Fokom-pirenen' i Jodà

Ny fokom-pirenen' i Jodà na fokon' i Jodà dia iray amin' ny fokom-pirenena roa ambin' ny folon' i Israely. Nanana ny toerany manokana ny fokom-pirenen' i Jodà amin' ny maha fokom-pirenena voalohany ao amin' ny Fanjakan' i Jodà azy.

Sarintanin'ny foko 12n'i Israely

I Jodà na Joda

I Jodà (hebreo: יְהוּדָה‎ / Yehuda) dia zanaka fahefatr' i Jakôba tamin' i Lea. Izy ilay nandresy lahatra ny rahalahiny hivarotra an' i Jôsefa tamin' ny Ismaelita mpividy olona fa tsy hamono azy (Gen. 36: 26-27); izy no niantoka ny hampodiana an' i Benjamina faralahy eo amin-drainy mba hahafahana mitondra azy any Egipta araka ny sitrapon' ilay manam-pahefana egiptiana (dia i Jôsefa ihany). I Jodà no nahazo ny tsodranon' i Jakôba ho lehiben' ny zokiny izay tsy nanaja an-drain' izy ireo. Ireto avy ny zanak' i Jodà: Era, Onana, Sela, Pereza ary Zera (Genesisy 46:12).

Ny anjara tanin' ny fokom-pirenen'i Jodà

Ao amin' ny Bokin' i Jôsoa (Jôs. 15) no iresahana ny anjara tany azon' ny fokom-pirenen' i Jodà tao Kanaana. Tsy hita ao amin' ny Hiran' i Debôra ny fokom-pirenen' i Jodà^[1]. Nanana ny toerany manokana ny fokom-pirenen' i Jodà amin' ny maha fokom-pirenena voalohany ao amin' ny Fanjakan' i Jodà azy, ary avy ao aminy no voalaza fa nivoahan' ny mpanjakan' i Jodà (afa-tsy ny mpanjaka telo farany tao Jodea (na Jodia), dia ny Hasmôneana izay Levita). Araka ny Baiboly dia efa voalazan' ny faminaniana ao amin' ny Tsodranon' i Jakôba, izay nanambara fa tsy tokony hiala avy ao Jodà ny tehina ary ny tehim-panjakana tsy hivoaka avy eo anelanelan' ny tongony.

Olona anisan' ny fokom-pirenen' i Jodà

Anisan' ny fokom-pirenen' i Jodà i Davida sy ny nitaranaka azy, dia i Bôaza sy i Ôbeda ary i Jese. Araka ny finoana jiosy dia anisan' ny fokom-pirenen' i Jodà ny Mesia satria nampanantena ny fitohizan' ny fanapahan' i Jodà ny Fanjakana ilay tsodrano. Maro ny olona manana ny maha izy azy izay anisan' ny fokom-pirenen' i Jodà, ka anisan' izany i Isaia, i Habakoka, i Jôela (na Jôely), i Mikà (na Mikea), i Ôbadia (na Abdiasa), i Zakaria ary i Zefania (na Sôfônia).

Taty aoriana, nandritra ny fahababoana tany Babilôna, dia anisan' ny fokom-pirenen' i Jodà ny mpitarika voatendrin' ny mpanjaka babilôniana hitondra ny vahoaka jiosy, toraka izany koa rehefa tapitra ny fahababoana ka anisan' izany i Zerobabela (lehiben' ny Jiosy nody tany Jodea voalohany), i Seltiela ary i Nehemia (izay anisan' ny governoran' i Jodea notendren' ny Akemenida). Tamin' ny andron' ny Rômana dia voalaza ho anisan' ny fokom-pirenen' i Jodà ny andriandahy (hebreo: Nasi) taorian' i Semaia, satria izy rehetra ireo dia taranak' i Hilela izay voalaza fa nateraky ny vehivavy taranak' i Davida.

Jereo koa

• Fokom-pirenen' i Israely: Robena - Simeôna - Levy - Jodà - Isakara - Zabolôna - Dana - Naftaly - Gada - Asera - Jôsefa (Manase sy Efraima) - Benjamina.
• Fanjakan' i Jodà
• Fanjakan' i Israely (Samaria)
• Fanjakan' i Israely (mitambatra)

Loharano sy fanamarihana

1. Ny tantaran' i Debôra dia hita ao amin' ny toko faha-4 sy faha-5n' ny Bokin' ny Mpitsara. Ny toko faha-4 dia fitantarana amin' ny lahateny tsotra fa ny toko faha-5 kosa dia amin' ny endrika tonon-kalo - izay atao hoe "Hiran' i Debôra" na "Antsan' i Debôra".