Fevrer

Fevrer (parnonzia: /feˈvreː(r)/; ciamad anca febrar per analogia cont el talian) l’è el segond mes de l’ann ind i lunari sgiulian e gregorian. El gh’ha de norma domà 28 dì, ma ind i agn besest el ghe n’ha 29. L’è donca el mes pussee curt de l’ann, e el pœul passà senza havégh una luna piena. Fevrer l’è el terz mes de l’inveren meteorologegh ind l’emisferi boreal. Ind l’emisferi austral, a l’è el terz mes de l’istad meteorologega, desgià che l’è compagn de vost ind l’emisferi boreal.

Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda

Personifegazzion del mes de fevrer, Joachim von Sandrart

In latin, el nom del mes l’era Februarius, e el vegneva sgiò de februum (‘purifegà’). A gh’era puranca un ritual de purifegazzion ciamad Februa ch’el se tegneva el 15 de fevrer. Sgener e fevrer inn stait i duu mis darer a vesser sgiontad al lunari roman, introdut del Numa Pompili ind el 713 iEC.

I feste de fevrer de la Roma antiga tœuven denter Amburbium, Sementivae (2 de fevrer), Februa (13–15), Lupercalia (13–15), Parentalia (13–22), Quirinalia ( 17), Feralia (21), Caristia (22), Terminalia (23), Regifugium (24) e Agonium Martiale (el 27).

Solmonath (‘mes de la fanga’) e Kale-monath (‘mes di virz’) inn di nom istoregh per fevrer in anglo-sassen. In finlandes, el mes l’è ciamad helmikuu (‘mes de la perla’), referendes a la fioca in sui ram dei arbor che la se deslengua, cont el crejà di gote d’aigua sberlusente. In sloven a fevrer ghe disen svečan, parolla ligada a la festa de la Madona de la Zeriœula.^[1] Un’oltra manera per segnà fevrer in sloven a l’era vesnar, ch’el doveva el sò nom a la Vesna, un personasg de la mitologia slava.^[2]

I segn zodiegai de fevrer inn aquari – infina al 18 de fevrer – e pess – del 19 inanz.^[3] I sò fior inn i viœule, i fior de primavera^[4] e i spadon.^[5] La preja zodiegal de fevrer l’è l’ametista, simbol de devozzion, saviezza spiritual e sinzeritaa.^[6]

Fevrer l’è ancasì considerad el mes de l’amor per via del Dì de San Valentin, la festa di namorad.

Proverbi

• Febrar l’è curt, ma l’è pesg de un turch;^[7]
• Sgener e fevrer, la nev ai pee.^[7]