Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство

Внатрешна македонска револуционерна организација — Демократска партија за македонско национално единство (ВМРО-ДПМНЕ) — македонска конзервативна политичка партија со демохристијанска идеологија. Претседател на партијата е Христијан Мицкоски. Партијата била основана на 17 јуни 1990 година во Скопје од страна на Љубчо Георгиевски.

Оваа статија се однесува на политичка партија во Република Македонија. За други значења, погл. ВМРО (појаснување).

Внатрешна македонска револуционерна организација - Демократска партија за македонско национално единство
Водач	Христијан Мицкоски[1]
Генерален секретар	Ѓорѓија Сајкоски
Основач	Љубчо Георгиевски
Основана	17 јуни 1990
Штаб	Скопје
Младина	Унија на млади сили на ВМРО-ДПМНЕ
Идеологија	Македонски национализам Конзервативизам Демохристијанство Економски либерализам Антикомунизам Десен популизам
Полит. положба	Центар-десно накај десно крило со крајно-десничарски фракции
Вера	Православие
Меѓународна припадност	Меѓународна демократска унија
Европска припадност	Европска народна партија
Бои	црвена,      златна,      црна
Собрание	58 / 120
Општини	42 / 80
Мрежно место
www.vmro-dpmne.org.mk
Знаме
Политика на Република Македонија Политички партии Избори

Создавање и развој

Поранешното лого на ВМРО-ДПМНЕ

Името на партијата доаѓа од МРО, организација создадена во 1893. Партијата се смета себеси за идеолошки наследник на истoрискoтo ВМРО. По смртта на Тито во 1980 започнал постепен процес на дезинтеграција на Југославија, а кон крајот на декадата се појавиле првите почетоци на партискиот плурализам во Македонија. Дел од вратените иселеници, како и новата генерација на македонски интелектуалци политички се оформиле во духот на македонскиот национализам, барајќи независност на Македонија од југословенската федерација. Од овие нови политички струи, на 17 јуни 1990 се формирала ВМРО-ДПМНЕ, која било правно регистрано на 5 август 1990 година. За нејзин прв претседател е избран Љубчо Георгиевски.

Парламентарни избори

ВМРО-ДПМНЕ го добила најмногу гласови на првите повеќепартиски избори во Македонија одржани на крајот од 1990 година. На тие избори ВМРО-ДПМНЕ настапила со програма за конфедерален статус на Македонија во тогашната југословенска федерација и во својата печатена програма помеѓу другото се залагала за „македонска војска, полиција и македонска фудбалска лига“. По изборот на првата политичка влада во 1992 година ВМРО-ДПМНЕ преминала во опозиција, сѐ до парламентарните избори во 1998 година кога партијата победила и формирала влада на чело со Георгиевски во коалиција со Демократска алтернатива и со ДПА.

На парламентарните избори во 2002 година ВМРО-ДПМНЕ настапила во коалиција со Либерална партија, но ги изгубила изборите и преминала во опозиција. На партискиот конгрес во Охрид во мај 2003 година Георгиевски се повлекол од водачката позиција, а на негово место за претседател на партијата е избран Никола Груевски. Следната година ВМРО-ДПМНЕ доживеала пораз на претседателските избори. Кандидатот за претседател на ВМРО-ДПМНЕ Сашко Кедев бил поразен од Бранко Црвенковски.

Коалицијата предводена од ВМРО-ДПМНЕ победила на парламентарните избори во 2006 година и партијата формирала влада на чело со Груевски. На 15 мај 2007 година, ВМРО-ДПМНЕ се стекнала со статус набљудувач во Европската народна партија. На предвремените парламентарните избори во 2008 година коалицијата „За подобра Македонија“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ освоила 63 пратеници и оформила коалициска влада со ДУИ која траела до 2016. На предвремените парламентарните избори во 2016 година партијата иако освоила најмногу гласови, преминала во опозиција откако ДУИ решила да коалицира со СДСМ.

