Мачево

Мачево — село во Општина Берово, во областа Малешевија, во околината на градот Берово.

Мачево
Поглед на Мачево
Мачево Местоположба на Мачево во Македонија Мачево на карта
Координати 41°44′54″N 22°47′40″E
Регион	Источен
Општина	Берово
Област	Малешевија
Население	143 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2330
Повик. бр.	033
Шифра на КО	01005
Надм. вис.	791 м
Слава	Атанасовден
Мачево на општинската карта Атарот на Мачево во рамките на општината
Мачево на Ризницата

Географија и местоположба

Населбата се наоѓа во областа Малешевија, во северниот дел на територијата на Општина Берово, на патот Берово-Виница.^[2] Селото е рамничарско, на надморска височина од 790 метри. Од градот Берово, населбата е оддалечена 9 километри.^[2]

Атарот зафаќа простор од 9,7 км². На него обработливото земјиште зазема површина од 371 хектар, на пасиштата отпаѓаат 309 хектари, а на шумите 249 хектари.^[2]

Историја

Во XIX век, Мачево било христијанско село во рамките на Малешевската каза на Отоманското Царство. Селото се претпоставува дека го добива името "Мачево" бидејќи било често мачено од другите села.

Вкупно 1 жител на оваа населба e заведен како жртвa во Втората светска војна.^[3]

Стопанство

Селото, во основа, има полјоделска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 329 —     1953 322 −2.1% 1961 297 −7.8% 1971 276 −7.1% 1981 260 −5.8%	Година Нас. ±% 1991 208 −20.0% 1994 216 +3.8% 2002 206 −4.6% 2021 143 −30.6%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Мачево имало 340 жители.^[4] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Мачево имало 264 жители.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Македонци.^[6]

Селото е мало и во 1961 година броело 297 жители, а во 1994 година се намалил на 216 жители, македонско население.^[2] Според пописот од 2002 година, во селото живееле 206 жители, сите Македонци.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 143 жители, од кои 140 Македонци и 3 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	340	264	329	322	297	276	260	208	216	206	143

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Општествени установи

Подрачното основно училиште во селото

• Основно училиште „Дедо Иљо Малешевски“ до V одделение^[13], подрачно училиште на ОУ „Дедо Иљо Малешевски“ - Берово

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Берово, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Берово.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Робово, во која влегувале селата Мачево, Робово и Умлена.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната општина Владимирово, во која покрај селото Мачево се наоѓале и селата Владимирово и Русиново.

Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Берово.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0011 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 138 гласачи.^[15]

Културни и природни знаменитости

Главната селска црква „Св. Атанасиј“

Археолошки наоѓалишта^[16]

• Воднико — населба од неолитското време;
• Градиште — градиште од доцноантичкото време;
• Гробишта — старохристијанска црква со некропола;
• Караѓузлија — населба од римското време;
• Кремениште-Селиште — населба од римското време;
• Манастир — старохристијанска црква;
• Мачево — населба од хеленистичкото време;
• Могила — могила од римското време;
• Цуцуло — населба од римското време и старохристијанска црква; и
• Человеко — могила од римското време.

Цркви^[17]

• Црква „Св. Атанасиј“ — главна селска црква

Редовни настани

• Атанасовден — главна селска слава
• Илинден — црковно-народен собир

Личности

Родени во Мачево

• Методи Стамболиски — началник на Генералштабот на АРМ

Галерија

• 
  Реката Брегалница крај селото
• 
  Селските гробишта
• 
  Поглед на селото
• 
  Куќи во Мачево
• 
  Поглед на Мачево
• 
  Улица во Мачево

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 193. Посетено на 11 март 2017.
3. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
4. Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 228.
5. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 140-141.
6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
7. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 11 март 2017.
8. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
13. „ОУ „Дедо Иљо Малешевски"“. македонски: Општина Берово. Посетено на 8 јануари 2017.
14. „Описи на ИМ“. Државна изборна комисија. Посетено на 13 октомври 2021.
15. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
16. Коцо, Димче (1996). „Археолошка карта на Република Македонија“. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
17. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.

Надворешни врски

• Мачево на Ризницата ^?