Меѓународниот ден на мирот, понекогаш официјално познат и како Светски ден на мирот, е празник одобрен од Обединетите нации, кој се одбележува секоја година на 21 септември. Тој е посветен на мирот во светот, и особено на отсуството на војна и насилство, што може да биде резултат на привремен прекин на огнот во борбена зона за пристап до хуманитарна помош. Денот за прв пат бил прославен во 1981 година и го одбележуваат многу нации, политички групи, воени групи и луѓе. Во 2013 година, Генералниот секретар на Обединетите нации денот го посветил на образованието за мир, клучното превентивно средство за одржливо намалување на војната.[1]
| Меѓународен ден на мирот | |
|---|---|
| Го празнува(ат) | Земји-членки на ООН |
| Вид | Меѓународна декларација на Обединетите нации |
| Датум | 21 септември |
| Прослава | Повеќе светски случувања на глобално ниво |
| Поврзано | Движење за мир |
За да се инаугурира денот, Ѕвоното на мирот на Обединетите нации се одѕвонува во Седиштето на ООН во Њујорк. Ѕвоното е направено од монети донирани од децата на сите континенти, освен Африка, и било подарок од Здружението на Обединетите нации во Јапонија, како „потсетник за човечката цена на војната“; натписот на неговата страна гласи: „Да живее апсолутниот светски мир“.[2]
Во последните години, била објавена мапа за пребарување на настани на un.org.[3]
1981 година – Донесена Резолуцијата на Генералното собрание на ООН
Генералното собрание на Обединетите нации, во резолуцијата спонзорирана од Велика Британија и Костарика,[4] го прогласило Меѓународниот ден на мирот, да биде посветен на одбележување и зајакнување на идеалите на мирот.[5] Првично избраниот датум бил редовниот почетен ден на годишните сесии на Генералното собрание, третиот вторник во септември. (Ова било променето во 2001 година на тековната годишна прослава на 21 септември секоја година – види 2001 година подолу.)
1983 година – Годишни извештаи
Почнувајќи од 1983 година, по барање на Кабинетот на генералниот секретар на Обединетите нации, Патишта кон мирот (Pathways To Peace или PTP) доставиле Годишен извештај за иницијативата „Ние Народите“ до ООН, сумирајќи ги активностите на Денот на мирот.[6] Извештаите од 2005 и 2009 година се достапни како архиви, наведени подолу. За своите иницијативи за Меѓународната година на мирот во 1987 година, на Генералниот секретар на ООН, Перес де Куелар, PTP му доделиле статус „Гласник на мирот“.[7] Во 2006 година, името било променето од „Ние Народите“ во „Иницијатива култура за мирот“.[6]
1996 година – Дебата на Ирскиот Сенат
Предлогот за проширување на Меѓународниот ден на мирот да вклучува помирување, во кој голем број амблеми (Бели гулаби) биле дистрибуирани по официјалното претставување во Обединетите нации, бил изнесен од Винсент Којл, од Дери, Северна Ирска и било дебатирано во Ирскиот Сенат. Било прифатено дека е непрактично една земја-членка да побара на одредено место да се оддржи општата церемонија на ООН.[8] Сепак, настаните се одржале во Обединетите нации во Њујорк, со поддршка на Кофи Анан, во април.