Претседателски избори

Кандидати поддржани од ВМРО-ДПМНЕ учествувале на сите претседателски избори во Република Македонија. Прв кандидат за претседател на Македонија со поддршка на ВМРО-ДПМНЕ бил режисерот Љубиша Георгиевски, кој загубил од Киро Глигоров на претседателските избори во 1994 година. Првата победа на претседателски кандидат поддржан од ВМРО-ДПМНЕ се случила во 1999 година кога на претседателските избори победил Борис Трајковски, но загинал на својата функција во авионска несреќа на 26 февруари 2004 година.

На претседателските избори во 2004, ВМРО-ДПМНЕ го промовирала кардиологот Сашко Кедев за кандидат за претседател кој загубил од противкандидатот на СДСМ и дотогашен премиер на Македонија, Бранко Црвенковски. Во 2009 година, како кандидат за претседател ВМРО-ДПМНЕ го промовирала универзитетскиот професор Ѓорге Иванов кој победил и на наредните претседателски избори во 2014 година.

Унија на млади сили

Унијата на млади сили (УМС) на ВМРО-ДПМНЕ била формирана во 1991 година. Унијата афирмирала голем број на идеи со цел зголемување на свеста кај младиот човек и промовирање на демохристијанските десничарски принципи на живеење. Низ годините, унијата на млади сили служела како подмладок на ВМРО-ДПМНЕ. Актуелен претседател на унијата на млади сили е Сергеј Попов.

Финансиски извештаи

Според завршните сметки на партијата, во 2009 година таа имала вкупни приходи од 90.000 евра, во 2015 година нејзините приходи изнеусвале 2,4 милиони евра, а веќе во 2016 година таа остварила приходи во износ од 4.256.500 евра (2,6 милиони евра од членарини и донации). Од друга страна, вкупните расходи на ВМРО-ДПМНЕ во 2016 година изнесувале 4.450.000 евра, од кои: 855.772 евра биле трошоци за реклама (432.500 евра во 2015), а 43.000 евра биле расходи за плати. Вредноста на имотот на партијата во 2016 госина достигнала 26.872.500 евра, за разлика од 2015 година, кога партискиот имот вредел 9,2 милиони евра. Во тие рамки, најголем дел од имотот отпаѓал на материјални вложувања, кои пораснале од над 4 милиони евра во 2015 година на речиси 20 милиони ерва во 2016 година. Тоа се должело на порастот на градежните објекти во сопственост на партијата, кои во 2015 година изнесувале малку под 4 милиони евра, а во 2016 година достигнале 18,2 милиони евра. Исто така, во рамките на активата од биланост на состојбата, позначајна ставка биле активните временски разграничувања, чија вредност изнесувала речиси 7 милиони евра. Од друга страна, партијата пријавила обврски по основа на долгорочни банкарски кредити во вредност од 1,5 милиони евра, а пасивните временски разграничувања изнесувале 144.500 евра.^[2]

Резултати од парламентарни избори

Година на избори	Водач	Број на гласови	% на гласови	Број на мандати	+/–	Влада
1990	Љупчо Георгиевски			38 / 120		Опозиција
1994				0 / 120	▼ 38	Опозиција
1998				49 / 120	▲ 49	ВМРО-ДПМНЕ–ДА-ДПА
2002		299,179	25.02	33 / 120	▼ 16	Опозиција
2006	Никола Груевски	303,543	32.50	45 / 120	▲ 12	ВМРО-ДПМНЕ–ДПА-НСДП
2008		481,501	48.78	63 / 120	▲ 18	ВМРО-ДПМНЕ–ДУИ
2011		438,138	38.98	56 / 123	▼ 7	ВМРО-ДПМНЕ–ДУИ
2014		481,615	42.97	61 / 123	▲ 5	ВМРО-ДПМНЕ–ДУИ
2016		454,577	38.14	51 / 120	▼ 10	Опозиција
2020	Христијан Мицкоски	315,344	34.57	44 / 120	▼ 7	Опозиција
2024		436,036	43.32	58 / 120	▲ 14	ВМРО-ДПМНЕ-ЗНАМ-ВРЕДИ

