![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Bela3.jpg/640px-Bela3.jpg&w=640&q=50)
Бела III
From Wikipedia, the free encyclopedia
Бела III (унгарски: III. Béla, хрватски: Bela III, словачки: Belo III; околу 1148 - 23 април 1196) бил крал на Унгарија и Хрватска помеѓу 1172 и 1196 година. Тој бил вториот син на кралот Геза II и сопругата на Геза, Евфросина од Киев. Околу 1161 година, Евфросина му го доделила војводството на Бела, во кое биле вклучени Хрватска, Средна Далмација и Сирмиум. Во согласност со мировниот договор меѓу неговиот постар брат, Стефан III, кој го наследил таткото во 1162 година и византискиот цар Мануил I Комнин, Бела се преселил во Цариград во 1163 година. Тој бил именуван во Алексиј, а царот му го додели новосоздадениот назив деспот. Тој бил верен со царската ќерка, Марија. Наследство на Бела предизвикало вооружени конфликти помеѓу Византиското Царство и Кралството Унгарија помеѓу 1164 и 1167 година, бидејќи Стефан III се обидел да ги попречи византиските власти да ја преземат контролата врз Хрватска, Далмација и Сириум. Бела-Алексиј, кој бил прогласен за наследник на царот Мануил, во 1165 година учествувал во три византиски походи против Унгарија. Неговата веридба со ќерката на царот била поништена откако се родил нејзиниот брат, Алексиј во 1169 година. Царот му ја одзел на Бела високата титула, и му дал инфериорна титула цезар.
Бела III | |
---|---|
![]() Бела III одИлустрирана хроника | |
Крал на Унгарија и Хрватска | |
На престол | 1172–1196 |
Крунисување | 13 јануари 1173 |
Претходник | Стефан III |
Наследник | Емерик |
Роден(а) | ~ 1148 |
Починал(а) | 23 април 1196 (на 47–48 г.) |
Почивалиште | |
Сопружник | Agnes of Antioch Margaret of France |
Деца | Емерик Унгарски Margaret, Byzantine Empress Andrew II of Hungary Constance, Queen of Bohemia |
династија | Арпадовци |
Татко | Геза II |
Мајка | Ефросина од Киев |
Вероисповед | римокатолик |
Стефан III умрел на 4 март 1172 година, а Бела одлучил да се врати во Унгарија. Пред неговото заминување, тој ветил дека никогаш нема да војува против Византиското Царство. Иако унгарските прелати и господари едногласно го проглаиле Бела за крал, архиепископот од Острогон, Лукас, одбил да го круниса поради наводната симонија на Бела. Конечно, архиепископот од Калоча го крунисал на 18 јануари 1173 година, со одобрување на папата Александар III. Бела се борел со неговиот помлад брат, Геза, кого го држел во заробеништво повеќе од една деценија. Користејќи ги предностите на внатрешните конфликти во Византиското Царство по смртта на царот Мануил, Бела ги присвоил Хрватска, Далмација и Сириум помеѓу 1180 и 1181 година. Тој го окупирал Кнежевство Халич во 1188 година, но го изгубил во рок од две години.
Бела ја промовирал употребата на пишани записи за време на неговото владеење. Унгарските хроники од 14 век дури наведуваат дека тој оформил Кралска канцеларија. Кралската палата изградена во Острогон за време на неговото владеење, била првиот пример на готската архитектура во Средна Европа. Тој бил најбогатиот европски монарх во своето време, според неговите приходи, но веродостојноста на списокот на приходите не е сигурна.