നഗോർണോ-കാരബാഖ് റിപ്പബ്ലിക്ക്

അസർബയ്ജാന്റെ തെക്കു പടിഞ്ഞാറൻ മേഖലയായ നഗോർണോ-കാരബാഖ് ഔദ്യോഗികമായി അസർബയ്ജാന്റെ ഭാഗമാണ്. എന്നാൽ അസർബയ്ജാൻ, സോവിയറ്റ് യൂണിയനിൽ നിന്ന് വേർപെട്ടതു മുതൽ (1991) നഗോർണോ-കാരബാഖ് പ്രത്യേക റിപ്പബ്ലിക്കായി തുടരുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയും ആഗോളസമൂഹവും ഈ റിപ്പബ്ലിക്കിനെ അംഗീകരിച്ചിട്ടില്ല. അസർബയ്ജാനിലെ ആർമീനിയൻ വംശജരുടെ ഭൂരിപക്ഷ മേഖലയാണിത്. അർമീനിയയുടെ അതിരിനോട് തൊട്ടാണ് നഗോർണോ-കാരബാഖിന്റെ കിടപ്പ്. 1991 മുതൽ നാലു വർഷം ഇരുരാജ്യങ്ങളും ഈ മേഖലയെ ചൊല്ലി യുദ്ധം ചെയ്തു. ഒടുവിൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ മധ്യസ്ഥതയിൽ 1994 ൽ വെടിനിർത്തൽ പ്രഖ്യാപിച്ച് സമാധാന ചർച്ചകൾ തുടങ്ങി. ആർമീനിയൻ വംശജരുടെ രക്ഷയ്ക്കെന്ന മട്ടിൽ ആർമീനിയൻ പട്ടാളം ഇപ്പോഴും ഇവിടെയുണ്ട്. തർക്കപ്രദേശമായി നില്ക്കുന്ന ഈ പ്രദേശത്തിലെ തദ്ദേശീയരുടെ താത്പര്യം സ്വതന്ത്യ രാഷ്ട്രമാകാനാണ്. അബ്ഘാസിയ,^[6] സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ^[6] ട്രാൻസ്നിസ്ട്രിയ^[6][7] എന്നിവ മാത്രമേ അംഗീകരിക്കുന്നുള്ളൂവെങ്കിലും പ്രസിഡണ്ടും പ്രധാനമന്ത്രിയുമൊക്കെയായി ഒരു പരമാധികാര രാഷ്ട്രമെന്ന മട്ടിൽ തുടരുകയായിരുന്നു ഈ തർക്ക പ്രദേശം.

നഗോർണോ-കാരബാഖ് റിപ്പബ്ലിക്ക് Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն Lernayin Gharabaghi Hanrapetut'yun
Flag Coat of arms
ദേശീയ ഗാനം: Ազատ ու Անկախ Արցախ (Armenian) Azat u Ankakh Artsakh  (transliteration) Free and Independent Artsakh
തലസ്ഥാനം	Stepanakert
ഔദ്യോഗിക ഭാഷകൾ	Armeniana
ഭരണസമ്പ്രദായം	Unrecognised presidential republic
• President	Bako Sahakyan
• Prime Minister	Arayik Harutyunyan
നിയമനിർമ്മാണസഭ	National Assembly
സ്വാതന്ത്യം from അസർബയ്ജാൻ
• Declaration	2 September 1991[1]
• Recognition	3 non-UN members
വിസ്തീർണ്ണം
• ആകെ വിസ്തീർണ്ണം	11,458.38 km2 (4,424.11 sq mi)
ജനസംഖ്യ
• 2012 estimate	143,600[2]
• 2010 census	141,400[3]
ജി.ഡി.പി. (PPP)	2010 estimate
• ആകെ	$1.6 billion (n/a)
• പ്രതിശീർഷം	$2,581 (2011 est.) (n/a)
നാണയവ്യവസ്ഥ	ദ്രാം (de facto) b (AMD)
സമയമേഖല	UTC+4[4]
കോളിംഗ് കോഡ്	+374 47c
ഇൻ്റർനെറ്റ് ഡൊമൈൻ	noned
The constitution guarantees "the free use of other languages spread among the population". Nagorno-Karabakh dram sold as souvenirs.[5] +374 97 for mobile phones. .am is frequently used.

