Remove ads
Ерменската азбука е писмо што се користи од ерменскиот јазик од 405 година па сè до денес. Сè до 19 век, класичниот ерменски јазик бил користен за пишаниот јазик и литературата па од тогаш ерменската азбука се користи и за двете верзии на јазикот и за источноерменскиот и за западноерменскиот дијалект на ерменскиот јазик и се развиени двата дијалекти во приближно ист период. Азбуката е официјална на територијата на Република Ерменија а се користи и во регионот Нагорно-Карабах.
| Ерменска азбука | |
|---|---|
 | |
| Тип | |
| Творец | Месроб Машдоц |
Период | 405 година до денес[1] |
| Правец на пишување | од лево кон десно  |
| Official script |  Ерменија |
| Јазици | ерменски |
| Сродни писма | |
Матични системи | |
Изведени системи |
|
Сродни системи | |
| ISO 15924 | |
| ISO 15924 | Armn, 230 , Armenian |
| Уникод | |
Уникоден назив | Armenian |
Уникоден опсег |
|
Remove ads
| Форми | Име | Буква | Нумеричка вредност | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Класично | Реформирано | Изговор | Изговор | Транслитерација | |||||||
| Класичен | Источен | Западен | Класичен | Источен | Западен | Класичен | ISO 9985 | ||||
| Ա • ա | այբ ayb | /ɑjb/ | /ɑjpʰ/ | /ɑ/ | a | 1 | |||||
| Բ • բ | բեն ben | /bɛn/ | /pʰɛn/ | /b/ | /pʰ/ | b | 2 | ||||
| Գ • գ | գիմ gim | /ɡim/ | /kʰim/ | /ɡ/ | /kʰ/ | g | 3 | ||||
| Դ • դ | դա da | /dɑ/ | /tʰɑ/ | /d/ | /tʰ/ | d | 4 | ||||
| Ե • ե | եչ yečʼ | /ɛtʃʰ/ | /jɛtʃʰ/ | /ɛ/ | /ɛ/, word-initially /jɛ/6 | e | 5 | ||||
| Զ • զ | զա za | /zɑ/ | /z/ | z | 6 | ||||||
| Է • է | է ē1 | /e/ | /ɛ/ | /e/ | /ɛ/ | ê | ē | 7 | |||
| Ը • ը7 | ըթ ëtʼ | /ətʰ/ | /ə/ | ə | ë | 8 | |||||
| Թ • թ | թօ tʼò[5] | թո t'o | /tʰɔ/ | /tʰ/ | t̔, tʿ | tʼ | 9 | ||||
| Ժ • ժ | ժէ žē | ժե že | /ʒe/ | /ʒɛ/ | /ʒ/ | ž | 10 | ||||
| Ի • ի | ինի ini | /ini/ | /i/ | i | 20 | ||||||
| Լ • լ | լիւն liwn | լյուն lyun | /liwn/ | /ljun/ | /lʏn/ | /l/ | l | 30 | |||
| Խ • խ | խէ xē | խե xe | /χe/ | /χɛ/ | /χ/ | x | 40 | ||||
| Ծ • ծ | ծա ca | /tsɑ/ | /dzɑ/ | /ts/ | /dz/ | c | ç | 50 | |||
| Կ • կ | կեն ken | /kɛn/ | /ɡɛn/ | /k/ | /ɡ/ | k | 60 | ||||
| Հ • հ | հօ hò[5] | հո ho | /ho/ | /h/ | h | 70 | |||||
| Ձ • ձ | ձա ja | /dzɑ/ | /tsʰɑ/ | /dz/ | /tsʰ/ | j | 80 | ||||
