീഡിയറ്റ് മെസോഡെമിൽ നിന്നാണ് വികസിക്കുന്നത്.
മൈക്രോഅനാട്ടമി
മൂത്രാശയ സംവിധാനം, ഒരു തരം ട്രാൻസിഷണൽ എപിത്തീലിയം ആയ യൂറോതെലിയം എന്ന ഒരു പ്രത്യേക പാളിയാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മിക്ക അവയവങ്ങളുടെയും എപ്പിത്തീലിയൽ ലൈനിംഗിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ട്രാൻസിഷണൽ എപിത്തീലിയം പരന്നതും വികസിക്കുന്നതുമാണ്. റീനൽ പെൽവിസ്, മൂത്രനാളി, മൂത്രസഞ്ചി എന്നിവയുൾപ്പെടെ മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂരിഭാഗവും യുറോത്തീലിയം കൊണ്ട് മൂടപ്പെടുന്നു.
പ്രവർത്തനം
മൂത്രാശയ സംവിധാനത്തിന്റെയും അതിന്റെ ഘടകങ്ങളുടെയും പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഇവയാണ്:
- രക്തത്തിന്റെ അളവും ഘടനയും നിയന്ത്രിക്കുക (ഉദാ: സോഡിയം, പൊട്ടാസ്യം, കാൽസ്യം )
- രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുക.
- രക്തത്തിന്റെ പിഎച്ച് ഹോമിയോസ്റ്റാസിസ് നിയന്ത്രിക്കുക.
- വൃക്കയിലൂടെ ചുവന്ന രക്താണുക്കളുടെ ഉത്പാദനത്തിന് സംഭാവന ചെയ്യുന്നു.
- കാൽസിട്രിയോൾ (വിറ്റാമിൻ ഡിയുടെ സജീവ രൂപം) സമന്വയിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.
- അവശിഷ്ട ഉൽപ്പന്നങ്ങളും (പ്രധാനമായും യൂറിയയും യൂറിക് ആസിഡും) മറ്റ് ഉൽപ്പന്നങ്ങലും ശേഖരിച്ച് ശരീരത്തിൽ നിന്ന് നീക്കം ചെയ്യുന്നു.
മൂത്രത്തിന്റെ രൂപീകരണം
ജലാംശം, പ്രവർത്തന നില, പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങൾ, ഭാരം, വ്യക്തിയുടെ ആരോഗ്യം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് പ്രായപൂർത്തിയായ മനുഷ്യരുടെ ശരാശരി മൂത്ര ഉത്പാദനം പ്രതിദിനം 1 – 2 ലിറ്റർ ആണ്. മൂത്രം കൂടുതലോ കുറവോ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നതിന് വൈദ്യസഹായം ആവശ്യമാണ്. പോളിയൂറിയ എന്നത് അമിതമായ മൂത്രം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന അവസ്ഥയാണ് (> 2.5 ലിറ്റർ / ദിവസം). പ്രതിദിനം <400 മില്ലി (മില്ലിലിറ്റർ) ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുമ്പോൾ ഒലിഗുറിയ എന്നും, പ്രതിദിനം <100 മില്ലിയിൽ കുറവ് അനൂറിയ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.
മൂത്രത്തിന്റെ രൂപീകരണത്തിന്റെ ആദ്യ ഘട്ടം വൃക്കയിലെ രക്തത്തിന്റെ ശുദ്ധീകരണമാണ്. ആരോഗ്യമുള്ള ഒരു മനുഷ്യനിൽ വൃക്കയ്ക്ക് 12 മുതൽ 30% വരെ കാർഡിയാക്ക് ഔട്ട്പുട്ട് ലഭിക്കുന്നു, എന്നാൽ ഇത് ശരാശരി 20% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 1.25 L/min ആണ്.
വൃക്കയുടെ അടിസ്ഥാന ഘടനാപരവും പ്രവർത്തനപരവുമായ യൂണിറ്റ് നെഫ്രോൺ ആണ്. രക്തം ഫിൽട്ടർ ചെയ്ത്, ആവശ്യമുള്ളത് വീണ്ടും ആഗിരണം ചെയ്ത് ബാക്കിയുള്ളത് മൂത്രമായി പുറന്തള്ളുന്നതിലൂടെ വെള്ളത്തിന്റെയും സോഡിയം പോലുള്ള ലയിക്കുന്ന പദാർത്ഥങ്ങളുടെയും സാന്ദ്രത നിയന്ത്രിക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ പ്രധാന പ്രവർത്തനം.
നെഫ്രോണിന്റെ ആദ്യഭാഗത്ത്, ബോമാൻ ക്യാപ്സ്യൂൾ രക്തചംക്രമണവ്യൂഹത്തിൽ നിന്ന് ട്യൂബുലുകളിലേക്ക് രക്തം ഫിൽട്ടർ ചെയ്യുന്നു. ഹൈഡ്രോസ്റ്റാറ്റിക്, ഓസ്മോട്ടിക് പ്രഷർ ഗ്രേഡിയന്റുകൾ ഒരു സെമിപെർമെബിൾ മെംബ്രണിലുടനീളം ഫിൽട്ടറേഷൻ സുഗമമാക്കുന്നു. ഫിൽട്രേറ്റിൽ വെള്ളം, ചെറിയ തന്മാത്രകൾ, അയോണുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു, അത് ഫിൽട്ടറേഷൻ മെംബ്രണിലൂടെ എളുപ്പത്തിൽ കടന്നുപോകുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, പ്രോട്ടീനുകളും രക്തകോശങ്ങളും പോലുള്ള വലിയ തന്മാത്രകൾ ഫിൽട്ടറേഷൻ മെംബ്രണിലൂടെ കടന്നുപോകുകയില്ല. ഓരോ മിനിറ്റിലും ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഫിൽട്രേറ്റിന്റെ അളവിനെ ഗ്ലോമെറുലാർ ഫിൽട്രേഷൻ റേറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ ജിഎഫ്ആർ എന്ന് വിളിക്കുന്നു, ഇത് പ്രതിദിനം 180 ലിറ്റർ ആണ്. ഈ ഫിൽട്രേറ്റിന്റെ 99% നെഫ്രോണിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോൾ വീണ്ടും ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുകയും ബാക്കി 1% മൂത്രമായി മാറുകയും ചെയ്യുന്നു.
ആൻറിഡ്യൂററ്റിക് ഹോർമോൺ, ആൽഡോസ്റ്റെറോൺ, പാരാതൈറോയ്ഡ് ഹോർമോൺ തുടങ്ങിയ ഹോർമോണുകളാൽ എൻഡോക്രൈൻ സിസ്റ്റമാണ് മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത്. [2]
കേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെയും വോളിയത്തിന്റെയും നിയന്ത്രണം
രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം, നാഡീവ്യൂഹം, എൻഡോക്രൈൻ സിസ്റ്റം എന്നിവയുടെ സ്വാധീനത്തിലാണ് മൂത്രവ്യവസ്ഥ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്.
ആൽഡോസ്റ്റെറോൺ വൃക്കയിലെ സ്വാധീനത്തിലൂടെ രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ഇത് നെഫ്രോണിന്റെ വിദൂര ട്യൂബുലുകളിലും ശേഖരിക്കുന്ന നാളങ്ങളിലും പ്രവർത്തിക്കുകയും ഗ്ലോമെറുലാർ ഫിൽട്രേറ്റിൽ നിന്നുള്ള സോഡിയത്തിന്റെ പുനർആഗിരണത്തെ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സോഡിയം വീണ്ടും ആഗിരണം ചെയ്യുന്നത് വെള്ളം നിലനിർത്തുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു, ഇത് രക്തസമ്മർദ്ദവും രക്തത്തിന്റെ അളവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. മിക്ക സസ്തനികളിലും കാണപ്പെടുന്ന ന്യൂറോഹൈപ്പോഫിസിയൽ ഹോർമോണാണ് ആൻറിഡ്യൂററ്റിക് ഹോർമോൺ (എഡിഎച്ച്). ശരീരത്തിലെ ജലാംശം