ປະເທດເບລາຣຸດຊີ

ເບລາຣຸດຊີ (ອັງກິດ: Belarus; ເບລາຣຸດຊີ: Белару́сь, ອອກສຽງ: [bʲɛlaˈrusʲ]; ລັດເຊຍ: Белару́сь, ອອກສຽງ: [bʲɪlɐˈrusʲ]) ມີຊື່ຢ່າງເປັນທາງການວ່າ ສາທາລະນະລັດເບລາຣຸດຊີ (ອັງກິດ: Republic of Belarus; ເບລາຣຸດຊີ: Рэспу́бліка Белару́сь; ລັດເຊຍ: Респу́блика Белару́сь) ໃນອະດີດມີຊື່ເອີ້ນອີກຢ່າງໜຶ່ງວ່າ ເບຍໂລລັດເຊຍ (ອັງກິດ: Byelorussia; ລັດເຊຍ: Белору́ссия) ເປັນປະເທດທີ່ບໍ່ມີທາງອອກສູ່ທະເລ ຕັ້ງຢູ່ໃນພາກພື້ນເອີຣົບຕາເວັນອອກ ມີອານາເຂດຕິດຕໍ່ກັບລັດເຊຍ, ອູແກຣນ, ໂປໂລຍ, ລິດຕົວນີ ແລະ ລັດເວຍ ເມືອງຫຼວງຂອງປະເທດແມ່ນມິນສະກ໌ ເມືອງສຳຄັນຂອງປະເທດນີ້ມີເຊັ່ນ: ເບຣສ ຄາໂຣດນາ ໂກມຽລ ແລະ ວີເຊບສະກ໌ ພື້ນທີ່ຫຼາຍກວ່າ 40% ຂອງຂະໜາປະເທດ 207,600 ຕາລາງກິໂລແມັດ (80,200 ຕາລາງໄມລ໌) ເປັນປ່າໄມ້ ພາກສ່ວນເສດຖະກິດຕົ້ນຕໍຂອງປະເທດແມ່ນອຸດສາຫະກຳບໍລິການ ແລະ ການຜະລິດ^[11] ຈົນມາຮອດຄຣິດສະຕະວັດທີ 20 ດິນແດນທີ່ກາຍເປັນປະເທດເບລາຣຸດຊີໃນປັດຈຸບັນເຄີຍຖືກລັດຕ່າງໆ ໃນຫຼາຍໆຍຸກຍຶດຄອງ ເຊິ່ງລວມເຖິງດັດຊີໂປລໍສະກ໌ (ຄຣິດສະຕະວັດທີ 11 ຫາ 14), ແກຣນດັດຊີລິດຕົວນີ, ເຄືອຈັກກະພົບໂປໂລຍ–ລິດຕົວນີ ແລະ ຈັກກະວັດລັດເຊຍ.

