Battaglia de la Beresina

La Battaja de la Beresina l'è stada on sconter armaa in tra i Frances e i Russ, combattuda in di dì che vann del 26 al 29 de november del 1812.

Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.

On quader del 1866 che 'l fa vidè 'l Napoleon che 'l traversa el fiumm

Quell che 'l restava de la Grande Armée de Napoleon (49.000 soldaa e alter 40.000 personn minga bonn de combatt) l'era dree a retiràss invers l'ovest. I esercit russ, comandaa de Peter Wittgenstein, Michail Kutuzov e Pavel Čičagov, con 140.000 omen, hann cercaa de bloccàggh el passagg arent al fiumm Beresina (al dì d'incoeu in Bielorussia) e fà foeura i Frances ona voeulta per tutt.

El primm problema per el Napoleon l'è rivaa quand, dopo vess rivaa in sù la Beresina, l'ha viduu che 'l fiumm l'era minga giazzaa, e donca el podeva nò fàggh passà sora i sò omen. El dì dopo (el vintisett), l'è scominciada la battaja.
El pont pussee vesin l'era staa traa giò, ma el general Jean-Baptiste Eblé l'ha ditt de vess bon de fànn sù vun noeuv. L'important a l'era de dàggh protezion a lù contra el Čičagov, che 'l se trovava al de là del fiumm. El maresciall Oudinot a l'è andaa a sud per proteggel e i genier de l'Eblé hinn riessii a mett giò on ponton de cent meter.

La cavallaria francesa l'è passada de corsa per organizzà e defend ona testa de pont. I frances hann miss giò on alter pont e hann faa passà anca i cannon. L'è staa appena in temp, perchè 'l Čičagov l'ha capii el sò error e 'l s'è slanzaa invers i 11.000 frances giamò passaa al de là de la Beresina.

A mezzdì el Napoleon e la soa guardia hann passaa el ponton. Lilinscì el problema l'è staa quell de fà passà anca l'altra part de la retroguardia, che l'era dree a combatt contra i omen del Wittgenstein.
A la bassora vun di ponton l'è staa s'ceppaa, ma i omen de l'Eblé hinn staa bon de giustàll prima de sera. El maresciall Davout e i soldaa de l'Eugeni de Beauharnais hann passaa el pont. In sù l'altra banda i restava domà i soldaa del maresciall Oudinot.

Despoeu de la mezzanott, anca l'Oudinot l'è passaa de l'altra banda del pont, e inscì i Frances hann poduu suttà la retirada. I frances aveven perduu 25.000 omen in del combatt e alter 20.000 in de l'aqua giazzada. Alter 10.000 hinn staa coppaa di cosacch intant che se retiraven.