Ветуница

Ветуница — село во Општина Ранковце, сместено во областа Славиште, во околината на градот Крива Паланка.

Ветуница
Ветуница Местоположба на Ветуница во Македонија Ветуница на карта
Координати 42°9′11″N 22°5′3″E
Регион	Североисточен
Општина	Ранковце
Население	29 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1316
Повик. бр.	031
Шифра на КО	15005
Ветуница на општинската карта Атарот на Ветуница во рамките на општината
Ветуница на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во крајниот југозападен дел на територијата на Општина Ранковце. Сместено е на десната страна на Крива Река, а низ селото поминува и Ветуничка Река. Претставува село од растурен маалски тип.

Се наоѓа во непосредна близина на самиот коридор 8, по кој поминува магистралниот пат од Скопје и Куманово кон Крива Паланка до граничниот премин Деве Баир на македонско-бугарската граница. Оддалечено е 3 километри од општинското средиште Ранковце и 23,5 километри југозападно од Крива Паланка. Во близина на селото се наоѓа и автобуска станица.

Историја

Се верува дека постоела населба од доцното античко време на местото на денешното село.

Стопанство

Во селото не постојат стопански и услужни објекти, а самото население главно се занимава со полјоделство и сточарство.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 168 —     1953 209 +24.4% 1961 250 +19.6% 1971 221 −11.6% 1981 189 −14.5%	Година Нас. ±% 1991 83 −56.1% 1994 73 −12.0% 2002 57 −21.9% 2021 29 −49.1%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 150 Македонци.^[2]

Според податоците од пописот во 2002 година во Ветуница живеат 57 жители сите од македонско етничко потекло и со православна вероисповед.^[3]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 29 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	230	88	168	209	250	221	189	83	73	57	29

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[4]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[5]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[6]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[7]

Родови

Ветуница е македонско село.

Според истражувањата од 1975 година, родови во селото се

• Богојевци (9 к.), Пуцкини (8 к.), Стајкови (6 к.) и Шилкови (5 к.) овде живеат од турско време. Сите потекнуваат од доселени предци. Родовите Богојевци и Стајкови се доселени од селото Отошница. Додека останатите два рода се доселени со непознато потекло. Гаџорци (6 к.) доселени се после 1918 година од селото Гулинци.^[8]

Според истражувањата пак на Бранислав Русиќ во 1953 година, родови во селото се:

• Староседелци: Пуцкинци (6 к.), Шиљковци (6 к.), Богојци (3 к.), Еребинци (5 к.)
• Со непознато потекло: Деда-Бошко (1 к.)
• Доселеници: Стајковци (7 к.) доселени се околу 1890 година од селото Отошница; Вучковци (1 к.) доселени се во 1903 година од селото Мала Црцорија.^[9]

Самоуправа и политика

Селото се наоѓа во Општина Ранковце, која била една од ретките општини во Македонија, која не била воопшто менувана во поглед на нејзините граници со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година.

Во периодот од 1962 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Крива Паланка, додека во периодот по војната од 1957 до 1962 година селото било седиште на некогашната општина Ранковце, каде што се наоѓало и во периодот 1955-1957.

Во периодот 1952-1955, селото исто така се наоѓало во тогашната општина Ранковце, во која покрај Ветуница се наоѓале и селата Вржогрнци, Гулинци, Љубинци, Одрено, Опила, Отошница, Радибуш, Ранковце и Станча. Самата Општина Ранковце била дел од Кривопаланечката околија. Општината Ранковце постоела и во периодот 1950-1952 година.

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
3. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 30 март 2013.
4. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
5. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
6. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
7. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
8. Трифуноски, Јован. Кривопаланачка област. Загреб: ХАЗУ.
9. Величковски, Драган (2009). Славишки Зборник Бр.1. Крива Паланка: Градски Музеј - Крива Паланка.

Надворешни врски

• Ветуница на Ризницата