മൂക്കിനും കണ്ണുകൾക്കും ചുറ്റുമുള്ള അസ്ഥികൾക്കിടയിലെ ശൂന്യമായ അറകളെ സൈനസുകൾ എന്നു പറയുന്നു. ഈ അറകളുടെ ഉൾഭാഗത്ത് ഉണ്ടാകുുന്ന നീരു വീഴ്ചയാണ് പീനസം (സൈനസൈറ്റിസ്)[1]
സൈനസൈറ്റിസിനെ പ്രധാനമായും രണ്ടു തരത്തിൽ വർഗ്ഗീകരിക്കാം[2]
അക്യൂട് (Acute) സൈനസൈറ്റിസ്: ഇത് കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾ മുതൽ 4 ആഴ്ചകൾ വരെ ഉണ്ടാകുാം.
ക്രോണിക് (Chronic) സൈനസൈറ്റിസ്: ഇത് 3 മാസത്തിൽ കുടുതൽ ഉണ്ടാകുാം.
സൈനസുകൾ അവയുടെ സ്ഥാനമനുസരിച്ച് നാലായി വർഗ്ഗീകരിക്കാം
മാക്സില്ലറി (Maxillary): കവിളിനു താഴത്തെ ഭാഗം.
ഫ്രോണ്ടൽ (Frontal): കണ്ണിനു മുകളിലത്തെ ഭാഗം.
എത്ത്മോയ്ഡൽ (Ethmoidal): കണ്ണുകളുടെ ഇടയിലത്തെ ഭാഗം.
സ്ഫീനോയ്ഡൽ (Sphenoidal): കണ്ണിനു പുറകിലത്തെ ഭാഗം.
സൈനസൈറ്റിസ് പ്രധാനമായും വൈറസ്, ബാക്ടീരിയ, ഫംഗസ് രോഗബാധ മൂലവും, അലർജി മൂലവുമാണ് ഉണ്ടാകാറ്. മൂക്കിൻറെ പാലത്തിലുണ്ടാകുന്ന വളവും സൈനസൈറ്റിസിനുള്ള ഒരു പ്രധാന കാരണമാണ്. പുകവലി ക്രോണിക് സൈനസൈറ്റിസിനു കാരണമാകുന്നു.[3] ചില ദന്തരോഗങ്ങളും സൈനസൈറ്റിസിനു കാരണമാകുന്നു.[4] ഈർപ്പമില്ലാത്ത വായു സ്ഥിരമായി ശ്വസിച്ചെടുക്കുന്നവർക്ക് സൈനസൈറ്റിസ് ഉണ്ടാവാം. സൈനസുകളിലെ ശ്ലേഷ്മം ഈർപ്പരഹിതമാക്കപ്പെടുന്നതുകൊണ്ടാണ് ഇങ്ങനെ സംഭവിക്കുന്നത്.[1]മുഖത്തെ എല്ലുകളുടെ സങ്കോചവും വികാസവും ചിലപ്പോൾ സൈനസൈറ്റിസ് വരാൻ കാരണമാകാറുണ്ട്.[5]
തലവേദന: ഇതാണ് പ്രധാന ലക്ഷണം. ഇൗ വേദന പ്രധാനമായും സൈനസുകളിൽ അനുഭവപ്പെടുന്നു. മാത്രമല്ല, കുനിയുമ്പോഴും, നിലത്ത് കിടക്കുമ്പോഴും ഇത് സാധാരണ കുടുന്നു. വേദന സാധാരണ തലയുടെ ഒരു വശത്തുനിന്നും തുടങ്ങി രണ്ടു വശത്തേക്കും പടരുന്നു.[6]
മൂക്കൊലിപ്പ്: കട്ടി കുടിയ മൂക്കൊലിപ്പും ഇതിന്റെ ഒരു ലക്ഷണമാണ്. ഇത് പൊതുവേ പച്ച നിറത്തിലായിരിക്കും. ചിലപ്പോൾ ഇതിനൊപ്പം ചോരയും ചലവും വരാം.[7]
പല്ലുവേദന: മാക്സില്ലറി സൈനസുകളെ ബാധിക്കുന്ന സൈനസൈറ്റിസിന്റെ രോഗലക്ഷണം.
ക്രോണിക് സൈനസൈറ്റിസ് ഗുരുതരമാകുന്നതോടെ കാഴ്ചശക്തിയെ ബാധിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. മൂക്കിനും കണ്ണിനെയും വേർതിരിച്ചു നിർത്തുന്നത് ഒരു നേർത്ത അസ്ഥിയാണ്. സൈനസുകളിൽ കഫം കൂടുതലാവുമ്പോൾ കണ്ണുകളിലേക്കും പോകും. ഇത് കണ്ണിൽ പഴുപ്പ് നിറയാനും കാഴ്ചയെ ബാധിക്കാനും ഇടയാക്കും. [1]
മരുന്നുകൾ: മരുന്നുകൾ കൊണ്ട് തന്നെ മിക്ക സൈനസൈറ്റിസുകളും മാറ്റാവുന്നതോ, കുറക്കാവുന്നതോ ആണ്.
അനാൽജെസിക്കുകൾ: സൈനസൈറ്റിസ് മൂലമുണ്ടാകുന്ന വേദന കുുറക്കാൻ ഇവ ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.
അലർജിയുടെ മരുന്നുകൾ: ഇവ അലർജി കാരണമുണ്ടാകുന്ന സൈനസൈറ്റിസുകൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാം.
ശസ്ത്രക്രിയ: ക്രോണിക്ക് സൈനസൈറ്റിസുകൾക്ക് ചിലപ്പോൾ മൂക്കിന്റെ ശസ്ത്രക്രിയയുടെ ആവശ്യം വന്നേക്കാം. സൈനസൈറ്റിസ് പൂർണ്ണമായി ഭേതമാക്കാൻ ശസ്ത്രക്രിയയാണ് മാർഗ്ഗം.[9]
സ്റ്റിറോയിഡുകൾ: ചില ക്രോണിക്ക് സൈനസൈറ്റിസുകളുടെ ചികിത്സക്ക് സ്റ്റിറോയിഡുകൾ ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.[10]
സൈനസ്പ്ലാസ്റ്റി - ഇതിൽ ഒരു കത്തീറ്ററിന്റെ അറ്റത്ത് ബലൂൺ ഘടിപ്പിച്ച് സൈനസുകളുടെ അറകളിലേക്ക് കടത്തിവിടുന്നു. ബലൂൺ വികസിച്ചുവരുമ്പോൾ സൈനസ് അറകളിലെ ഭാഗങ്ങൾ വികസിച്ചു വരുകയും അതുവഴി കട്ടപിടിച്ച കഫവും മറ്റും ഒഴുകി മാറുകയും ചെയ്യുന്നു.[5]
Hamilos DL (October 2011). "Chronic rhinosinusitis: epidemiology and medical management". The Journal of Allergy and Clinical Immunology 128 (4): 693–707; quiz 708–9. doi:10.1016/j.jaci.2011.08.004. PMID 21890184.
Leung RS, Katial R (March 2008). "The diagnosis and management of acute and chronic sinusitis". Primary care 35 (1): 11–24, v–vi. doi:10.1016/j.pop.2007.09.002. PMID 18206715.
Thomas M, Yawn BP, Price D, Lund V, Mullol J, Fokkens W (June 2008). "EPOS Primary Care Guidelines: European Position Paper on the Primary Care Diagnosis and Management of Rhinosinusitis and Nasal Polyps 2007 - a summary". Prim Care Respir J 17 (2): 79–89. doi:10.3132/pcrj.2008.00029. PMID 18438594