Monegh (Todesch: München, Bavares: Minga/Mingga) a l'è la capital de la Bavaria e cont i so 1,45 milion de sgent a l'è anca la cità Bavaresa pussee granda, la tersa cità de la Germania, e la dodesesema cità de l'Uniun Europea. Monegh a l'è vun di center economegh, colturai e stradai pussee important de tuta la Federazzion Todesca e anca vun di sit pussee danaros de tut'Europa.

Lombard Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda
bussola Disambiguazión – Se te see dree a cercà el principad, varda Principad de Monegh.
Ciù informaçioìn Mònaco Comun, Dats aministrativ ...
Mònaco
Comun
Mònaco - Bandera Mònaco - Stema
Weltstadt mit Herz
Mònaco - Sœmeanza
Mònaco - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçal München
Stat Germania
Land Baviera
Distret
Circondari
Oltre lengue lengua todesca e Lengua bavaresa
Nassida 1158
Politega
Sindegh Dieter Reiter
(1º magg 2014)
Territore
Coordinade 48°08′15″N 11°34′30″E
OSM 62428
Voltituden 519 m s.l.m
Superfix 310,71 km²
Abitants 1 512 491 ab.
(31 dicember 2022)
Densitaa 4867.85 ab./km²
Confin Mònaco, Dachau, Fürstenfeldbruck, Garching bei München, Neubiberg, Oberschleißheim, Ismaning, Unterföhring, Aschheim, Feldkirchen, Haar, Putzbrunn, Unterhaching, Grünwald, Pullach im Isartal, Neuried, Planegg e Gräfelfing
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 089
Codex postal 80331–81929 e 85540
Sigla autom. M e MUC
Inn Solang der alte Peter
Sant protetor Benon de Meißen
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Mònaco - Localizazion
Mònaco - Localizazion
Sit istituzional
Særa

Geografia fisega

Territori

Thumb
Vista satellitara de la zona de Monegh

La cità la vegn traversada de l'Isar e a sud a gh'inn bosch de conifere con lagh de grand estension, vers ovest, el lagh de Starnberg e l'Ammersee. Dista 590  de Berlin e 780  da Amburgh.

Clima

Monegh el gh'ha ha un clima continental, influenzad fess de la posizzion geografega arenta ai Alp. La media annua di precipitazzion a l'è in sui 1 000 millimeter. I pioeuve despess riven forte e improvise, soratut in de la stagion estiva. I mes estiv a inn quei indova che a gh'inn i pussee precipitazzion atmosfereghe, grazzia anca a l'efet de la cadena alpina a sud che la fa de barrera naturala in del blocà i perturbazzion de N-NO. In estad, in di longh period anticiclonegh, Monegh el poeul rivà a temperadure elevade (de 30 grad con guzze de 35 ), soratut in di mes de luj e agost (record de massima assoluda de 37,5  el 27 de luj 1983).

Thumb
El fium Isar el traversa Monegh arent al pont Wittelsbach.

Per l'oltituden (el center citadin a l'è a 530 ) e la visinanza di pendis nord do Alp, l'invern bavares a l'è relativament longh e frecc.

La fioca la vegn sgiò de frequent de november a april (in media circa 75  l'ann) e annualment se registren in media 105 dì de frecc. I temperadure medie de genar a inn de 2  per i massime e de −4  per le minime, anca se se poeul rivà a valor pussee bass (squas ogne invern se registren valor pussee bass de −15 , ma in d cors di pussee frecc invern del passad si podeva andà anca sota i −20 ). In de l'invern i vent frecc del nord troeuven nissun ostacol e investen in pien la Baviera. El poeul fiocà per divers dì, e i temperadure se mantegnen per longh period sota del zer (record de minima assoluda −31,6  el 12 febrar 1929).

L'escursione termega in tra estad e invern, ma anca in tra dì e noeucc la poeul vesser estrema. El capita despess che el bofi el Föhn, el vent cold de crodada di Alp che el porta temperadure elevade foeura norma e valori bass fess de umidità relativa. Di voeulte in pien invern a causa de quell vent chì se riva a temperadure de 15  / 20  che in poche ore fann deslenguà la fioca in terra (de chì el nom de vent mangia-fioca). El Föhn a l'è semper sociad a cel limpid e otima visibilità, de indova el vegn el famos det todesch bloeu ciar coma el cel de la Baviera.

Riferiment

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.