ສາທາລະນະລັດເບລາຣຸດຊີ Рэспу́бліка Белару́сь (ເບລາຣຸດຊີ) Респу́блика Белару́сь (ລັດເຊຍ)
ທຸງຊາດ ກາແຜ່ນດິນ
ເພງຊາດ: ມື ເບຍລາຣູຊື
ສະແດງລູກໂລກ ສະແດງທະວີບເອີຣົບ ທີ່ຕັ້ງຂອງ ປະເທດເບລາຣຸດຊີ  (ຂຽວ) ໃນເອີຣົບ  (ເທົາເຂັ້ມ)  —  [ຄຳອະທິບາຍສັນຍະລັກ]
ເມືອງຫຼວງ ແລະ ເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ	ມິນສະກ໌ 53°55′N 27°33′E
ພາສາລັດຖະການ	ເບລາຣຸດຊີ ລັດເຊຍ
ພາສາກຸ່ມຊົນເຜົ່ານ້ອຍທີ່ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບ	ໂປໂລຍ ອູແກຣນ ຍິດ
ກຸ່ມຊົນເຜົ່າ (2019)[1]	84.9% ຊາວເບລາຣຸດຊີ 7.5% ຊາວລັດເຊຍ 3.1% ຊາວໂປໂລຍ 1.7% ຊາວອູແກຣນ 2.8% ອື່ນໆ
ສາສະໜາ (2011)[2]	55.4% ຄຣິດ —48.3% ອິສເທີນ ອໍທໍດອກຊ໌ —7.1% ນິກາຍ ອື່ນໆ 41.1% ບໍ່ມີສາສະໜາ 2.4% ອື່ນໆ 1.1% ບໍ່ລະບຸ
ເດມະນິມ	ຊາວເບລາຣຸດຊີ
ການປົກຄອງ	ລັດດ່ຽວ ສາທາລະນະລັດລະບົບປະທານາທິບໍດີພາຍໃຕ້ລະບອບຜະເດັດການ
• ປະທານາທິບໍດີ	ອາລຽກຊັນເດີ ລູກາຊານກາ [3][4]
• ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ	ຣາມັນ ຮາລໍວ໌ຊານກາ[5]
ສະພານິຕິບັນຍັດ	ລັດຖະສະພາ
• ສະພາສູງ	ສະພາສາທາລະນະ​ລັດ
• ສະພາລຸ່ມ	ສະພາຜູ້ແທນລາຊະດອນ
ກໍ່ຕັ້ງ
• ດັດຊີປາລໍສະກ໌	ຄ.ສ. 987
• ດັດຊີຕູຣໍຟ	ຄຣິດສະຕະວັດທີ 10
• ແກຣນດັດຊີລິດຕົວນີ	ຄ.ສ. 1236
• ສາທາລະນະລັດ ປະຊາຊົນ ເບລາຣຸດຊີ	9 ມີນາ 1918
• ເປັນເອກະລາດຈາກລັດເຊຍ	25 ມີນາ 1918
• ປະກາດເປັນລັດເອກະລາດ	27 ກໍລະກົດ 1990
• ເປັນເອກະລາດຈາກສະຫະພາບໂຊວຽດ	25 ສິງຫາ 1991
• ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປັດຈຸບັນ	15 ມີນາ 1994
• ການແກ້ໄຂຄັ້ງສຸດທ້າຍ	17 ຕຸລາ 2004
ພື້ນທີ່
• ລວມ	207,595 ຕາລາງກິໂລແມັດ (80,153 ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 84)
• ແຫຼ່ງນ້ຳ (%)	1.4% (2.830 ຕາລາງກິໂລແມັດ ຫຼື 1.093 ຕາລາງໄມລ໌)a
ປະຊາກອນ
• 2021 ປະມານ	9,349,645 (ອັນດັບທີ 96)
• ສຳມະໂນປະຊາກອນ 2019	9,413,446
• ຄວາມໜາແໜ້ນ	45.8 ຕໍ່ຕາລາງກິໂລແມັດ (118.6 ຕໍ່ຕາລາງໄມລ໌) (ອັນດັບທີ 142)
GDP (ອຳນາດຊື້)	2020 (ປະມານ)
• ລວມ	185.889 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[6] (ອັນດັບທີ 69)
• ຕໍ່ຫົວ	19,758 ໂດລາສະຫະລັດ[6] (ອັນດັບທີ 66)
GDP (ລາຄາຕະຫຼາດ)	2020 (ປະມານ)
• ລວມ	57.708 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ[6] (ອັນດັບທີ 75)
• ຕໍ່ຫົວ	6,133 ໂດລາສະຫະລັດ[6] (ອັນດັບທີ 84)
ຈີນີ (2019)	25.3[7] ຕ່ຳ
HDI (2019)	0.823[8] ສູງຫຼາຍ · ອັນດັບທີ 53
ສະກຸນເງິນ	ຣູເບີນເບລາຣຸດຊີ (BYN)
ເຂດເວລາ	UTC+3 (ເວລາມົສກູ[9])
ຮູບແບບວັນທີ	ວວ.ດດ.ປປປປ
ຂັບລົດດ້ານ	ຂວາ
ລະຫັດໂທລະສັບ	+375
ລະຫັດອິນເຕີເນັດ	.by .бел[10]
ເວັບໄຊ belarus.by
^ "FAO's Information System on Water and Agriculture". FAO. Archived from the original on 26 January 2012. Retrieved 16 February 2013.