നിലനിർത്തുക, വാസകോൺസ്ട്രിക്ഷൻ എന്നിവയാണ് ഇതിന്റെ രണ്ട് പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങൾ. വൃക്കയിലെ നെഫ്രോണിന്റെ ശേഖരണ നാളങ്ങളിൽ ജലത്തിന്റെ പുനഃശോഷണം വർദ്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വാസോപ്രെസിൻ ശരീരത്തിൽ ജലം നിലനിർത്തുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുന്നു.[3] വൃക്കയിലെ നെഫ്രോൺ ശേഖരിക്കുന്ന നാളി പ്ലാസ്മ മെംബ്രണിലെ അക്വാപോറിൻ-സിഡി ജല ചാലുകളുടെ ട്രാൻസ്ലോക്കേഷൻ പ്രേരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വാസോപ്രെസിൻ വൃക്കയുടെ ശേഖരണ നാളത്തിന്റെയും വളഞ്ഞ ട്യൂബുലിന്റെയും ജല പ്രവേശനക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.[4]
മൂത്രമൊഴിക്കൽ
മൂത്രാശയത്തിൽ നിന്ന് മൂത്രനാളിയിലൂടെ ശരീരത്തിന് പുറത്തേക്ക് മൂത്രം പുറന്തള്ളുന്നതാണ് മൂത്രമൊഴിക്കൽ. ആരോഗ്യമുള്ള മനുഷ്യരിൽ (മറ്റു പല മൃഗങ്ങളിലും), മൂത്രമൊഴിക്കൽ പ്രക്രിയ സ്വമേധയായുള്ള നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ഒന്നാണ്. ശിശുക്കളിലും, ചില പ്രായമായ വ്യക്തികളിലും, നാഡീസംബന്ധമായ തകരാറുള്ളവരിലും, മൂത്രമൊഴിക്കൽ ഒരു അനിയന്ത്രിതമായ റിഫ്ലെക്സായി സംഭവിക്കാം. ശരീരശാസ്ത്രപരമായി, കേന്ദ്ര, ഓട്ടോനോമിക്ക്, സോമാറ്റിക് നാഡീവ്യൂഹങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഏകോപനം മൂത്രമൊഴിക്കലിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. മൂത്രമൊഴിക്കുന്നതിനെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന മസ്തിഷ്ക കേന്ദ്രങ്ങളിൽ പോണ്ടൈൻ മൈക്ച്യൂറിഷൻ സെന്റർ, പെരിയാക്വഡക്റ്റൽ ഗ്രേ, സെറിബ്രൽ കോർട്ടക്സ് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പ്ലാസന്റൽ സസ്തനികളിൽ പുരുഷൻ ലിംഗത്തിലൂടെയും സ്ത്രീകൾ യോനിയിലൂടെയും മൂത്രം പുറന്തള്ളുന്നു.
ക്ലിനിക്കൽ പ്രാധാന്യം
യൂറോളജിക്കൽ രോഗത്തിൽ മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയുടെ ജന്മനായുള്ള അല്ലെങ്കിൽ പിന്നീട് വരുന്ന അപര്യാപ്തത ഉൾപ്പെടാം. ഉദാഹരണമായി, മൂത്രനാളി തടസ്സം മൂത്രമൊഴിക്കൽ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു യൂറോളജിക്കൽ രോഗമാണ്.
കിഡ്നി ടിഷ്യുവിന്റെ രോഗങ്ങൾ സാധാരണയായി നെഫ്രോളജിസ്റ്റുകളാണ് ചികിത്സിക്കുന്നത്, അതേസമയം മൂത്രനാളിയിലെ രോഗങ്ങൾ യൂറോളജിസ്റ്റുകളാണ് ചികിത്സിക്കുന്നത്. ഗൈനക്കോളജിസ്റ്റുകൾക്ക് സ്ത്രീകളുടെ മൂത്രാശയ പ്രശ്നങ്ങളും ചികിത്സിക്കാം.