2001 година – Датумот е утврден на 21 септември
Во 2001 година, денот на отворањето на Генералното собрание бил закажан за 11 септември, а генералниот секретар Кофи Анан подготвил порака со која се признава одбележувањето на Меѓународниот ден на мирот на 21 септември.[9] Таа година денот бил променет од третиот вторник на конкретно 21 септември, стапувајќи на сила во 2002 година. Нова резолуција била усвоена од Генералното собрание,[4] спонзорирана од Обединетото Кралство (давајќи им признание на Мир, еден ден) и Костарика (првичните спонзори на денот), за да се даде на Меѓународниот ден на мирот определен календарски датум, 21 септември, и да се прогласи и за ден на глобален прекин на огнот и ненасилство.[10]
2004 година – Контроверзија за Тајванската комеморативна марка
Дипломатска мешаница настанала кога Лајонс Клубс Интернационал спонзорирал натпревар за шест постери што ќе се користат како комеморативни марки на Меѓународниот ден на мирот издадени од Администрацијата за пошти на ООН. Постер на 15-годишен ученик од тајван Јанг Чи-Јуан бил објавен како еден од победниците, но објавата била повлечена. Тајванските медиуми, тајванскиот лајонс клуб и владата на Тајван тврделе дека одлуката да не се користи постерот е резултат на притисокот од Кина;[11] одбивањето на сликата на студентот врз политичка основа не ги одразува идеалите на Меѓународниот ден на мирот.[12] ООН издале соопштение дека, иако во краткиот список од осум дизајни, „поради внатрешно недоразбирање и погрешна комуникација, примерокот на г-дин. Јанг бил објавен по грешка како еден од шесте марки што требаше да се издадат“.[11] Владата на Тајван (Република Кина) подоцна издала марка која ја содржи сликата.[13]
2005 година – Генералниот секретар на ООН повикува на 22-часовен прекин на огнот
Во 2005 година, генералниот секретар на Обединетите нации Кофи Анан повикал на светското почитување на 22 часовниот прекин на огнот и денот на ненасилството за одбележување на Денот.[14]
Глобално истражување на прославата
Иницијативата за култура на мирот објавила годишен извештај за Меѓународниот ден на мирот во 2005 година, во кој се опишани настаните во 46 земји:[15] Африка 11; Источна Азија и Тихиот Океан 12; Латинска Америка и Карибите 4; Европа 14; Среден Исток 3; Северна Америка 2 (22 држави, провинции).
2006 година – Парада на мирот, Велика Британија
Во 2006 година, тогашниот генерален секретар Кофи Анан за последен пат заѕвонил на Ѕвончето за мир за време на неговиот мандат. Таа година ООН ги потврдиле „многуте начини на кои работи за мирот и охрабрување на поединците, групите и заедниците низ целиот свет да размислуваат и да комуницираат мисли и активности за тоа како да се постигне мир“.
Велика Британија го одржала примарното јавно и официјално набљудување на Меѓународниот ден на мирот и ненасилството на Обединетите нации во Рочдејл, Голем Манчестер. Ова било организирано од Мировната парада Велика Британија.[16][17]
2007 година – Генералниот секретар на ООН повикува на светски момент на тишина
Во 2007 година, генералниот секретар на ООН Бан Ки Мун заѕвонил на Ѕвончето за мир во седиштето на Обединетите нации во Њујорк, повикувајќи на 24-часовен прекин на борбените дејствија на 21 септември и за едноминутно молчење во светот.[18]
2009 година – Објавена меѓународната година на помирување
Во 2009 година - Меѓународната година на помирување - денот бил одбележан со голем број бели гулаби кои биле дистрибуирани по официјалното претставување во Обединетите нации, имајќи ја предвид Повелбата на Обединетите нации, вклучувајќи ги целите и принципите содржани во неа, и особено оние за спасување на следните генерации од злото на војната, воспоставување со мирни средства и во согласност со принципите на правдата и меѓународното право, прилагодување или решавање на меѓународните спорови или ситуации што може да доведат до нарушување на мирот и практикување толеранција и заеднички живот во мир едни со други како добри соседи, со што се развиваат пријателски односи меѓу народите и се промовира меѓународната соработка за решавање на меѓународните економски, социјални, културни и хуманитарни прашања. Винсент Којл од Дери, Северна Ирска дал целосна поддршка.[19]
2009 година, Меѓународен ден на мирот: „Мора да се разоружаме“ (WMD)
„Преземање акција за свет без јадрено оружје... Разоружување и неширење на оружјето... подигање на свеста за опасностите и трошоците за јадреното оружје, и зошто јадрено разоружување и неширење на оружјето се од суштинско значење.“[20]
Глобално истражување на прославата
Иницијативата за култура на мирот објавиле годишен извештај за Меѓународниот ден на мирот во 2009 година, опишувајќи настани во 77 земји:[21] Африка 14; Источна Азија и Тихиот Океан 20; Латинска Америка и Карибите 11; Европа 23; Среден Исток 7; Северна Америка 2 земји (48 држави, провинции).