ອ້າງອີງ

1. "Belarus in figures 2021" (PDF). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 2021.
2. "Religion and denominations in the Republic of Belarus" (PDF). Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Belarus. November 2011. Archived from the original (PDF) on 2022-10-09. Retrieved 2021-06-29.
3. "Belarus leader Lukashenko holds secret inauguration amid continuing protests". france24.com. 23 September 2020.
4. "Belarus: Mass protests after Lukashenko secretly sworn in". BBC News. 23 September 2020.
5. "Lukashenko appoints new government". eng.belta.by. 19 August 2020.
6. "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. International Monetary Fund. Retrieved 5 May 2020.
7. "GINI index (World Bank estimate) – Belarus". World Bank. Retrieved 12 August 2021.
8. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Retrieved 16 December 2020.
9. "Time Zone & Clock Changes in Minsk, Belarus". www.timeanddate.com.
10. "Icann Адобрыла Заяўку Беларусі На Дэлегаванне Дамена Першага Ўзроўню З Падтрымкай Алфавітаў Нацыянальных Моў.Бел". Retrieved 26 August 2014.
11. "Contents". Belstat.gov.by. Archived from the original on 18 ມັງກອນ 2013. Retrieved 4 ຕຸລາ 2012.

ບັນນານຸກົມ

• Birgerson, Susanne Michele (2002). After the Breakup of a Multi-Ethnic Empire. Praeger/Greenwood. ISBN 0-275-96965-7.
• Minahan, James (1998). Miniature Empires: A Historical Dictionary of the Newly Independent States. Greenwood. ISBN 0-313-30610-9.
• Olson, James Stuart; Pappas, Lee Brigance; Pappas, Nicholas C. J. (1994). Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires. Greenwood Press. ISBN 0-313-27497-5.
• Plokhy, Serhii (2001). The Cossacks and Religion in Early Modern Ukraine. Oxford University Press. ISBN 0-19-924739-0.
• Richmond, Yale (1995). From Da to Yes: Understanding the East Europeans. Intercultural Press. ISBN 1-877864-30-7.
• Vauchez, André; Dobson, Richard Barrie; Lapidge, Michael (2001). Encyclopedia of the Middle Ages. Routledge. ISBN 1-57958-282-6.
• Zaprudnik, Jan (1993). Belarus: At a Crossroads in History. Westview Press. ISBN 0-8133-1794-0. Archived from the original on 2 May 2016.

ອ່ານຕື່ມ

• Bennett, Brian M. The Last Dictatorship in Europe: Belarus under Lukashenko (Columbia University Press, 2011)
• Frear, Matthew. Belarus Under Lukashenka: Adaptive Authoritarianism (Routledge, 2015)
• Korosteleva, Elena A. (June 2016). "The European Union and Belarus: Democracy Promotion by Technocratic Means?" Democratization 23: 4 pp. 678–698. ແມ່ແບບ:Doi.
• Levy, Patricia; Spilling, Michael (2009). Belarus. New York: Benchmark Books. ISBN 978-0-7614-3411-5.
•  Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Minsk (government)" . ສາລານຸກົມບຣິຕານິກາປີ ຄ.ສ 1911. Vol. 18 (11 ed.). ສຳນັກພິມມະຫາວິທະຍາໄລເຄມບຣິດ. pp. 555, 556.
• Marples, David. 'Our Glorious Past': Lukashenka's Belarus and the Great Patriotic War (Columbia University Press, 2014)
• Parker, Stewart. The Last Soviet Republic: Alexander Lukashenko's Belarus (Trafford Publishing, 2007)
• Rudling, Pers Anders. The Rise and Fall of Belarusian Nationalism, 1906–1931 (University of Pittsburgh Press; 2014) 436 pages
• Ryder, Andrew (1998). Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States. Routledge. ISBN 1-85743-058-1.
• Silitski, Vitali & Jan Zaprudnik (2010). The A to Z of Belarus. Scarecrow Press. ISBN 9781461731740.
• Snyder, Timothy (2004). The Reconstruction of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–1999
• Szporluk, Roman (2000). Russia, Ukraine, and the Breakup of the Soviet Union. Hoover Institution Press. ISBN 0-8179-9542-0.
• Treadgold, Donald; Ellison, Herbert J. (2018). Twentieth Century Russia (9th ed.). Routledge. ISBN 978-0-8133-3672-5.
• Vakar, Nicholas Platonovich. Belorussia: The Making of a Nation: A Case Study (Harvard UP, 1956).
• Vakar, Nicholas Platonovich. A Bibliographical Guide to Belorussia (Harvard UP, 1956)

ແຫຼ່ງຂ້ໍມູນອື່ນ

• Website of the Republic of Belarus Archived 2018-01-15 at the Wayback Machine by BelTA news agency
• Belarus. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• ປະເທດເບລາຣຸດຊີ ທີ່ເວັບໄຊ Curlie
• FAO Country Profiles: Belarus