Villa Torretta
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
La Villa Torrètta, conossùda anca come Villa La Torrètta o domà come La Torrètta, e adèss come Grand Hotel Villa Torretta Milan Sesto, Curio Collection by Hilton a l’è ‘na villa del sècol quèll di sèdes presenta a Sest San Giovann. L’è stada concepida di costruttór come 'na villa de delizia e in del cors di sècoj la gh’hà avùu divèrsi proprietari che partenéven a divèrsi famili di nòbil del milanés. L’è stada acquistada de la Breda a l’inviada del Noeuvcént, ch'a l’hà trasformada in di allàgg per i famili di operàri. A l’è stada abitada fina ai primm ann sessanta, poeu sistemada de noeuv del 1997 al 2002 e al dì d’incoeu l’è la sede de 'n’albèrgo incantévol che ‘l gh’hà el so nòmm.
L'Oratòri de Santa Margherita, del sècol quèll di quattòrdes, a l'è ona part del complèss, con di affrèsch che fànn vedè di stòri de la Bibia attribuìd al Simone Barabino.
I orìgin de la de la Villa Torètta a hinn contornàd de leggénd, ch’i troeuven minga de fondamént in di testimoniánz: a se cunta su che l’è stada ona proprietà de la regina Teodolinda e che in séguit l’è staà on avampòst fortificàa conligàa a la Bicocca degli Arcimboldi, a la quàl, semper adrée a chi leggénd chì, ona longa strada sotterranea la collegarìss. De sicùr, in chì territòri là s’hinn fermàa per on poo i trupp del Martin de la Torr che in del 1259 l’hà incontràa l’Ezzelino III da Romano quand che l'hà tentàa de impadronìss de la Coròna fèrrea a Monscia. E anmò in sti territòri chì, in del 1323, a gh'è stàa el sconter intra i trupp del Re Roberto e i truppe del Galeazz e de March Viscont.[1].
A tegnì in cunt la struttura in del complèss e a considerà i sò elemént architettònich, se pensa che la costruzión la risalìssa a la segonda metà del sècol quèll di sèdes o comunque a 'n temp arént al Ses’cent e che la fùdèss stada tirada in pee per di fin minga militàr, ma puttòst come 'na villa de campagna, cont on schèma costruttiv compàgn del tutt a quèll di àlter vill vénet o toscàn de chi temp là[2]. Intra el 1580 e ‘l 1597 la villa la risulta de proprietà del Leonardo Spinola, on nòbil genovés de la famiglia Spinola, che la soa presenza ind la zòna de Milàn l’è stada documantada fina del 1546[3]. In di crònegh ecclesiàstich gh'è scrìvuù d’ ona vìsita del Carlo Borromee prèss l'Oratòri de Santa Margherita in del 1582[4]. Ona data pussée precìsa quant a la costruzión de la villa l'è stada ottegnuda per mèzz de dò làpid installàa in del de denter del complèss e trovàd foeura domà in del 1925 dòpo on incendi devastánt; la data di làpid l’è l’ann 1607 e i làpid medèsim còlloghen la costruzión de la villa infra la fin del sècol quèll di sèdes e ’l prezippi del sècol quèll di dersètt[5]. In tucc e dò i làpid gh’è su el nòmm de la contèssa Delia Spinola-Anguissola che l’aveva reditàa del pader la proprietà de l'edifizzi. A l’è stada la Delia a fà costruì la villa, o mèj l’hà fàa trasformà la tegnuda ind ona villa de campagna, voeuna di comùn vill di delizia presént ind la zòna e che pòden vèss raggiùnt a la svèlta de Milàn.
Ona pìccola comunitàa indipendenta, fada su soratùtt de paisán e pìccoj artesán l'è stada trada subìt insèma visìn a la casa padronál. Grazie a 'n' àltra làpida misa denter in la pìccola gesa se capìss che giamò in del 1619 la villa l’era compresa in di proprietà de la famiglia Marino. L'edifizzi l’è stàa sottopòst a ‘n mucc de intervènt adrée ai sècoj, e l’è staà de proprietà de divèrsi famili milanés e sestés: i Viscont, i Serbelloni, i Stanga e i De Ponti, giamò proprietari de la Villa Viscont d'Aragona[5]. I famili nòbil i hànn tràa a la Torretta on mucc de personagg famós: el primm de tucc l’è stàa l’Alessandro Manzoni che l’èra sòlit a ‘ndà a la Torrètta in villeggiatura de la visina Brusô, come ospite di Serbelloni-Busca[6].