Критика

ВМРО-ДПМНЕ е критикувана за нејзината „антиквизициска“ политика (локално позната како „Антиквизација“), во која земјата се обидува да тврди антички македонски фигури како Александар Велики и Филип Втори Македонски.^[3] Политиката се спроведува уште од доаѓањето на власт во 2006 година, а особено од невикувањето на Македонија во НАТО во 2008 година, како начин да се изврши притисок врз Грција, како и во обид да се конструира нов идентитет врз основа на претпоставената врска до светот на антиката.^[4] Политиката за антиквизација се соочува со критика од академиците бидејќи демонстрира слабост на археологијата и на другите историски дисциплини во јавниот дискурс, како и опасност од маргинализација.^[5] Политиката исто така привлече критики на домашен терен, од етнички Македонци во земјата, кои сметаат дека е опасно поделување на земјата помеѓу оние што се идентификуваат со класичната антика и оние што се идентификуваат со словенската култура на земјата. Етничките Албанци тоа го гледаа како обид да ги маргинализираат и да ги исклучат од националниот наратив.

Дополнително, ВМРО-ДПМНЕ е критикувана за нејзиниот тврд став против Преспанскиот договор, постигнат меѓу Република Македонија и Грција, со кој се реши долгогодишниот спор за именување на Македонија со преименување на земјата како Северна Македонија и откажување од сите побарувања до античко македонско наследство. На 16 октомври 2018 година, американскиот помошник државен секретар Вес Мичел испрати писмо до водачот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, во кое го изразува разочарувањето на Соединетите држави од позициите на раководството на партијата, вклучително и него лично, во врска со нејзината позиција против Договор од Преспа и бара да се „издвојат партизанските интереси“ и да се работи на одобрување на промената на името.^[6][7] Мицкоски изрази надеж дека Република Македонија многу бргу ќе биде дел од семејствата на НАТО и ЕУ “, но исто така горда и достоинствена, не понижена, обезличена и срамна. Во 2019 година, Мицкоски беше критикуван од заменик министерот за надворешни работи на СДСМ, Андреј Жерновски, дека инсистирал, ако стане премиер, откако добил датум за почеток на пристапните преговори за членство во ЕУ на Северна Македонија, договори за пријателство со соседните Грција и Бугарија, потпишани од владата на Зоран Заев, ќе бидат демантирани.^[8]

Надворешни врски

• Официјална страница на партијата Архивирано на 10 февруари 2004 г.
• Доктрина: Вредности на ВМРО-ДПМНЕ Архивирано на 26 декември 2010 г.

Поврзано

• Список на политички партии во Македонија
• Политики на Македонија

Наводи

1. Христијан Мицкоски - трет претседател на ВМРО-ДПМНЕ
2. Влатко Стојановски, „ВМРО-ДПМНЕ трупа недвижности, а ДУИ собира сè помалку донации!“, Фокус, број 1124, 21 април 2017, стр. 18-22.
3. „Macedonia profile“. BBC News (англиски). 2016-02-17. Посетено на 2020-06-16.
4. Herold, Stephanie (2010). Reading the City: Urban Space and Memory in Skopje (англиски). Univerlagtuberlin. ISBN 978-3-7983-2129-8.
5. Lozny, Ludomir R. (2011-04-06). Comparative Archaeologies: A Sociological View of the Science of the Past (англиски). Springer Science & Business Media. ISBN 978-1-4419-8225-4.
6. „Wess Mitchell to VMRO-DPMNE leader Mickoski: We are disappointed with you!“. Independent Balkan News Agency (англиски). 2018-10-16. Архивирано од изворникот на 2020-08-06. Посетено на 2020-06-16.
7. „US ups pressure on FYROM opposition to ratify constitutional changes | Kathimerini“. www.ekathimerini.com (англиски). Посетено на 2020-06-16.
8. „Информационна Агенция "Фокус"“. Информационна Агенция "Фокус" (бугарски). Посетено на 2020-06-16.