Богдево

Богдево — село во Општина Маврово и Ростуше, во областа Горна Река.

Богдево
Куќи во селото Богдево
Богдево Местоположба на Богдево во Македонија Богдево на карта
Координати 41°44′36″N 20°42′01.5″E
Регион	Полошки
Општина	Маврово и Ростуше
Област	Горна Река
Население	0 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1256
Повик. бр.	042
Шифра на КО	07008
Надм. вис.	1510 м
Богдево на општинската карта Атарот на Богдево во рамките на општината
Богдево на Ризницата

Географија и местоположба

Богдево е планинско село, сместено во горното сливо подрачје на реката Радика, на надморска височина од 1.510 м. Селскиот атар зафаќа површина од 11,6 км².^[2]

Селото е поврзано со макадамски пат, како продолжение на асфалтниот пат од Маврови Анови до Врбен, кој понатаму продолжува до селото Кракорница.

Историја

Селото се споменува во пописните дефтери од 1467 година, како христијанско село во нахијата Река, каде се регистрирани само 3 семејства. Потоа се споменува во 1536/39 година со 16 семејства и 1 неженет. Во пописниот дефтер од 1583 година, во селото биле запишани 10 семејства и 18 неженети.

Во XIX век, Богдево било село во Реканската каза на Отоманското Царство.

Во периодот по Балканските војни, селото потпаѓа под српска власт.

Вкупно 2 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[3]

Стопанство

Во атарот на селото преовладуваат пасиштата со вкупна површина од 594 ха, додека на шуми отпаѓаат 384 ха, а обработливото земјиште е на површина од само 46 ха.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 114 —     1953 139 +21.9% 1961 132 −5.0% 1971 68 −48.5% 1981 47 −30.9%	Година Нас. ±% 1991 0 −100.0% 1994 14 —     2002 5 −64.3% 2021 0 −100.0%

Во делото „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“, издадена во Цариград во 1878 година, Богдево е посочено како село со 50 домаќинства, при што населението го сочинувале 122 жители Албанци со христијанска и 18 жители Албанци со муслиманска вероисповед.^[4]

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Богдево имало 180 жители Албанци со христијанска и 108 жители Албанци со муслиманска вероисповед.^[5]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Богдево се води како чисто албанско село од мешана (муслиманска и православна) вероисповед во Реканската каза на Дебарскиот санџак со 51 куќа.^[6]

Според митрополит Поликарп Дебарски и Велешки, во 1904 година, во Врбен имало 21 српска куќа.^[7]

Според податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), христијанското население на селото во 1905 година го сочинувале 126 Албанци.^[8]

Во издание на весникот „Дебарски Глас“ од 1911 година е наведена статистика според која селото броело 61 албанска патријаршиска куќа, но селото било зафатено со српската пропаганда.^[9]

На етничката карта на Северозападна Македонија од 1929 година, Атанасиј Селишчев го забележал Богдево како албанско село.^[10]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 100 Албанци.^[11]

Бројот на населението започнал значително да се намалува во втората половина на XX, па така од 139 жители според пописот во 1953 година се намалил на 14 жители во 1994 година.^[2]

Пописот од 1991 година не бил одржан во селото Богдево, бидејќи неговото население одбило да учествува, односно го бојкотирало неговото одржување, поради што за таа пописна година, за селото нема податоци.^{[заб 1]}

Според пописот од 2002 година, во Богдево имало 5 жители, сите Албанци. Во селото имало само едно домаќинство и 13 живеалишта.^[12]

Според последниот попис од 2021 година, во селото немало жители.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	288	126	114	139	132	68	47	0	14	5	0

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[13]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[14]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[15]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[16]

Родови

Како родови во селото се спомнуваат следните: во маалото Поштер (Долно маало), Влчевит (5 к.); маало Бојкут (Бојковско) Андоновит (10 к.); маало Докс, Лошковит (6 к.); маало Профтит (Попово) Николит (4 к.). Муслимани има во маалото Докс. Преданието кажува дека во селото биле двајца браќа, едниот го примил исламот, а другиот останал во православната вера.^[17]

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Маврово и Ростуше, која настанала со спојување на поранешните општини Маврови Анови и Ростуша со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Маврови Анови.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Кракорница, во која влегувале и селата Бродец, Кракорница и Ничпур.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Трница, во која влегувале и селата Беличица, Бибање, Бродец, Волковија, Врбен, Грекеј, Жужње, Кичиница, Кракорница, Нивиште, Нистрово, Ничпур, Рибница, Сенце и Тануше.