In del 1903, la proprietà de la villa l'è passada a la Breda, che l'hà doperada come allògg per i sò dipendent, con l’adattànn i locàj per sfruttànn mèj i spazzi e ricèv pussée de famili. I terren che gh’è intorna, anca lor passàa a la Breda, inscambi ospitarànn i grand stabilimént de l'azienda trada insèma de l’ Ernesto Breda[7]. Ancabén i noeuv inquilìtt, i operari, i gh’avèssen d’ona quàj manera mantegnùu el spìrit di primm comunità indipendént che s’èren fàa su arént a l’antiga villa padronál, in chi ann là el comenza el longh perìod de decadenza del complèss intrégh, oramài trasformàa per adattàss ai noeuv necessità urbanistich e de abitazión, che cambiàven per vìa di industri e de la produzión industrìàl: la Villa Torretta antiga e nòbil, in sti ann chì la ven ciamada Cascina Torrètta. I du incendi del 1925 e del 1933 en degràden anmò pussée el complèss e i residènt tàcchen a spostàass vèrs la Sesto neouva che ‘l éra ‘drée a vegnì su minga tròppa distánta. I ùltimm ch’a hinn andàa via, a hinn andà via in di ann sessanta. Del 1961, impunemànch ghe fudèss el vìncol de la Soprintendenza, l’è comenzàa on longh perìod de abbandón totàl che l'è andàa adrée per vint ann; a la fin di ann vottanta tutt el complèss el ven aquistàa del Consòrzi Parch Nòrd Milan e vegnen effettuàa di intervént per salvà e mètt in sicurèzza quèll che ‘l restava del patrimòni artìstich de la villa. Del 1997 al 2002 l’è stàa eseguìi on restàur de dettali de la villa e de l’Oratori de Santa Margherita che l'era lì adrée.
El compléss, ch’a l’è assosènn grand, el se troeuva in del comùn de Sèst San Giovann, in sul confìn cont el rión milanés de la Bicòcca e ‘l gh’hà ‘na superfice de pressappòch circa 5.000 m². A l’è on poo scondùu de l'edilizia residenziàl recénta e ‘l se troeuva intra dò strad traffegàd de la città, ma el giardìn de la villa l’è diventàa on part del Parch Nòrd, anca grazie a la passerèlla ciclo-pedonál che la scavàlca el vial Fulvio Testi.
La villa l’è dispòsta in dò cort, voeuna nòbil e voeuna rùstega, tucc e dò avèrt vèrs el giardìn che ‘l gh’è denánz. Tucc e dò i fànn su 'n schèma a forma de "E" (o doppia "U") con dò al de longh istèss e pussée voeuna pussée curta. El còrp principál de la villa el gh’hà denter 'na torrètta quadrada de orìgin rinascimentál, de la quàl el complèss intrégh l'hà ciapàa el nòmm. I mur hinn fàa su de quadréj pién, inveci i struttùr orizzontàj hinn fàa soratùtt de lègn. I soffìtt a cassettóni hinn anmò quèj originàj. On elemént de pregi a l’è el portàl baròcch, che varda vèrs l’oratòri dedicàa a la Santa Margherita. Impunemànch el restàur attént, la villa l’hà perdùu a la definitiva quajvùn di elemént origináj, compàgn di arch e di colònn.
L'Oratòri de Santa Margarita l’è situàa ind on pìccol cortìl che l’òspita anca el portàl de l’arénta Villa Torrètta. La facciada de la Gesa l’è baròcca, con di ornamént moderàa che destùrben minga i lìnej che in manera vaga pòden vèss attribuìd del rinasciment. Pènna sòta el tìmpen de còtt a gh’è el stèmma gentilizi de la famiglia Spinola-Anguissola[4]. I invedriàd originàj, che figuràven la Santa Margherita, de la quàl el nòmm de l'oratòri l'è sortìi, el San Domenico e el San Francèsch, hinn andàa perdùu; a hinn restàa inveci i affrèsch intèrni, restauràa a la fin di ann novànta dòpo divèrsi ann de abandón. La gesa l’è stada desconsacrada in del 1925 e trasformada ind on fienìl. In del cors del perìod-Breda la gesa l’era destinada a dormitòri femminìl per i dipendént[8].
I affrèsch in sui paréd i rappresénten i stòri de la Bibia (la Giuditta che la ghe taja via el coo a l’Oloferne e L’intraversada del Mar Ross), el vòlt el gh’hà su on affrèsch d'on Etèrno in glòria e in sui paréd de la cappèlla gh’è inveci su ‘na quàj stòria de la Vérgin (Annunciazion e Ripòs in la Fuga in Egìtt), in sul soffìt a arco de la cappèlla gh’è su ‘na Glòria angelica e i àngiol musicant. La Natività in su la pala dell'altàr, de la quàl se'n troeuven di tracc anca in di nòt relatìv ai vìsit pastoràj, l’è andada perduda a la definitiva. Quant a chi l’è che je hà fàa i affrèsch se ‘n è discùss in longh: l’è stada missa via l’ipòtesi che la podèss vèss stada la Sofonisba Anguissola, cusina de la proprietaria d’orìgin, per ona fila de ann s’è pensàa che l'autór el podèss vèss stàa el Camillo Procaccini oppùr anca ‘l Morazzon[9]. Segonda i ùltimm ricérch chi che l' hà fa i affrèsch l’è stàa el Simone Barabino, a chi temp là attìv a Milán in la bottega prosperosa del Procaccini.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
