Ѓурѓевиште

Ѓурѓевиште — село во Општина Врапчиште, во областа Горни Полог, во околината на градот Гостивар.

Ѓурѓевиште
Ѓурѓевиште Местоположба на Ѓурѓевиште во Македонија Ѓурѓевиште на карта
Координати 41°53′39″N 20°51′43″E
Општина	Врапчиште
Население	198 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	07028
Надм. вис.	774 м
Ѓурѓевиште на општинската карта Атарот на Ѓурѓевиште во рамките на општината
Ѓурѓевиште на Ризницата

До 2004 година, селото било дел од поранешната Општина Неготино-Полошко.

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Горни Полог, во крајниот северозападен дел на територијата на Општина Врапчиште, на источните падини на Шар Планина.

Историја

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од нахијата Калканделен (Nahiye-I Kalkandelen) и имало 58 семејства, 3 неженети и 5 вдовици, сите христијани.^[2]

Во XIX век селото било дел од Тетовската каза во Гостиварската нахија во Отоманското Царство.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 474 —     1953 525 +10.8% 1961 580 +10.5% 1971 733 +26.4% 1981 744 +1.5%	Година Нас. ±% 1991 0[3] −100.0% 1994 676 —     2002 403 −40.4% 2021 198 −50.9%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Ѓурѓевиште живееле 985 жители, од кои 660 Албанци и 325 Македонци.^[4]

Според Афанасиј Селишчев, во 1929 година селото било дел од Галатска општина и имало 74 куќи со 340 жители Албанци.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 350 Албанци.^[6]

Селото броело 580 жители во 1961 година, додека во 1994 година живееле 676 жители.

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 403 жители, од кои 399 Албанци, 3 Македонци и 1 останат. Следува табела на националната структура на населението:^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 198 жители, од кои 1 Македонец, 182 Албанци, 1 Бошњак и 14 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	985	—	474	525	580	733	744	0	676	403	198

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Родови

Ѓурѓевиште е албанско село.

Според истражувањата од 1947 година, родови во селото:

• Доселеници: Партал (27 к.) доселени се од Ујмиште во Љума, северна Албанија. Го знаат следното родословие: Исак (жив на 50 г. во 1947 година) Мемет-Кадри-Исак-Мусли, кој се доселил. Имаат роднини во Врапчиште и Слатино; Ферат (16 к.) доселени се од местото Арди во Мирдита, северна Албанија; Цаке или Цаколар (12 к.) доселени се од селото Ујмиште во Љума; Дранче (28 к.) доселени се од северна Албанија. Имаат роднини во селото Калиште.^[13]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 451 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 630 гласачи.^[15]

Културни и природни знаменитости

Редовни настани

Личности

Култура и спорт

Иселеништво

Надворешни врски

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр. 338
3. Во пописот од 1991 година, во населените места: Грачани, Никиштане, Ново Село (Боговиње), Раковец, Селце Кеч, Гургурница, Долно Јаболчиште, Клуковец, Добовјани, Врановци, Јажинце, Орашје, Равен, Спас, Богојци, Поум, Џепин, Долна Ѓоновица, Горна Лешница, Групчин, Добарце, Копачин Дол, Ларце, Мерово, Ново Село (Желино), Палатица, Рогле, Седларево, Стримница, Церово, Чифлик (Желино), Грешница, Длапкин Дол, Долно Строгомиште, Колибари, Речани - Зајаско, Вражале, Горно Седларце, Новаќе, Синичане, Мамудовци, Трапчин Дол, Горно Свиларе, Дворце, Рашче, Алашевце, Ваксинце, Виштица, Глажња, Гошинце, Злокуќане, Извор (Липково), Липково, Лојане, Оризари, Отља, Р’нковце, Руница, Слупчане, Стрима, Бибај, Богдево, Грекај, Нивиште, Орќуше, Рибница, Горјане, Градец, Ѓурѓевиште, Ломница, Арангел, Жубрино, Папрадиште, Ќафа, Црвивци, Бојане, Копаница, Паничари, Раовиќ, Чајлане, Патишка Река, Света Петка, Чифлик (Сопиште), Лакавица, Падалиште, Србиново, Страјане, Трново, Франгово, Шум, Алдинци, Горно Количани, Драчевица, Рамни Габер, Црвена Вода, Црн Врв, Нераште, Вејце, Селце, Корито, Блаце, Брест, Танушевци, Ѓермо, Порој, Бозовце, Бродец, Вешала и Шипковица, целото население не прифати да земе учество (го бојкотираше) во Пописот.
4. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 212.
5. Селищев, Афанасий. Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии, София, 1929, стр. 24.
6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
7. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
8. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
13. Трифуноски, Јован (1976). Полог. Белград: САНУ.
14. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
15. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.