Беранци
село во Општина Могила From Wikipedia, the free encyclopedia
село во Општина Могила From Wikipedia, the free encyclopedia
Беранци — село во областа Пелагонија, во Општина Могила, на магистралниот пат А 3 меѓу градовите Прилеп и Битола.
Беранци | |
Панорамски поглед на селото Беранци | |
Координати 41°09′32″N 21°21′35″E | |
Регион | Пелагониски |
Општина | Могила |
Област | Пелагонија |
Население | 339 жит. (поп. 2021)[1] |
Пошт. бр. | 7245 |
Повик. бр. | 047 |
Шифра на КО | 02006 |
Надм. вис. | 640 м |
Беранци на општинската карта Атарот на Беранци во рамките на општината | |
Беранци на Ризницата |
Селото најпрвин запишано како Беранци се сретнува во 1468 година во турски документи. Се верува дека името потекнува од личното име Беран.[2]
Всушност, легендата вели дека прв во месноста се населил некојси Беран (или Берон) од струшкото село Вевчани, кој избегал од налетот на Турците. Тука тој создал семејство и започнал да живее.[3]
Ова село се наоѓа во Пелагонија, во северниот дел на Битолското Поле, во западниот дел на територијата на Општина Могила.[4] Селото е рамничарско, на надморска височина од 640 метри. Се наоѓа од левата страна на патот Битола-Прилеп, а од самиот град Битола е оддалечено 17 километри.[4]
Беранци е поголемо село сместено помеѓу планинската падина на Древеник на запад и рамнината Пелагонија на исток. Околни села се: Долно Српци, Вашарејца и Могила. Во селото постои чешма на сретсело, од која луѓето во минатото пиеле вода.[5]
Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Долна Нива, Црна Земја, Самовилец, Висои, Голем Присој, Градиште, Стара Река, Садинки, Црквиште, Петилеб (чешма), Смрдеш, Црна (ливада) и Габа Бара.[5]
Селото е од многу збиен тип. Одредени делови од селото добиле имиња по поголемите родови, како Боевци, Пецевци, Велјановци, Љаковци и други.[5]
Во околината на Беранци се наоѓаат бројни и значајни археолошки наоѓалишта. Градиште е возвишување западно од селото. За него, мештаните велат дека е тумба со долови. На местото биле пронаоѓани стари пари, ќерамиди, големи врчви и печени тули.[5]
Месноста Висои на тромеѓето помеѓу атарите на селата Беранци, Могила и Црнобуки. Во истражување спроведено во 1954 година биле откопани стари гробови наредени во круг. Биле откопани плочи со „римско писмо“, а во внатрешноста на гробовите се наоѓале грнчиња.[5] Се претпоставува дека се работи за македонскиот древен град „Чепик“.
Од горната страна на селото се наоѓа црквиште. На месноста Црквиште, пак, се верува дека се наоѓа античка некропола.[5]
Беранци се смета за старо село. Првпат е споменато во XVII век. Сепак, тоа постоело и два века порано кога тука дошле предците на денешниот најголем род Пецевци.[5]
Во селото постои црквата „Св. Атанасиј“, изградена над селото, која е постара од манастирот. Над селото се наоѓало и манастириште, на местото на денешниот манастир „Св. Јован Крстител“.[5]
Во XIX век, Беранци било село во Битолската каза на Отоманското Царство.
За време на турското ропство во Беранци постоеле неколку турски чифлици, чии сопственици живееле во Битола. Пред 1912 година таа земја ја купил Ѓорѓе Икономов, Грк од Битола, кој од крајот на Првата светска војна ја продал на жителите. Жителите на денешниот род Пецевци живееле на своја земја.[5]
Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.[6]
Атарот зафаќа простор од 19 км2. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 1.028,3 хектари, пасиштата заземаат 785,5 хектари, а шумите само 15 хектари.[4]
Селото, во основа, има полјоделско-сточарска функција.[4]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Беранци живееле 545 жители, сите Македонци.[7] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Беранци имало 432 жители, под врховенството на Бугарската егзархија.[8]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Беранци се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 57 куќи.[9]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 600 Македонци.[10]
Од Беранци се иселил голем број од населението, така што тоа преминало од големо во средно село по големина. Во 1961 година селото броело 1.127 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 478 жители, македонско население.[4]
Според пописот од 2002 година, во селото Беранци живееле 445 жители, сите Македонци.[11]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 339 жители, од кои 327 Македонци, 1 Албанец, 1 Влав, 1 останат и 9 лица без податоци.[12]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Население | 545 | 432 | 647 | 941 | 1.127 | 1.216 | 1.264 | 707 | 478 | 445 | 339 |
Беранци е македонско православно село, во селото има еден староседелски род, а другите родови во селото се доселенички.[5]
Родови во Беранци се:
Селото влегува во рамките на Општина Могила, која била создадена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година.
Во периодот од 1996 до 2004 година, селото се наоѓало во рамките на некогашната рурална општина Могила.
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото било сместено во големата општина Битола.
Во периодот од 1955 до 1965 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Кукуречани.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Ивањевци, во која селото Беранци, се наоѓале и селата Вашарејца, Древеник, Ивањевци, Лознани, Новоселани, Подино, Свето Тодори, Српци и Трновци. Во периодот 1950-1952, селото било дел од Општина Српци, во која влегувале селата Беранци, Вашарејца, Лознани и Српци.
Во селото постои избирачкото место бр. 0189 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[17]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 329 гласачи.[18] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 324 гласачи.[19]
Обредни песни „Водичарки“ од село Беранци на YouTube |
По потекло од Беранци
Во селото работи фудбалскиот клуб „Младост Беранци“.
Се знае за следните иселени родови од селото: Каровци (12 к.) во Драгожани; Пишмановци (8 к.) во Ивањевци; Зајковци (6 к.), Миновци (3 к.) и Велјанчевци (2 к.) во Долно Српци; Љаковци (4 к.) и Јазевци (4 к.) во Могила; Ковачевци (2 к.) во Добромири и Нечовци (1 к.) во Кравари.[5]
Од ова село има иселено над 1.000 лица. Најголем дел од нив се имаат иселено во градовите Битола, Прилеп и Скопје, но и во прекуокеанските земји и во Европа.[3]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.