Светско наследство на УНЕСКО

Списокот на светското културно и природно наследство на УНЕСКО вклучува објекти (на пример гори, планина, езеро, пустина, зграда, град), номинирани и одобрени по меѓународната програма за светското наследство на Комисијата за светско наследство на УНЕСКО.

Програмата има за цел да каталогизира, именува и зачува објекти со културно и природно значење за општото наследство на човечкото наследство. Во определени услови, објектите од списокот можат да бидат финансирани од страна на Фондот за светско наследство. Програмата е создадена со Конвенцијата за зачувување на светското културно и природно наследство, која е поддржана од генералната конференција на УНЕСКО на 16 ноември 1972. Оттогаш па сè до денес, 183 држави ја ратифицирале конвенцијата. Во 2013 година во списокот имало вкупно 981 објект: 759 културни, 193 природни и 29 со „мешано“ значење, и тоа од 160 држави кои се членки на Конвенцијата. УНЕСКО на секој објект од списокот му дава идентификационен број.

Во Македонија, природното и културното богатство на Охридскиот регион е вклучено во списокот на УНЕСКО.

Критериуми за избор на светското наследство

Номинираните места треба да бидат од „извонредна универзална вредност“ и да исполнуваат барем еден од следниве десет критериуми.^[1]

Критериуми за културно наследство

• (i) „претставува ремек-дело на човечкиот творечки гениј“
• (ii) „покажува важна размена на човечките вредности во определен распон на време, или во рамките на културен регион во светот, за развојот на архитектурата или технологијата, монументалната уметност, урбанизмот или дизајнирањето на пејзажи“
• (iii) „сноси уникатно или исклучително сведоштво за културна традиција или цивилизација која сè уште постои или исчезнала“
• (iv) „претставува извонреден пример за определен тип на градба, архитектонска или технолошка целина, или пејзаж кои илустрираат значајна фаза од човечката историја“
• (v) „претставува извонреден пример на традиционална човечка населба, користење на земјиштето или користење на морето, кои се показатели за култура или човечка интеракција со средината, особено кога таа стана ранлива под влијание на неповратни промени“
• (vi) „е директно или видливо поврзано со настани или живи традиции, со идеи, или со верувања, со ликовни или литературни творби со извонредно универзално значење“

Критериуми за природно наследство

• (vii) „содржи врвна природна појава или области со исклучителна природна убавина и естетска важност“
• (viii) „е извонреден пример што репрезентира значајни фази на историјата на Земјата, вклучувајќи докази на живот, значајни тековни геолошки процеси на развитокот на релјефните форми, како и значајни геоморфни и физиографски карактеристики“
• (ix) „e извонреден пример кој претставува значајни тековни, еколошки и биолошки процеси во еволуцијата и развојот на копнени, слатководни, крајбрежни и морски екосистеми и заедници на растенија и животни“
• (x) „ги содржи најважните и најзначајните природни живеалишта за природна конзервација на биоразновидноста, вклучувајќи ги загрозените видови кои имаат извонредна универзална вредност од научна гледна точка“

Список на светско наследство во светот

• Список на светско наследство на Европа
• Список на светско наследство на Азија
• Список на светско наследство на Африка
• Список на светско наследство на Америка
• Список на светско наследство на Австралија

Наводи

1. „Criteria for Selection“. World Heritage. Посетено на 2006-10-14.