2023 സെപ്തംബർ 19-ന്, മാസങ്ങൾ നീണ്ട ഉപരോധത്തിന് ശേഷം, അസർബൈജാൻ നാഗോർണോ-കറാബാക്കിൽ ഒരു പുതുതായി വൻ തോതിലുള്ള സൈനികാക്രമണം ആരംഭിച്ചു.^{[8][9][10][11][12]}. അർട്‌സാഖ് സൈന്യം അതിവേഗം തകർന്നതോടെ അസർബൈജാനി വിജയം സുനിശ്ചിതമാകുകയും, വിമത റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ആർട്‌സാഖ് പിരിച്ചുവിടൽ നേരിടുകയും,^[13] ഏതാണ്ട് മുഴുവൻ അർമേനിയൻ വംശജരും പ്രദേശത്ത് നിന്ന് പലായനം നടത്തുകയും^[14] ചെയ്തതോടെ, അസർബൈജാനി സുരക്ഷാ സേന മുൻ ആർട്‌സാഖ് തലസ്ഥാനമായ സ്റ്റെപാനകേർട്ടിലേക്ക് (ഖങ്കെണ്ടി) പ്രവേശിച്ചു.^[15]

അവലംബം

1. Zürcher, Christoph [in ജർമ്മൻ] (2007). The Post-Soviet Wars: Rebellion, Ethnic Conflict, and Nationhood in the Caucasus ([Online-Ausg.]. ed.). New York: New York University Press. p. 168. ISBN 9780814797099.
2. "Azerbaijan". Citypopulation. 2012-01-01. Retrieved 2012-12-20.
3. "Official Statistics of the NKR. Official site of the President of the NKR". President.nkr.am. 2010-01-01. Retrieved 2012-05-06.
4. "Nagorno-Karabakh Rejects Daylight Saving Time". Timeanddate.com. Retrieved 2012-05-06.
5. Garry Saint, Esquire. "NAGORNO-KARABAKH Souvenir Currency, 2004 Issues". Numismondo.com. Archived from the original on 2012-06-22. Retrieved 2012-05-06.
6. Вице-спикер парламента Абхазии: Выборы в НКР соответствуют всем международным стандартам: "Абхазия, Южная Осетия, НКР и Приднестровье уже давно признали независимость друг друга и очень тесно сотрудничают между собой", - сказал вице-спикер парламента Абхазии. ... "...Абхазия признала независимость Нагорно-Карабахской Республики..." - сказал он."
7. "In detail: ദി ഫോറിൻ പോളിസി ഓഫ് പ്രിഡ്നെസ്ട്രോവി". പ്രിഡ്നസ്ട്രോവി. 2010-05-26. Archived from the original on 2008-05-11. Retrieved 2010-06-29.
8. "Azerbaijan Launches Offensive in Breakaway Nagorno-Karabakh, Children Among Casualties". Radiofreeeurope/Radioliberty. Archived from the original on 19 September 2023. Retrieved 19 September 2023.
9. "Azerbaijani forces strike Armenian-controlled Karabakh, raising risk of new Caucasus war". Reuters. 19 September 2023. Archived from the original on 19 September 2023. Retrieved 19 September 2023.
10. "Azerbaijan launches attack in Nagorno-Karabakh, announces 'evacuation' of Armenian population". 19 September 2023. Archived from the original on 19 September 2023. Retrieved 19 September 2023.
11. "Live updates | Stepanakert under fire as Azerbaijan launches assault on Nagorno-Karabakh". OC Media (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). 2023-09-19. Archived from the original on 19 September 2023. Retrieved 2023-09-19.
12. "Azerbaijan says it has begun 'anti-terrorist' operations in Nagorno-Karabakh". France 24 (in ഇംഗ്ലീഷ്). 2023-09-19. Archived from the original on 19 September 2023. Retrieved 2023-09-19.
13. https://www.msn.com/en-us/news/world/separatist-government-of-nagorno-karabakh-says-it-will-dissolve-itself-by-january-2024/ar-AA1hnp2b?ocid=spr_news
14. "Nagorno-Karabakh talks: separatists lay down arms amid fears of refugee crisis". The Guardian (in ബ്രിട്ടീഷ് ഇംഗ്ലീഷ്). 2023-09-23. ISSN 0261-3077. Retrieved 2023-09-24.
15. "Azərbaycan polisi Xankəndidə - VİDEO". Publika.AZ (in അസർബൈജാനി). 2023-09-29. Retrieved 2023-09-30.