Подмоље

Подмоље (се среќава и како Подмолје) — село во Општина Охрид, во околината на градот Охрид.

Подмоље
Подмоље Местоположба на Подмоље во Македонија Подмоље на карта
Координати 41°09′39″N 20°45′07″E
Општина	Охрид
Население	280 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО
Надм. вис.	822 м
Подмоље на општинската карта Атарот на Подмоље во рамките на општината
Подмоље на Ризницата

Географија и местоположба

Историја

Во XIX век селото било дел од Охридската каза на Отоманското Царство.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 75 —     1953 83 +10.7% 1961 126 +51.8% 1971 176 +39.7% 1981 272 +54.5%	Година Нас. ±% 1991 245 −9.9% 1994 269 +9.8% 2002 331 +23.0% 2021 280 −15.4%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Подмоље живееле 160 жители, сите Македонци.^[2] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Подмоље имало 120 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[3]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Подмоље е претставено како чисто македонско село во Охридската каза на Битолскиот санџак со 6 куќи.^[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 50 Македонци.^[5]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото имало 331 жител, од кои 325 Македонци, 2 Срби и 4 останати.^[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 280 жители, од кои 246 Македонци, 3 Срби, 7 останати и 24 лица без податоци.^[7]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	160	120	75	83	126	176	272	245	269	331	280

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Родови

Подмоље е македонско село.

Родови во селото се: Лошковци (6 куќи) доселени се од соседното село Оровник; Тодоровци (2 куќи) доселени се од селото Завој; Димовци (1 куќа) доселени се од селото Вапила, каде припаѓале на родот Шандаковци; Велестовчани (6 куќи) доселени се помеѓу двете светски војни од селото Велестово; Завојчани (4 куќи) доселени се кога и претходниот род од селото Завој; Оровчани (16 куќи) доселени се во 1970 година од селото Оровник; Луковчани (10 куќи) доселени се кога и Оровчани од селото Луково; Дебрчани (10 куќи) доселени се од разни села во Дебрца; Безовчани (6 куќи) доселени се од селото Безово; Орманчани (2 куќи) доселени се од селото Орман; Волинчани (2 куќи) доселени се од селото Волино; Охриѓани (2 куќи) доселени се од Охрид; Тетовчани (2 куќи) доселени се од Тетово; Скопјани (2 куќи) доселени се од Скопје; Кумановчани (1 куќа) доселени се од Куманово.^[12]

Според истражувањата пак на Бранислав Русиќ од крајот на 1940-тите, родови во селото биле:

• Мојсовци или Лошковци (1 к.) староседелци; Шашојаковци (1 к.) доселени се во 1918 година од селото Вапила. Во Вапила имале роднини, голем род; Балевци или Саравиновци (3 к.) доселени се во 1922 година од селото Велестово. Таму припаѓале на голем разгранет род; Бамбаловци (2 к.) доселени се во 1926 година од селото Оровник. Таму имале истоимени роднини; Мингулевци или Тодоровци (1 к.) доселени се во 1929 година од селото Завој. Таму припаѓале на родот Деспотовци; Шабановци или Стојчевци (2 к.) доселени се во 1929 и 1930 година од селото Завој; Стојановци (1 к.) доселени се во 1947 година од селото Оровник. Подалечно потекло од селото Лактиње во Дебрца.^[13]

• 
  Куќа во јужниот дел на селото
• 
  Куќа во јужниот дел на селото
• 
  Куќа во јужниот дел на селото
• 
  Куќа во источниот раб на селото
• 
  Стара градба во средишниот дел на селото
• 
  Куќа во северниот дел на селото

Општествени установи

Самоуправа и политика

Културни и природни знаменитости

Селската чешма.

Спортското игралиште.

Цркви

• Црква „Св. Константин и Елена“ од 1934 г.

Чешми

• Чешма - се наоѓа во средиштето на селото, веднаш до црквата

Археолошки наоѓалишта

• Селиште — средновековна населба, црква и некропола;
• Корија - Манастириште — средновековна црква;
• Чешма — средновековна црква и некропола;

Спорт

• Спортско игралиште

Редовни настани

Личности

• Благоја Стојчески — македонски партизан, учесник во НОБ.

Култура и спорт

Иселеништво

Од родовите поединечно се знае за следните иселеници до крајот на 1940-тите:

• Од Мојсовци иселеници има во Оровник (каде се иселиле во периодот помеѓу 1912 и 1915 година).
• Од Бомболовци иселеници има во Охрид (едно семејство од 1930 година).^[13]

Галерија

• 
  Јужниот дел на селото.
• 
  Јужниот дел на селото.
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Средишниот дел на селото
• 
  Источниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото. Спореден пат кој води до Оровник
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото
• 
  Северниот дел на селото и патот А3

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. с. 252.
3. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.162-163.
4. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 30.
5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
6. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
7. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
8. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
9. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
10. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
11. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
12. Трифуноски, Јован (1992). Охридско-струшка област : антропогеографска проучавања. САНУ. ISBN 8670251582. OCLC 466478840.
13. Русиќ, Бранислав. Струшко Поле-Подмоље. Архивски фонд на МАНУ АЕ 88/1.

Надворешни врски

• Подмоље на Ризницата