Corruptie

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Remunjs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Corruptie is 't politisch, sociaal of ikkenomisch versjiensel wobie emes in 'n machspositie óngeaorloofde gónste verleent in ruul veur truukdeenste of es vrunjedeens.

Men kin einerzieds 'n óngersjied make tösse publieke en private corruptie, al naogelang de ómgekóchte persoon 'n positie bie de euverheid of bie 'n óngernumming haet. Angerzieds is 't óngersjied tösse aktieve en passieve corruptie. Passief is d'n aangesjtèlde dae zich leut betale veur zien mach of beveugheid foutief te gebroeke; aktief is de börger of de klantj dae de sjteekpenning betaalt. Det is nog neet 'tzelfde es degene dae 't initiatief nump: de sjteekpenning kin waere gevraog, ge-eis of zelfs aafgepers door de funksjenaer, mer 't initiatief kin ouch van de börger kómme en sjtilzjwiegend waere aangenómme.

Corruptie is in sjtried mit de integriteit van de corrupte persoon. In väöl lenj lègke ambtenere hieveur 'n ambseid aaf. 't Belsj Sjtraofwètbook (art. 246-253) neump publieke ómkuiping, zowaal aktief es passief, 'n daod taege de aopenbaar orde. Corrupte rechters waere 't ergs gesjtraof (tót viefteen jaor cel). Private ómkuiping heurt volges 't Sjtraofwètbook (art. 504bis-504quater) thoes ónger de algemeine neumer bedrog. De zjwaorste sjtraof is drie jaor.

Corruptie is 't symptoom van 'n sjlechte ikkenomische situatie, 'n sjlechte regering of e sjlech óngernummingsbeleid. 't Geit t'n koste van de erm of eerlike luuj en is gónstig veur criminele. 't Besjajig ei van de fundamente van de dimmekrasie en de aopenbaar orde, namelik det edereine dezelfde rechte haet. Corruptie lèd tót privileges aan degene dae betaalt en ónthèlt dees aan degene dae neet betaalt.