മറ്റ് ശാരീരിക വ്യവസ്ഥകളുടെ രോഗങ്ങളും യുറോജെനിറ്റൽ പ്രവർത്തനത്തെ നേരിട്ട് ബാധിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, പ്രമേഹത്തിൽ വൃക്കകൾ പുറത്തുവിടുന്ന പ്രോട്ടീൻ, ഹൈപ്പർടെൻഷന്റെ ദോഷകരമായ ഫലങ്ങളിലേക്ക് വൃക്കയെ എത്തിക്കുന്നു എന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[5]
രക്തത്തിലെ പഞ്ചസാരയുടെ അളവ് മോശമായി നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്ന ചില വ്യക്തികളിൽ സംഭവിക്കുന്ന പെരിഫറൽ ന്യൂറോപ്പതികൾ മൂലം പ്രമേഹം മൂത്രമൊഴിക്കുന്നതിൽ നേരിട്ട് സ്വാധീനം ചെലുത്തും.[6]
ഗർഭധാരണം, പ്രസവം, വാർദ്ധക്യം, അമിതഭാരം തുടങ്ങിയ കാരണങ്ങളാൽ പെൽവിക് ഫ്ലോർ പേശികൾ ദുർബലമാകുന്നത് യൂറിനറി ഇൻകണ്ടിനൻസിന് കാരണമാകാം. ബിഹേവിയറൽ തെറാപ്പി പൊതുവെ മെച്ചപ്പെട്ട യൂറിനറി ഇൻകണ്ടിനൻസിന് കാരണമാകുമെന്ന് സമീപകാല ചിട്ടയായ അവലോകനങ്ങളുടെ കണ്ടെത്തലുകൾ തെളിയിക്കുന്നു.[7][8] കെഗൽ വ്യായാമങ്ങൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന പെൽവിക് ഫ്ലോർ വ്യായാമങ്ങൾ പെൽവിക് ഫ്ലോർ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിലൂടെ ഈ അവസ്ഥയിൽ സഹായിക്കും. പലപ്പോഴും ചികിത്സിക്കാൻ കഴിയുന്ന യൂറിനറി ഇൻകണ്ടിനൻസിന് അടിസ്ഥാനപരമായ മെഡിക്കൽ കാരണങ്ങളും ഉണ്ടാകാം. കുട്ടികളിൽ, ഈ അവസ്ഥയെ എനൂറെസിസ് എന്ന് വിളിക്കുന്നു.
മൂത്രാശയ കാൻസർ, കിഡ്നി കാൻസർ, ബ്ലാടർ കാൻസർ, യുറീത്രൽ കാൻസർ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ചില അർബുദങ്ങൾ മൂത്രാശയ വ്യവസ്ഥയെ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. ഈ അവയവങ്ങളുടെ പങ്കും സ്ഥാനവും കാരണം, ചികിത്സ പലപ്പോഴും സങ്കീർണ്ണമാണ്.
ചരിത്രം
രേഖാമൂലമുള്ള ചരിത്രരേഖകളുടെ കാലം മുതൽക്കു തന്നെ വൃക്കയിലെ കല്ലുകൾ തിരിച്ചറിയുകയും രേഖപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.[9] വൃക്കകളിൽ നിന്ന് മൂത്രം പുറന്തള്ളുന്നതിനുള്ള മൂത്രനാളികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവയുടെ പ്രവർത്തനം എന്നിവ എഡി രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗാലൻ വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[10]
1929-ൽ ഹാംപ്ടൺ യംഗ് ആയിരുന്നു, ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് പകരം[9] യുറീറ്ററോസ്കോപ്പി എന്ന ആന്തരിക സമീപനത്തിലൂടെ മൂത്രനാളി ആദ്യമായി പരിശോധിച്ചത്. 1964-ൽ സംഭവിച്ച ഫൈബർ ഒപ്റ്റിക്സിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള [9] ഫ്ലെക്സിബിൾ എൻഡോസ്കോപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് വിഎഫ് മാർഷൽ ഇത് മെച്ചപ്പെടുത്തി. യുറീറ്ററുകളെയും മൂത്രനാളികളെയും മറികടന്ന് റീനൽ പെൽവിസിലേക്ക് ഡ്രെയിനേജ് ട്യൂബ് ചേർക്കുന്ന നെഫ്രോസ്റ്റോമിയെ കുറിച്ച് ആദ്യമായി വിവരിച്ചത് 1941 ലാണ്.
ഇതും കാണുക
- വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ
- മനുഷ്യശരീരത്തിലെ പ്രധാന അവയവ വ്യവസ്ഥകൾ
അവലംബം
പുറം കണ്ണികൾ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.