2010 година – Младината за мир и развој
„Обединетите нации се во потрага на приказни од млади луѓе ширум светот кои работат за мирот. Слоганот на кампањата оваа година е Мир=Иднина, математиката е лесна.”[22]
2011 година – Мир и демократија: Нека се слушне Вашиот глас
Во 2011 година, темата на Денот на мирот на ООН бил „Мир и демократија: Нека се слушне Вашиот глас“. Многу организации одржале настани за Денот на мирот ширум светот во 2011 година. Имало училишни активности, музички концерти, глобални клубови за комедија (thinkPEACE.net), мировни гулаби, молитвени бденија, мировни конференции и активности на ООН. Организации како Мир, еден ден, Wiser.org и Култура на мирот со години се активни учесници во активностите на Денот на мирот.
2012 година – Одржлив мир за одржлива иднина
Обединетите нации ја поставиле темата за одбележување на оваа година како „Одржлив мир за одржлива иднина“, сеќавајќи се и зајакнувајќи ги идеалите на мирот меѓу сите нации и народи.[23]
Глобален ден на примирјето, 2012 година
Во 2011 година, Еден ден мир, објавиле на нивниот концерт во О2 Арената, нова меѓународна кампања наречена Глобално примирје 2012, грасрутс иницијативата и интернационална коалиција со невладини организации и студентски синдикати на секој континент, со што се зголемило учеството и делувањето на Денот на мирот 2012, денот на глобалното примирје. Посебен фокус во оваа кампања биле прекинување на воените дејствија на тој ден и намалување на семејното насилство и малтретирање во општеството. Концертот за Прославата Еден ден мир на денот на мирот во 2012 година се одржал во „Вембли Арена“ за да се прослави Глобалното примирје 2012 година.[24] Кампањата „ Глобално примирје“ ќе продолжила и се именувала секоја година, вклучила повеќе партнери и коалиции за масовно учество и за заштеда на животна практична акција на Денот на мирот.
2013 година - Фокус на мировното образование
Генералниот секретар на ООН, Бан Ки Мун, Светскиот ден на мирот 2013 година го посветил на мировната едукација во обид да ги фокусира умовите и финансирањето на врхушката на мировното образование како средство за воспоставување култура на мир.[25] Аниматор и автор на книги за деца, Сју Дичико објавилa во мај 2013 година[26] глобална кампања за зголемување на свеста за Денот на мирот и промовирањето на мировно образование во училиштата и во групите на заедницата преку Проектот за мир Жерави.[27] Школата за заедница Гори во Ко. Вексфорд, Ирска, била избрана да биде Школа за мир за 2013 година. [ потребно е цитирање ]
Глобално примирје 2013 година
Мир еден ден лансирала нова тема за Глобално примирје 2013: Со кого ќе склучите мир?[28]
Комедија за Денот на мирот 2013 година
За да донесе свест за Денот на мирот, thinkPEACE промовирале програма за комедија на Денот на мирот, „Стенд-ап за меѓународен мир“, одржана во над 50 глобални клубови за комедија во 2013 година.[29]
2014 година - право на мир
Темата на Меѓународниот ден на мирот 2014 година била правото на народите на мир, потврдувајќи ја посветеноста на Обединетите нации кон Декларацијата на ООН за правото на народите на мир[30] која признава дека промовирањето на мирот е од витално значење за целосно уживање на сите човекови права.[31]
Програма за комедија за Денот на мирот 2014 година
За да се донесе свеста за Денот на мирот 2014 година, мрежата thinkPEACE промовирале програма за комедија Ден на мирот, „Стенд-ап за меѓународен мир“, што се одржила во над 50 глобални клубови за комедија.[32]
Бранови на љубезност, глобални настани за медитација
Глобалната иницијатива „Брановите на љубезност“ го одбележувале Меѓународниот ден на мирот на Обединетите нации, иако се одржувале настани за глобална медитација.[33]
Коментар во списанието за глобално образование
Директорката на УНЕСКО во Виетнам, Кетрин Милер, во Глобално образовно списание рекла: „Јас лично се идентификувам со вредностите на УНЕСКО во смисла дека навистина верувам дека образованието, културата, социјалните и природните науки и комуникацијата и информациите се едни од најмоќните двигатели за одржлив развој и мир, како одржлива иднина не може да постои без одржлив мир. Подигање на свеста, градење на капацитети, промовирање разбирање и почитување на различностите и поттикнување на можности за интеракција за изнаоѓање начини да се обезбеди култура на мир се сите активности што ќе ги мотивираат луѓето да се заинтересираат за поставување мир како приоритет за одржлив развој.[34]
