Liturgie van de Roams-Katholieke Kèrk

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Thumb — Eucharistieviering mèt celebrant in albe mèt kasuifel, assistente in albe mèt stola en misdenersj

Liturgie, van 't Griekse woord leitourgia, beteikent bie de Katholieke liturgische of godsdeenstige handelinge en werkzaamhede, die veur de gemeinsjap were oetgeveurd. De Griekse vertaling van 't Oud Testament verhaolt in diet verband van 'ne offerdeens in de tempel. In 't Nuuj Testament weurt 't woord gebruuk veur de offerdeens van de preester; de offerdeens van Christus, dae ziechzelf es de woare hoagepreester geofferd haet veur de zung van de luuj en dae nuuj de rechterhand ies van God de Vader. (Heb. 10:11).

Liturgische vieringe

Liturgie wilt zègke de (heilige) deens mèt es miedelpunt de Heilige Mès of eucharistieviering. Ander vörm zint:

't koargebed
de viering van de sacramente
't Lof, 'n godsdeenstige viering in de naomiedig, woabie de geconsacreerde hostie weurt oetgesjtald en aanbede. Dèks weurt hiebie de roazekrans gebaejd.

Ritueel

De volgorde van de (Liturgische) gebede, lezinge, praek en 't ritueel in de kèrk weurt ouch liturgie geneump.

Missaal

'ne Missaal ies 't liturgisch book, woa-in de tekste van 't vas gedeilte en de gewoon gebede sjtoon aafgedrök. Wiejer sjtoon d'r ouch de wieselende gebede in, gezange en lezinge veur alle daag in de volgorde van 't kèrkelik jaor. Ouch alle kèrkelike fièsdaag van de heilige sjtoon d´r in vermeld.

Liturgische kleier (paramente) en verseringe

De Liturgische kleier, die gedrage were door de celebrant en assistente in de ièredeenste zint:

de albe ('t wiet onderkleid)
de amict (wiette, ketoene hausdook)
de singel ('t kaord dat um 't mieddel weurt gedrage en dat de sjtola op zien plaats hèlt)
de manipel (zieje band dae euver de linkerpols woort gedrage. Dit gebruuk ies aafgesjaf nao 't Twiède Vaticaans concilie
de sjtola (sjerp weurt euver de sjouwersj gedrage, sóms euverkruus). De sjtola weurt ouch gedrage bie 't huère van de biech.
't kasuifel (moewloos euverkleid, meistal geborduurd of geappliceerd)
de dalmatiek (euverkleid mèt korte moewe veur de diake)
de koarkap (soort cape)
de superplie (e korter linne of ketoene humme mèt wiej moewe, meistal mèt gehaokde kante of geborduurde zoum. Gedrage bie de duip, in de brónk en in 't lof.

De misdener, dae assisteert bie o.a de ièredeenste, dreug 'n road of zjwart onderkleid woa-euverheen 'ne wiette superplie. Allewiel drage ze ouch dèks 'ne wiette of grieze linne/ketoene tuniek mèt singel.

Liturgische kleure

Volges traditie en in euvereinsjtumming mèt 't soort viering were de liturgische kleier in bepaalde kleure gedrage en de attibute aangekleid of verseerd:

Paars veur de adventstied en de tied veur Paosje
Wiet op Wiete dónderdig, van Paosje tot Pinkstere en in de Kaersjtied tot en mèt Driekeuninge (6 januari) eventueel ouch op 't fiès van de Heilige Drie-einheid
Road op Pinkstere en op de fièste van de martelaere
Greun op de zóndige nao Driekeuninge en nao 't fiès van de Heilige Drie-einheid
Roze op zóndig Gaudete en zóndig Laetare
Zjwart op Goje Vriedig