Лажец
село во Општина Битола From Wikipedia, the free encyclopedia
село во Општина Битола From Wikipedia, the free encyclopedia
Лажец — село во областа Пелагонија, во Општина Битола, во околината на градот Битола.
Лажец | |
Воздушен поглед на селото Лажец | |
Координати 40°55′00″N 21°23′00″E | |
Регион | Пелагониски |
Општина | Битола |
Област | Пелагонија |
Население | 228 жит. (поп. 2021)[1] |
Пошт. бр. | 7223 |
Повик. бр. | 047 |
Шифра на КО | 02068 |
Надм. вис. | 595 м |
Слава | Митровден и Бајрам |
Лажец на општинската карта Атарот на Лажец во рамките на општината | |
Лажец на Ризницата |
Селото се наоѓа во Пелагонија, во крајниот јужен дел на Битолското Поле и на територијата на Општина Битола, чиј атар се допира со државната гранична линија со Грција.[2] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 595 метри.[2] Од градот Битола е оддалечено 16 километри.[3]
До селото води асфалтен пат, кој се двои од регионалниот пат 2333.
Лажец е големо полско село покрај македонско-грчката граница. Низ него поминува Граешка Река, а соседни села се Породин, Драгош, Граешница, Меџитлија и други. За време на отоманскиот период, вода за пиење се добивала од изворчиња покрај реката, кои потоа биле заменети од бунари и пумпи. Првите пумпи ги поставиле француските војници за време на Првата светска војна.[4]
Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Драгошница, Кавак, Куманица, Песок, Висо, Бегови Ливади, Црвеница, Средно Поле, Јазо, Ограѓе и Ревен.[4]
Лажец е село од збиен тип со јасно издвоени маала, десно од реката се две маала (македонско и албанско), а лево од реката е едно (македонско).[4]
Лажец се смета за старо село, во кое најпрвин живеело македонско население. Тие се занимавале со полјоделство. Меѓутоа, во првата половина на XIX век, по грчко-турската војна, земјата на селото Лажец султанот ја дал на некој битолски паша, па селаните станале чифлигари. Пашата во селото подигнал камена кула, која постоела до 1950-тите години. По смртта на пашата, неговите наследници ја продале земјата на некои битолски Турци и други муслимани. Така, во Лажец биле основани 10 различни чифлици, а покрај Македонците во нив работеле и Арбанаси доселеници. Од почетокот на XX век, селаните почнале да ја откупуваат земјата од чифлигсахабиите.[4]
Денес, селото е мешано македонско-албанско село. Во минатото меѓу Албанците живееле и некој Маљо Капидан кој со својата качачка дружина често ги уценувал Македонците, а еднаш ја нападнале и царската пошта за Цариград.[4]
Вкупно 7 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.[5]
Атарот на селото зафаќа простор од 12,2 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 1.036 хектари, а на пасиштата отпаѓаат 111 хектари.[2]
Селото, во основа, има полјоделска функција. Во него работела земјоделска задруга и има услужни објекти.[2]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Лажец живееле 740 жители, од кои 340 Македонци и 400 Албанци.[6]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 година, Лажец се води како мешано македонско-албанско-влашко село во Битолската Каза на Битолскиот Санџак со 70 куќи.[7]
Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Лажец имало 360 Македонци, патријаршисти.[8]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 600 Македонци и 300 Албанци.[9]
Од Лажец потекнува значителна емиграција на населението, па затоа селото преминало од големо во средно село по големина. Така, селото во 1961 година броело 1.061 жител, од кои 1.047 биле Македонци, 11 Албанци и тројца жители Срби, а во 1994 година бројот се намалил на 339 жители, од кои 196 биле Македонци, 146 Албанци и двајца жители Срби.[2]
Според пописот од 2002 селото броело 302 жители, од кои 161 Македонец, 135 Албанци, 3 Срби и 2 останати.[10]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 228 жители, од кои 105 Македонци, 117 Албанци и 6 лица без податоци.[11]
Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Лажец:
Година | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Срби | Ост. | б.п. | Вкупно |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1948 | — | — | — | — | — | — | — | 1.107 |
1953 | 859 | 201 | 157 | 0 | 3 | 0 | — | 1.220 |
1961 | 1.047 | 11 | 0 | 0 | 3 | 0 | — | 1.061 |
1971 | 1.130 | 134 | 0 | 3 | 5 | 6 | — | 1.278 |
1981 | 668 | 293 | 0 | 0 | 0 | 7 | — | 968 |
1991 | 376 | 185 | 0 | 0 | 5 | 6 | — | 572 |
1994 | 196 | 140 | 0 | 0 | 2 | 1 | — | 339 |
2002 | 161 | 135 | 0 | 0 | 4 | 2 | — | 302 |
2021 | 105 | 117 | 0 | 0 | 0 | 0 | 6 | 228 |
* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години
Лажец е македонско-албанско село.[4]
Според истражувањата од 1953 година, родови во селото:
Се знае за следниве иселени македонски родови: Спасевци (1 к.), живеат во Горно Агларци, Цифуновци (1 к.), живеат во Граешница и Мирчевци (1 к.), живеат во Средно Егри.[4]
До 1953 година, 30 албански семејства од селото се имаат иселено во Турција и Битола.[4]
Од селото се иселиле над 1.000 лица, најмногу во градот Битола, во Турција и во Шведска, како и во прекуокеанските земји.[3]
На крајот од XIX век, Лажец било село во Битолската Каза на Отоманското Царство.
Селото влегува во рамките на Општина Битола, која била проширена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Бистрица.
Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Битола. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Бистрица.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Велушина, во која покрај селото Лажец се наоѓале селата Барешани, Велушина, Граешница, Драгош, Жабени, Канино, Кишава, Олевени, Острец и Породин. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Породин, во која влегувале селата Барешани, Жабени, Канино, Лажец и Породин.
Во селото постои избирачкото место бр. 0146 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[12]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 274 гласачи.[13] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 273 гласачи.[14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.