| Ղ • ղ | ղադ ġat | /ɫɑt/ | /ʁɑt/ | /ʁɑd/ | /ɫ/ | /ʁ/ | ł | ġ | 90 | ||
| Ճ • ճ | ճէ čē | ճե če | /tʃe/ | /tʃɛ/ | /dʒɛ/ | /tʃ/ | /dʒ/ | č | č̣ | 100 | |
| Մ • մ | մեն men | /mɛn/ | /m/ | m | 200 | ||||||
| Յ • յ | յի yi | հի hi | /ji/ | /hi/ | /j/ | /h/1, /j/ | y | 300 | |||
| Ն • ն | նու nu | /nu/ | /n/, /ŋ/ | n | 400 | ||||||
| Շ • շ | շա ša | /ʃɑ/ | /ʃ/ | š | 500 | ||||||
| Ո • ո | ո vo | /ɔ/ | /ʋɔ/ | /ɔ/ | /ɔ/, word-initially /ʋɔ/2 | o | 600 | ||||
| Չ • չ | չա čʼa | /tʃʰɑ/ | /tʃʰ/ | č̔, čʿ | č | 700 | |||||
| Պ • պ | պէ pē | պե pe | /pe/ | /pɛ/ | /bɛ/ | /p/ | /b/ | p | 800 | ||
| Ջ • ջ | ջէ ǰē | ջե ǰe | /dʒe/ | /dʒɛ/ | /tʃʰɛ/ | /dʒ/ | /tʃʰ/ | ǰ | 900 | ||
| Ռ • ռ | ռա ṙa | /rɑ/ | /ɾɑ/ | /r/ | /ɾ/ | ṙ | 1000 | ||||
| Ս • ս | սէ sē | սե se | /se/ | /sɛ/ | /s/ | s | 2000 | ||||
| Վ • վ | վեւ vew | վեվ vev | /wɛw/ | /vɛv/ | /w/ | /v/ | v | 3000 | |||
| Տ • տ | տիւն tiwn | տյուն tyun | /tiwn/ | /tjun/ | /dʏn/ | /t/ | /d/ | t | 4000 | ||
| Ր • ր | րէ rē | րե re | /ɹe/ | /ɾɛ/3 | /ɹ/ | /ɾ/3 | r | 5000 | |||
| Ց • ց | ցօ cʼò[5] | ցո cʼo | /tsʰɔ/ | /tsʰ/ | c̔, cʿ | cʼ | 6000 | ||||
| Ւ • ւ | հիւն hiwn | հյուն hyun, վյուն vyun5 | /hiwn/ | /hjun/, /vjun/ | /hʏn/ | /w/ | — | /v/5 | w | 7000 | |
| Ու • ու | — | ու4 u | — | /u/ | — | — | /u/ | — | u | ow | -9 |
| Փ • փ | փիւր pʼiwr | փյուր p'yur | /pʰiwɹ/ | /pʰjuɹ/ | /pʰʏɾ/ | /pʰ/ | p̔, pʿ | pʼ | 8000 | ||
| Ք • ք | քէ kʼē | քե kʼe | /kʰe/ | /kʰɛ/ | /kʰ/ | k̔, kʿ | kʼ | 9000 | |||
| Օ • օ | օ ò1 | — | /o/ | — | /o/ | ô | ò | -9 | |||
| Ֆ • ֆ | ֆէ fē | ֆե fe | — | /fɛ/ | — | /f/ | f | -9 | |||
| և | — | և4,8 yew | — | /jɛv/ | — | /ɛv/, word-initially /jɛv/ | ew | -9 | |||
Ракописни форми
ա
բ
գ
դ
ե
զ
է
ը
թ
ժ
ի
լ
խ
ծ
կ
հ
ձ
ղ
ճ
մ
յ
ն
շ
ո
չ
պ
ջ
ռ
ս
վ
տ
ր
ց
ու
փ
ք
օ
ֆ
և
Remove ads
Според ISO 9985 (1996) азбуката се романизира на следниот начин:
| ա | բ | գ | դ | ե | զ | է | ը | թ | ժ | ի | լ | խ | ծ | կ | հ | ձ | ղ | ճ | մ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | b | g | d | e | z | ē | ë | tʼ | ž | i | l | x | ç | k | h | j | ġ | č̣ | m |
| յ | ն | շ | ո | չ | պ | ջ | ռ | ս | վ | տ | ր | ց | ւ | փ | ք | օ | ֆ | ու | և |
| y | n | š | o | č | p | ǰ | ṙ | s | v | t | r | cʼ | w | pʼ | kʼ | ò | f | ow | ew |
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads