Патрушев, Геннадий Степанович

Геннадий Степанович Патрушев (1928 сӱрем 25 РСФСР, Марий автоном вел, Шернур кундем, Шӱкшер ял – 7 ӱярня 1997, Йошкар-Ола) – марий йылмызе, шанчызе, туныктышо, филологий шанче кандидат (1955), доцент (1965).

Геннадий Степанович Патрушев
Шочын:	1928 ий 25 сӱрем(1928-07-25) (96 ий)
Шочмо вер:	РСФСР, Марий автоном вел, Шернур кундем Шӱкшер ял
Колен:	1997 ий 7 ӱярня(1997-03-07)
Колымо вер:	Йошкар-Ола
Эл:	Совет Ушем  Россий
Шанче алан:	йылмызе
Паша вер:	Марий кугыжаныш университет
Шанче степень:	филологий шанче кандидат
Шанче чап лӱм:	доцент
Альма-матер:	Н.К. Крупская лӱмеш Марий педагогике институт
Пале лиеш кузе:	Основные пути обогащения словарного состава марийского языка.
Кышкар:Аҥа/Викицитатник

Илыш корныжо

Геннадий Патрушев 1928 ийын сӱрем тылзын 25-ше кечынже Марий автоном вел Шернур кундем Шӱкшер ялеш шочын.

Шым классым тунем пытарымек, ачаж корным тошка. Шернур соласе педучилищыш тунемаш пура. Тыште кум ий тунемеш. Тӱҥалтыш классласе туныктышо лӱмым налмеке, кок ий Лажъял шымияш школышто туныкта. 1947 – 1951-ше ийлаште Н.К. Крупская лӱмеш Марий педагогике институтын историй да филологий факультетыштыже шинчымашым поген. Пединститутышто тунеммыж годым Марий республикысе культпросвет школышто туныктен. 1951-ше ийыште Г.С. Патрушев Ленинградский университет пеленсе аспирантурыш тунемаш пура да профессор А. И. Поповын вуйлатымыж почеш «Основные пути обогащения словарного состава марийского языка» лӱман кандидатлык диссертацийым воза. Тудым туштак 1955-ше ийыште арален. Г.С. Патрушевын икымше пашаже 1954-ше ийыште "Учёные записки" журналыште лектын. Аспирантур деч вара (1955 – 1972) Марий педагогике институтышто руш йылме кафедрыште туныктышо сомылым шуктен. Тыште Г.С. Патрушев латшым ий пашам ыштен. 1965-ше ийыште тудлан доцент лӱмым пуат. Марий кугыжаныш университет почылтмеке, Г.С. Патрушевым тушко йылмышанче дене тале туныктышо семын ӱжыт. Организационный да туныктымо пашашке уло кумылын пижеш. Тиде ийлаште марий лексикологий, марий лексикографий дене шагал огыл пашам савыктен. Д.Е. Казанцев дене пырля вузлан пӧлеклалтше марий лексикологий дене книгам савыктен луктыныт (1972). Рушла-марла мутерым, марий толковый мутерым тӧрлымашке да ыштымашке кугу надырым пыштен (1960). Тыгак школлан лекше марий йылме книган авторжо. 1972 – 1977-ше ийлаште Марий кугыжаныш университетыште историй да филологий факультетым вуйлатен. Пытартыш ийлаште руш йылме кафедрын доцентше лийын. Тудын кумло ий утла туныктымо паша опытшо – моло туныктышо-влаклан пайдале пример. Г.С. Патрушев – кумда эрудициян специалист. Тудо лексикологийыштат, лексикографийыштат, фонетикыштат, грамматикыштат, икманаш, марий йылмышанчын чыла луклаштыжат сай да пайдале палым ыштен, келге кышам коден. 1997 ийыште ӱярня тылзын 7-ше кечынже ӱмыржӧ лугыч лийын.

Тÿҥ пашаже-влак

Статья, доклад материал, рецензий-влак

• Пути обогащения словарного состава марийского языка // Ученые записки МарНИИ. – Йошкар-Ола, 1954. – Вып. VI. – С. 23–39.
• Пути обогащения словарного состава марийского языка // Научная сессия по вопросам развития марийского литературного языка: тезисы докладов. – Йошкар-Ола, 1953.
• Марий йылмыште омоним-влакым кучылтмаш // Ончыко. – 1958. – № 3. – С. 89–92.
• Из истории изучения марийского языка // Ученые записки МГПИ. – Йошкар-Ола, 1958, – Т. 16. – С. 3–28.
• В.М. Васильев как лексикограф // Труды МарНИИ. – Йошкар-Ола, I960. – Вып. XIII. – С. 165–176.
• Словообразование имен существительных // Современный марийский язык. Морфология. – Йошкар-Ола, 1961. – С. 72–98.
• Марийские словари XIX века и начала XX века // Вопросы марийского языка. Вып. I. – Йошкар-Ола, 1964. – С. 17–36.
• Кӱтӱчӧ але кӱтӱзӧ // Вопросы марийского языка. – Йошкар-Ола, 1964. – Вып. I. – С. 125–128. (Соавт. Гордеев Ф.И.).
• Русские лексические заимствования в марийском языке // Вопросы теории и методики изучения русского языка. – Йошкар-Ола, 1964. – Вып. III. – С. 77–90.
• К вопросу о русско-марийских языковых контактах // Вопросы финноугроведения. – Йошкар-Ола, 1970. – Вып. V. – С, 134–141.
• Марий йылме. 5–6 класслан. – Йошкар-Ола, 1971. – 183 с. (Соавт.: Апакаев П.А., Иванова Е.М.).
• Современный марийский язык. Лексикология. – Йошкар-Ола, 1972. – 182 с. (Соавт. Казанцев Д.Е.).
• Дореволюционные словари как памятники марийской письменности // 200 лет марийской письменности: тезисы докладов и сообщений научной сессии. – Йошкар-Ола, 1975. – С. 15–17.
• Национально-русское двуязычие и его роль в развитии марийского языка // Дружба народов и интернациональное воспитание трудящихся. – Йошкар-Ола, 1984. –С. 118–125.
• Лексикографические труды В.М. Васильева // В.М. Васильев: материалы науч. конф., посвящен. 100-летию со дня рождения ученого. – Йошкар-Ола, 1985. – С. 31–41.
• Вопросы марийского письма в условиях национального двуязычия // Вопросы марийского языка. Актуальные проблемы литературного языка. – Йошкар-Ола, 1989. – С. 87–103.
• Словарь марийского языка (Буквы Д, З). Т. Т – Йошкар-Ола, 1990. – С. 400–431,453–484.
• Словарь марийского языка (Буква К). Т. 3. – Йошкар-Ола, 1994. – С. 194–246.
• Словарь марийского языка (Буква П) Т. 5. – Йошкар-Ола, 2000. – С, 171–224, 309–396, 469–505.
• Словарь марийского языка (буквы Ф, Х, Ц). Т. 8. – Йошкар-Ола, 2003. – С. 218–287.

Кылвер-влак

• Патрушев Г.С. | mari-lab.(руш)

Литератур

1. Марийские лингвисты: биобиблиогр. сборник / Мар. гос. ун-т; сост. И.Г. Иванов, В.Н. Васильев, В.Н. Максимов. Изд. 3-е, испр. и доп. Йошкар-Ола, 2016. C. 388–391
2. Марийская биографическая энциклопедия : 3849 имен в истории Марийского края и марийского народа / авт. и рук. проекта В. Мочаев. – Йошкар-Ола, 2007. С. 275.
3. Галкин И.С. Г.С. Патрушеву 60 лет // СФУ. – 1988. – № 4. – С. 301–302.
4. Казанцев Д. Марий йылмын мутвундыжым шымлыше // «Марий Эл». – 2003. – 29 июль.
5. Учёные земли Сернурской. – Йошкар-Ола, 1999. – С. 39–41.
6. Патрушев Г.С. Некролог // «Марийская правда». – 1996. – 13 марта.
7. Патрушев Г.С. Некролог // «Марий Эл». – 1996. – 13 март.
8. Патрушев Г.С. Некролог // «Кугарня». – 1996. – 15 март.
9. Галкин И.С. Шӱкшер эрге // «Марий коммуна». – 1988.  – 27 июль.
10. Терентьева Э. Патрушевмыт ешыште – кум шанчыеҥ // «Кугарня». – 2007. – 1 июнь
11. Патрушев А. С. Илышын нелыжым чытен, лӱмлӧ шанче пашаеҥ лийын // "Марий эл". – 2008. – 25 июль