Во периодот 1955-1965, селото било дел од тогашната Општина Маврово.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Гостивар.

Избирачко место

Во селото се наоѓа избирачкото место бр. 487 според Државната изборна комисија, кое е сместено во основното училиште.^[18]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 5 гласачи.^[19] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 4 гласачи.^[20]

Културни и природни знаменитости

Црква „Св. Димитриј“

Археолошки наоѓалишта^[21]

• Динговска Црква — средновековна црква.

Цркви^[22]

• Црква „Св. Димитриј“ — главна селска црква.

Реки

• Богдевска Река — лева притока на Радика;
• Бунетска Река — лева притока на Богдевска Река.

Личности

Родени во Богдево

• Злате Михајловски (1926-1944) — македонски партизан, народен херој на Југославија
• Сократ Јаковлевски — македонски партизан, учесник на Сремскиот фронт

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 32.
3. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
4. „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“. Македонски научен институт, София, 1995, стр. 176–177.
5. К’нчов, В.. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 264.
6. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 50.
7. Извештај на митрополит Поликарп, 25 февруари 1904.
8. Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 184–185.
9. Дебърски глас, година 2, брой 38, 3 април 1911, стр. 2.
10. Селищев, Афанасий. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. София, 1929.
11. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
12. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 21 ноември 2017.
13. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
14. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
15. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
16. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
17. Смилјаниќ, Тома. Мијаци, Горна Река и Мавровско Поле.
18. „Изборна единица 6: Општина Маврово и Ростуше“ (PDF). Посетено на 21 ноември 2017.
19. „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-11-09. Посетено на 21 ноември 2017.
20. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 5 мај 2019. Посетено на 5 мај 2019.
21. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
22. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 55. ISBN 978-608-65143-2-7.

Забелешки

1. Во пописот од 1991 година, во населените места: Грачани, Никиштане, Ново Село (Боговиње), Раковец, Селце Кеч, Гургурница, Долно Јаболчиште, Клуковец, Добовјани, Врановци, Јажинце, Орашје, Равен, Спас, Богојци, Поум, Џепин, Долна Ѓоновица, Горна Лешница, Групчин, Добарце, Копачин Дол, Ларце, Мерово, Ново Село (Желино), Палатица, Рогле, Седларево, Стримница, Церово, Чифлик (Желино), Грешница, Длапкин Дол, Долно Строгомиште, Колибари, Речани - Зајаско, Вражале, Горно Седларце, Новаќе, Синичане, Мамудовци, Трапчин Дол, Горно Свиларе, Дворце, Рашче, Алашевце, Ваксинце, Виштица, Глажња, Гошинце, Злокуќане, Извор (Липково), Липково, Лојане, Оризари, Отља, Р’нковце, Руница, Слупчане, Стрима, Бибај, Богдево, Грекај, Нивиште, Орќуше, Рибница, Горјане, Градец, Ѓурѓевиште, Ломница, Арангел, Жубрино, Папрадиште, Ќафа, Црвивци, Бојане, Копаница, Паничари, Раовиќ, Чајлане, Патишка Река, Света Петка, Чифлик (Сопиште), Лакавица, Падалиште, Србиново, Страјане, Трново, Франгово, Шум, Алдинци, Горно Количани, Драчевица, Рамни Габер, Црвена Вода, Црн Врв, Нераште, Вејце, Селце, Корито, Блаце, Брест, Танушевци, Ѓермо, Порој, Бозовце, Бродец, Вешала и Шипковица, целото население не прифати да земе учество (го бојкотираше) во Пописот.

Надворешни врски

• Богдево на Ризницата ^?