Nō Te Rarawa; he wahine whai mana, he kaitohe mana wahine From Wikipedia, the free encyclopedia
Ko Meri Te Tai Mangakāhia (1868-1920) nō Te Rarawa, nō Ngāti Te Rēinga, nō Ngāti Manawa me Te Kaitūtae. I whānau mai ia i te 22 o Mei 1868 i tētahi wāhi e tata ana ki Panguru i te moana o Te Hokianga. Ko tana tāne ko Hāmiora Mangakāhia, he rangatira o Hauraki i tohungia i 1892 hei Pirimia mō te Pāremata Māori, arā mō te Kotahitanga. Nō te 18 o Mei i te tau 1893 i tū te hui a te Pāremata o te Kotahitanga i Heretaunga; ka puta te mōtini a Meri Te Tai kia whai wāhi ngā wāhine ki te pōtitanga. Ka tū a Meri ki te tautoko ki tana mōtini i roto i te Pāremata – ko ia tonu te wahine tuatahi i kōrero ki taua huinga.
Ka mea atu a Meri kia tukua ngā wāhine kia pōti, kia noho hei Mema o te Pāremata Māori. Ki tāna whakaaro, nō te mea ka taea e te wahine te noho hei rangatira i runga i ōna whenua, nā reira me āhei rātou ki te whakaputa kōrero. Kāhore tāna mōtini i kawea. Ahakoa tērā, ka pūmau ia ki ngā tōrangapū Māori i tāna mahi hei mema o te Komiti Wāhine o te Kotahitanga; he mema kaha ia ki ngā kaupapa e pā ana ki te oranga o te iwi. Nā tēnei komiti te ara mō te Rōpū Wāhine Toko i te Ora i whakapuare.
Ka pāngia a Meri Te Tai Mangakāhia e te rewharewha, ā, ka hemo ia i te 10 o Oketopa 1920. E 52 ōna tau.
Āperahama Taonui• Āpihai Te Kawau• Hāmiora Mangakāhia• Hēnare Kaihau• Hēnare Mātene Te Whiwhi• Hēnare Matua• Hēnare Tomoana• Hirini Rāwiri Taiwhanga• Hoani Nahe• Hōne Heke• Hōne Heke Ngāpua• Hōne Mohi Tāwhai• Hōne Ōmipi• Hōri Kerei Taiaroa• Horonuku Te Heuheu Tūkino IV• Karaitiana Takamoana• Matiaha Tiramōrehu• Meri Te Tai Mangakāhia• Niniwa-i-te-rangi• Nireaha Tāmaki• Pāora Tūhaere• Pōmare II• Pōtatau• Rangi Topeora• Rāpata Wahawaha• Rewi Manga Maniapoto• Riperata Kahutia• Riwha Tītokowaru• Tāmati Wāka Nene• Tāraia Ngākuti Te Tumuhuia• Tāwhiao• Te Hāpuku• Te Heuheu Tūkino III, Iwikau• Te Keepa Te Rangihiwinui• Te Keepa Te Rangi-pūawhe• Te Kooti Arikirangi Te Turuki• Te Pahi• Te Rauparaha• Te Ruki Kawiti• Te Whiti o Rongomai• Timi Kara• Tohu Kākahi• Wahanui Huatare• Wiremu Kīngi Te Rangitāke• Wiremu Pere• Wiremu Tako Ngātata• Wiremu Tāmihana• Wiremu Te Kākākura Parata• Wiremu Te Wheoro
Ngākaihautū1900-1980:
Apirana Ngata• Eruera Tirikātene• Hēnare Balneavis• Hēni Materoa• Hoani Te Heuheu Tūkino VI• James Clendon Tau Hēnare• Korokī• Mahuta Tāwhiao• Matiu Rata• Māui Pōmare• Paraire Paikea• Rangi Mawhete• Rua Kēnana• Tahupōtiki Wiremu Rātana• Tai Mitchell• Te Puea Hērangi• Te Rangi Hīroa• Tuaiwa Eva Rickard• Turi Carroll• Whina Cooper
Constantine Henry Phipps• Edward Eyre• Francis Dart Fenton• Francis Dillon Bell• Frederick Edward Maning• Frederick Weld• Frederick Whitaker• George Rusden• Gilbert Mair• Henry George (Earl) Grey• Henry Russell• Henry Sewell• Hōne Hīhana• Jack Kent Hunn• James Crowe Richmond• James Edward Fitzgerald• James Prendergast• James Stephen• John Gorst• Joseph Gordon Coates• Julius Vogel• Lord Glenelg• Michael Joseph Savage• Norman Kirk• Peter Fraser• Ralph Hanan• Robert Stout• Te Hētana• Te Mākarini• Te Paraihe• Te Paranihi• Te Pōkiha• Te Pūhipi• Thomas Buick• Thomas Bunbury• Walter Mantell• Walter Nash• William Herries• William Martin• William Rees• William Spain
Ngākaiwhakanoho,ngāmihinare:
Edward Wakefield• George Clarke• James Cowan• Pīhopa Pomaparie• Richard Taylor• Te Harawira• Te Herewini• Te Karuwhā• Te Kerēhi• Te Koroneho• Te Mātenga