From Wikipedia, the free encyclopedia
Фалафел (арап. فلافل) е добро пржена топка или пита направена од мелени леблебии, фава грав или пак комбинација од двете. Фалафелот е традиционална храна која потекнува од Блискиот Исток, најчесто се служи во пита, која делува како џеб, или е завиткана во табун. Топчињата фалафел се преливаат со салати, кисел зеленчук, лут сос и се истураат со сосови на основа на тахини. Фалафеловите топчиња може да се јадат сами како закуска или да се служат како дел од послужавник со мезе (асортиман на предјадења).
 Фалафелови топчиња | |
| Правец | мезе |
|---|---|
| Регион или држава | Близок Исток |
| Температура на послужување | топло |
| Главни состојки | Бакла или леблебии |
 Cookbook: Фалафел на Викикниги
| |
Фалафелот е вообичаено јадење што се јаде на целиот Блиски Iсток. Фритерите сега се наоѓаат низ целиот свет како замена за месо[1] и како форма на улична храна.
Потеклото на фалафелот е непознато и контроверзно.[2] Честа е теоријата дека јадењето потекнува од Египет,[3] каде што најверојатно го јаделе Коптите, кое го користеле како замена за месо за време на постот.[4][5] Меѓутоа, поради тоа што Александрија била град-пристаниште, голема е веројатноста името, како и самото јадење да биле донесени од други области од Блискиот Исток.[6] Јадењето подоцна мигрирало на север кон Левант, каде наутот го заменил фавот.[7][8]
Фалафелот се прави од фава или леблебија, или од комбинација на двете. Леблебијата е вообичаена за користење во повеќето земји од Блискиот Исток.[9] Јадењето обично се прави со наут во Сирија, Либан, Јордан, Израел и Палестина.[10][11][12] Оваа верзија е најпопуларна во западниот свет. Египетската сорта пак користи само зрна од фава.[13]
Кога се користат леблебии, тие не се готват пред употреба (готвењето наут ќе предизвика распаѓање на фалафелот, барајќи додавање на малку брашно за да се користи како врзивно средство). Наместо тоа, тие се натопени (понекогаш со сода бикарбона) во текот на ноќта, тогаш земјата заедно со различни состојки како што магдонос, младо кромитче и лук.[10] Зачини како ким и коријандер често се додаваат во гравот за дополнителен вкус.[14] Исушените зрна фава се натопуваат во вода, а потоа се мелат со праз, магдонос, зелен коријандер, ким и сув коријандер.[15][16] Смесата се обликува во топчиња или паштети. Ова може да се направи со рака или со алатка наречена алеб фалафел (калап за фалафел).[9][17] Смесата обично се пржи длабоко, или може да се пече во рерна.
Кога не се служи сам, фалафелот често се служи со рамен или бесквасен леб[18] кога е завиткан во лафа или се става во шуплива пита.[19] Може да се додадат домати, зелена салата, краставици и други гарнири.[20] Фалафелот обично е придружуван од тахини.[10]
Фалафел е типично во форма на топка, но понекогаш се прави во други форми, особено во форма на крофна. Внатрешноста на фалафелот може да биде зелена (од зелени билки како магдонос или зелен кромид), или потемнет.
| Хранлива вредност на 100 г | |
|---|---|
| Енергија | 1.393 kJ (0.333 kcal) |
31,84 g | |
Масти | 17,80 g |
13,31 g | |
| |
| Постотоците се приближно пресметани според препораките за возрасни лица во САД. | |
Кога се прави со наут, фалафелот е богат со белковини, сложени јаглехидрати и влакна.[21] Клучни хранливи материи се калциум, железо, магнезиум, фосфор, калиум, цинк, бакар, манган, витамин Ц, тиамин, пантотенска киселина, витамин Б и фолати. Фитохемикалиите вклучуваат бета-каротин.[22] Фалафел е богат со растворливи влакна, што се покажа како ефикасно во намалувањето на холестеролот во крвта.[23][24]
Леблебијата е малку масна и не содржи холестерол, но значителна количина маснотија се апсорбира за време на процесот на пржење. Фалафел може да се пече за да се намали високата содржина на маснотии поврзани со пржење.[1][20]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
