Domat/Ems
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Domat/Ems a l'è un cumün svizzer del distret de Imboden. in del Canton Grisun. Al gh’ha pressapoch 7392 abitant e una süperfiss de 24.24 km², e al se tröva a una altitüden de 586 meter sura al livel del mar.
El cumün de Domat/Ems a l'è tacaa ai cumün de Bonaduz, Coira, Felsberg, Churwalden, Rhäzüns, Rothenbrunnen, Tomils, Tamins.
El cunfin ocidental del cumün l'è segnaa per un toch del cors del Reno Posteriur (Hinterrrhein) che a un certu punt el se üniss insema al Reno Anteriur (Vorderrhein) e el furma el fiüm Reno (Rhein). La conflüenza l'è pròpi in sül cunfin intra i cumün de Domat/Ems, Bonaduz e Tamins. El Reno dopo la conflüenza el segna anmò el cunfin setentriunal de Domat/Ems, ancamò con Tamins e püsee innanz con Felsberg.
Remove ads
Storia
Domat/Ems l'è menziunaa la prima volta in de l'ann 765 col nom de colonia de Amede. Ems a l'è el nom del paes in tudesch e Domat a l'è el nom in rumancc. Dal 1943 el nom ufizial del paes l'è stat definit 'me l'uniun dei du nom.
L'andament storegh de la popolazion l'è indicaa in de la tabela chi sott:[1]
Remove ads
Situazion linguistega
A Domat/Ems fina al secul XIX la popolazion la parlava squas esclüsivament un dialet de la lengua Rumancia. Da la seconda metà del secul l'ha cuminciaa a cress el nümer dei parlant tudesch, a bun cünt in del 1880 i parlant rumanc i eva ancamò el 90 % e in del 1900 i eva el 89 %. Da alura però la percentüal l'ha cominciaa a calà e in del 1941 i eva el 76 %. Dopu la segonda guera mondial gh'è staa el surpass e in del 1970 la percentüal de parlant rumanc l'eva restada apena el 33%.
L'andament dei ültem ann l'è ilüstrada in de la tabela chi desuta:
| Situazion linguistega a Domat/Ems | ||||||
| Lengua | Censiment 1980 | Censiment 1990 | Censiment 2000 | |||
| Nümer | Percentüal | Nümer | Percentüal | Nümer | Percentüal | |
| Tudesch | 3450 | 55,06 % | 4403 | 68,35 % | 4670 | 73,29 % |
| Rumanc | 1846 | 29,46 % | 1016 | 15,77 % | 704 | 11,05 % |
| Italian | 766 | 12,22 % | 629 | 9,76 % | 471 | 7,39 % |
| Abitant | 6266 | 100 % | 6442 | 100 % | 6372 | 100 % |
Nota: I parlant italian i eva imigrant da l'Italia e minga svizzer de lengua italiana.
Remove ads
Galeria de fotu
La frazion növa de Richtung Westen
Sogn Gion sura al Dorfkerns
Gesa de Sogn Gion (San Giuan) a Domat/Ems
Tuma Tschelli
Riferiment
Ligam de föra
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads