Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Maasgreend is 'n aafbraakproduct van gesjtèngdes aafgezat dör de Maas, zjuus wie leem en zaand. Greend haat 'n korrelgruëde tösje de 2 en 36 mm. De korrelgruëde va zaand is bies 2 mm. Leem besjtèèt oet nog fienger deeltjes. Wie flotter 't reveerwater sjtreumt, des te groeëter zeunt de deeltjes die mètgenaome kinne waeëre. Nèmt de sjtroomsjnelheid aaf, da zeenke de zjoeërder sjtèng es örsjte. Dördat de sjtroomsjnelhèèd van de Maas variëert van plaatsj töt plaatsj en va momaent töt momaent, oontsjtèèt in d'r oondergroond 'n sjtaerk aafwisselend patroeën va dele mèt mieë greend, mieë zaand of leem.
't Maasgreend vindt me:
- in de kiezelkoele en is in 't Pleistoceen däör de Maas op 't krietplateau neergelag.
- langs de Grensmaas, bies vörbie Remung, oonder d'r leem zeunt dieke pakkette greend tiedens vöral d'r lètste iestied neergelag.
De kiezele
't Maasgreend besjtèèt oet gerolde sjtèng - sjtèng die dör 't verveur per water väöl taege-n-èèn rolde en daodör gèng sjerpe kaante mie haant - die zich neet hie vörmde, mae dör de Maas oet zudeleker sjtrieëke, de Ardenne en min mindere mate de Vogeze, zeunt mitgenaome en hie waoërte neergelag.
- Witte kiezel: gerolde sjtökskes witte Kwarts. Soms get roeëjechtèg wat duidt op iezer;
- Griezige, mèt ander kleure: graniet. Bie natgemakde sjtèè is 't kleurversjèl van versjillende deeltjes nog baeëter te zieë;
- Vuursjtèè, soms roond wie 'n èèj gerold mae ooch in grilliger vorme.
- Lèjsjtèè: platte duustergrieze sjtèè, dae oet väöl klèng läögskes besjtèèt en gemekkelèk te sjpliete zeunt.
Greend in de kiezelkoele
Greend vindt me in 't ganse Maasdal, dat groeëter is es 't huidige dal van de Maas. Tiedens de iestieje is 't dör de Maas aafgezat greend, bie de vörming van de klènger dale, es wie 't Geuldal of 't Voordal van de plateau's mèt nao oonder genaome. Dao trèf me da noe ooch de kiezelkoele aa in 't heuvelland.
Greend langs de Maas
Op de oevers van de Grensmaas liegke oonder d'r leem dieke pakette Maasgreend, dat ooch, zoewie in Maes, oontgonne wert. Greend is nuëdèg um beton te make mae ooch vör 't asfalt op de waeg is greend nuëdèg. Es de leemlaog en 'n deel van 't greend aafgegrave is, kan de Grensmaas wer 'n echte greendreveer mèt greendrugke waeëre. Op die rugke kan zich da 'n unieke natuur oontwikkele.[1]
Sjtaandpeunt Platform Kerken Born
't Platform van Kerken Born reupt op töt waakzaamhèèd wat de greendaafgravinge betreft. Ze verwieze nao in Ohé en Laak, oeë me nao de aafgravinge bies noe de beloftes neet woeër gemakd haat. En ooch an de Belzje ziej van de Maas, taege-n-uvver Beech, zeunt de ervaringe neet positief. De gezamenleke kèrke vreze dat de luuj va Obbicht, Papenhoven, Beech, Sjipperskèrk en Visserweert jaorelaank 'n zjoeër tol motte goeë betale vör de oontgrindinge in 't kader van 't Grensmaasplan. Woordveurder dominee Röell vindt dat de sanering van de, mèt miensjlib vervuilde, Elbavievers bie 't Grensmaasplan betrokke howwe motte waeëre.[2]
Referentie
Zuug ouch
Externe leenk
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
