Николај Басов

Николај Генадијевич Басов (руски: Никола́й Генна́диевич Ба́сов 14 декември 1922 — 1 јули 2001 ) — советски физичар и наставник. За неговата значителна работа на полето на квантната електроника која довела до создавање на ласерот и масерот, Басов ја споделил Нобеловата награда за физика од 1964 со Александар Прохоров и Чарлс Хард Таунс.^[1]

Николај Генадијевич Басов
Роден(а)	14 декември 1922(1922-12-14) Усмањ, Руска СФСР
Починал(а)	1 јули 2001(2001-07-01) (возр. 78) Москва, Русија
Националност	Русин
Полиња	Физика
Установи	Лебедеев институт за физика
Образование	Национален институт за јадрено истражување
Познат по	Пронајдок на ласери и масери
Поважни награди	Нобелова награда за физика (1964) Калингова награда (1986) Ломоносов златен медал (1989)

Рани години

Басов е роден во градот Усмањ, сега Липецка област во 1922.^[2] Завршил со училиштето во 1941 во Воронеж и подоцна бил повикан да служи во војска во кибишевската воено-медицинска академија. Во 1943 ја напуштил академијата и служел во Црвената армија^[2] учествувајќи во Втората светска војна со Првиот украински фронт.

Професионална кариера

Басов дипломирал во Националниот институт за јадрено истражување во Москва во 1950. Потоа работел како професор и исто така работел и во Лебедеевиот институт за физика, каде го бранел својот есеј за Кандидат на науки во 1953 и есеј за Доктор на науки во 1956. Басов бил директор на Лебедеевиот институт за физика од 1973 до 1988. Бил избран за дописен член на Советската академија на науки во 1962 и академик на академијата во 1966. Во 1967, бил избран за член на президиумот на академијата (1967—1990) и од 1990 бил советник на президумот на Советската академија на науки. Бил почесен претседател и член на Минхенската меѓународна академија на науки.^[3][4] Бил на чело на лабораторијата за квантна радиофизика во Лебедеевиот институт за физика сè до неговата смрт во 2001.^[1]

Противракетна одбрана

Придонесот на Басов за равојот на ласерот и масерот, кој му ја донел Нобеловата награда во 1964, го донел до нова противракетна одбранбена иницијатива за вработување.^[5]

Политика

Тој се замешал во политиката во 1951 и станал член на парламентот (Советскиот Сојуз на Врховниот совет на Советскиот Сојуз) во 1974.^[2] По говорот на американскиот претседател Роналд Реган за Стратешката иницијатива за одбрана во 1983, Басов потпишал писмо заедно со други советски научници кои ја поддржувале иницијативата, кое било објавено во весникот "New York Times".^[6] Во 1985 објавил дека Советскиот Сојуз не бил способен да ги исполни предлозите дадени од САД за Стратешката иницијатива за одбрана.^[6]

Книги

• N. G. Basov, K. A. Brueckner (Editor-in-Chief), S. W. Haan, C. Yamanaka. Внатрешно ограничено соединување, 1992, Research Trends in Physics Series published by the American Institute of Physics Press (presently Springer Архивирано на 23 март 2005 г., New York). ISBN 0-88318-925-9.
• V. Stefan and N. G. Basov (Editors). Полупроводничка наука и технологија, Том 1. Полупроводнички ласери. (Stefan University Press Series on Frontiers in Science and Technology) (Paperback), 1999. ISBN 1-889545-11-2.
• V. Stefan and N. G. Basov (Editors). Полупроводничка наука и технологија, Том 2: Квантни точки и Квантни буни. (Stefan University Press Series on Frontiers in Science and Technology) (Paperback), 1999. ISBN 1-889545-12-0.

Награди и почести

• Ленинова награда (1959)
• Нобелова награда за физика (1964, за работата на полето на квантната електроника)
• Социјалистички трудов херој — двапати (1969, 1982)
• Златен медал од Чехословачката академија на науки (1975)
• А. Волтов златен медал(1977)
• Калингова награда (1986)
• Советска државна награда (1989)
• Ломоносов златен медал, Московски државен универзитет (1990)
• Ленинов поредок – петпати
• Меритов поредок за татковината, 2ра класа
• Патриотски воен поредок, 2ра класа

Поврзано

• Ласер
• Масер
• Александар Прохоров
• Лебедеев институт за физика

Наводи

1. "Basov Nikolay Gennadiyevich"
2. "A century of Nobel Prizes recipients: chemistry, physics, and medicine", Francis Leroy. CRC Press, 2003. ISBN 0-8247-0876-8, ISBN 978-0-8247-0876-4. p. 174-175
3. „архивска копија“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-03-04. Посетено на 2015-03-21.
4. „архивска копија“. Архивирано од изворникот на 2015-04-02. Посетено на 2015-03-21.
5. "Soviet ballistic missile defense and the Western alliance", David Scott Yost. Harvard University Press, 1988. ISBN 0-674-82610-8, ISBN 978-0-674-82610-6. p. 58
6. "The strategic defence initiative: US policy and the Soviet Union", Mira Duric. Ashgate Publishing, Ltd., 2003. ISBN 0-7546-3733-6, ISBN 978-0-7546-3733-2. p. 43-45

Надворешни врски

• Basov's grave
• Detailed biography Архивирано на 24 август 2001 г. (руски)
• Biography од Nobel Foundation.
• Oral History interview transcript with Nikolay Basov 14 September 1984, American Institute of Physics, Niels Bohr Library and Archives Архивирано на 6 јуни 2013 г.