2015 година - Партнерства за мир - Достоинство за сите
Темата на Меѓународниот ден на мирот во 2015 година била „Партнерства за мир - Достоинство за сите“.[35]
2016 година - Цели на одржлив развој: Градење блокови за мир
Темата на Меѓународниот ден на мирот во 2016 година била „Целите на одржливиот развој: Градење блокови за мир“.[36]
2017 година - Заедно за мир: Почит, безбедност и достоинство за сите
Оваа тема била заснована на глобалната кампања ЗАЕДНО што промовирала почит, безбедност и достоинство за сите принудени да ги напуштат своите домови во потрага по подобар живот.[37]
Проект „Жерави“ за мир
Во 2017 година, Проектот „Крејн на мирот“ ја објавил целта да се соберат 1.000 слики и оригами од жерави од студенти ширум светот за да се прикажат на различни места за да се прослави.[38][39]
Глобално истражување на прославата во 2017 година
Истражувањето на мрежата „Новини на културата за култура“ открило извештаи на Интернет за 562 прослави на Меѓународниот ден на мирот од 127 земји во светот во 2017 година.[40] Овие вклучувале 128 настани што доаѓале од повеќето провинции и држави во Канада и САД. Следни биле земјите порано дел од Советскиот Сојуз со 104. Биле цитирани 96 настани во 27 европски земји, 81 од 29 африкански земји, 67 од 20 азиски земји, 58 од 16 земји од Латинска Америка и Карибите и 28 од 21 арапска и блискоисточна земја.
2018 година - Право на мир - Универзална декларација за човекови права на 70 години
Темата за Денот на мирот на ООН во 2018 година е „Право на мир - Универзална декларација за човекови права на 70 години“.[41]
2018 глобално истражување на прославата
Истражувањето на мрежата „Новости за култура на културата“ открила интернет-извештаи за 764 прослави на Меѓународниот ден на мирот од 129 земји во светот во 2017 година.[42] Овие вклучувале 233 настани што доаѓале од повеќето провинции и држави во Канада и САД. Следни биле 177 настани од Европа и 158 настани од Азија. Имало 95 настани од Латинска Америка и Карибите, 71 настан од земји порано дел од Советскиот Сојуз, 71 од Африка и 15 од арапски и блискоисточни земји.
2019 година - Климатска акција за мир
Обединетите нации ја одбрале темата „Климатска акција за мир“ за Меѓународниот ден на мирот во 2019 година.
Според мрежната страница на ООН, „Обединетите нации ги повикуваат сите да преземат мерки за справување со климатските промени“.[43]
„На 23 септември [2019], Обединетите нации свикале Самит за климатска акција со конкретни и реални планови за забрзување на акциите за спроведување на Парискиот договор“.[44]
Меѓународниот ден на почитувањето на студентите на мирот на 20 септември 2019 година во седиштето на Обединетите нации имало млади луѓе кои ги презентирале своите проекти за борба против климатските промени и промовирање на мирот.[43]
Глобално истражување на прославата во 2019 година
Истражувањето на мрежата за вести „Култура на мирот“ открило извештаи на Интернет во врска со повеќе од 655 прослави на Меѓународниот ден на мирот од 103 земји во светот во 2019 година.[45]
2020 година - Обликување на мирот заедно
Обединетите нации ја одбрале темата „Заедно да го обликуваме мирот“ за Меѓународниот ден на мирот во 2020 година.[46][47]
Според мрежната страница на ООН, „Оваа година беше појасно од било кога дека не сме непријатели едни со други. Наместо тоа, нашиот заеднички непријател е неуморен вирус кој го загрозува нашето здравје, безбедност и самиот начин на живот. КОВИД-19 го фрли нашиот свет во превирања и насилно нè потсети дека она што се случува на еден дел од Земјата може да влијае на луѓето насекаде“.[48]
2020 глобално истражување на прославата
Истражувањето на мрежата за вести „Култура на мирот“ открило извештаи на Интернет во врска со повеќе од 717 прослави на Меѓународниот ден на мирот од 78 земји во светот оваа година.[49] Најголемиот број доаѓаат од Западна Европа[50] и од европските земји порано дел од Советскиот Сојуз.[51]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
