Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Politicologie, ooch wal politieke wetensjappe geneumd, is 'n discipline binne de sociaal wetensjappe die zich bezighèlt mèt 't besjtudere van d'r politiek. De contemporain politicologie is in vergelieking mèt aander wetensjappe ópmerkelek ömdat ze neet èng methode hanteert en d'r neet 'n eenduidige definitie van 't vakgebied te gaeve is.
Politicologie is óp twieë menere 'n ópmerkeleke wetensjap.
- De politicologie hanteert gèng eenduidige methode of theoretisch kader. Aandersj es bieväörbeeld natuurkunde, is d'r neet èng politicologische methode. Politicologe hantere versjillende methodes en technieke en theoretische perspectieve öm d'r politiek te besjrieve. Belangrieke theoretische kaders zeunt aafkomstig oet aandere wetensjappe, zoewie de psychologie en de economie. Politicologe gebruke zoewal kwalitatief es kwantitatief methodes van oonderzeuk. Dit wert ooch wal d'r versjillende focus van de politicologie geneumd.
- De politicologie haat gèng eenduidige definitie van häör vakgebied, d'r politiek. Collectief conflicte tösje sjtaote werre óp versjillende niveaus ópgelost, zoewal binne es boete d'r sjtaot. Mach sjpelt in d'r politiek 'n belangrieke ról. Väöl politicologe haat 'ne aandere kiek óp wat politiek is. Zoe kan 't dat sommige politicologe zich richte óp sociaal bewaeginge, aander óp politieke leiders en nog aander óp politieke versjlaaggaeving. D'r wert dèk oondersjeed gemakt tösje de versjillende locus, laoge, van de politicologie.
Focus van de politicologie
D'r zeunt väöl versjillende theoretische perspectieve, ooch wal focus geneumd, binne de politicologie, väöl hievan behure ooch töt aander wetensjappe of zeunt eges oonaafhankeleke wetensjappe. Väöl van dès pespectieve haant hön ege methodes en normatieve hypotheses. De belangriekste zeunt:
- 't Pluralisme en 't elitisme haowe zich bezig mèt de verdeling van mach tösje elite en vólk: pluraliste wie Schumpeter en Dahl mienge dat in democratieën 't vólk 'ne groeëte invloed haat óp de elite die häör besjtuurt; elitiste, wie Pareto, Marx en Michels mienge dat de oontwikkeling van elites die hun ege belang naosjtraeve, oonvermijdelek is. In de periode 1920-1960 waore dès perspectieve hieël invloedriek.
- De rationeelkeuzetheorie of sjpeltheorie makt óp basis van sjpecifieke aanname över miensjeleke rationaliteet modelle oeëmèt ze (politiek) gedrag van luuj oonderzeuke en väörsjpelle. Rationeel keuze theorie is verboonde mèt de economie en de wiskunde. Vanaaf de jaore '90 is de rationeelkeuzetheorie belangrieker waoëre in de politicologie.
- 't Behavioralisme oonderzeukt 't (politiek) gedrag van luuj en probeert óp basis van inductie modelle te make oeëmèt ze dit gedrag kènne väörsjpelle. 't Is 'n ow sjtroming oet de psychologie. Mèt name in de jaore '50, en '60 waor dit 'n invloedriek perspectief.
- De politieke psychologie hèlt zich enerzijds bezig mèt de besjtudering van psychologie van leiders; anderzijds mèt groeët kwantitatief oonderzeuk nao de kènnis, 't gedrag en de attitude van kezers. Vanaaf de jaore '90 waoërt de politieke psychologie ömmer invloedrieker in 't vakgebied.
- De politieke filosofie hèlt zich bezig mèt normatief vraoge nao politieke systeme. Politieke filosofie is väöl owwer wie de politicologie.
- 't Institutionalisme hèlt zich bezig mèt de wèrking van politieke insjtituties en hunne invloed óp politieke actore. Dit deelgebied is innig verboonde mèt 't sjtaotsrech. In de periode 1900-1940 waor 't institutionalisme e belangriek perspectief. Mae dör 't behavioralisme en de rationeel keuze theorie haat ze an belang verlaore. Óp dit momaent vindt d'r in de Amerikaanse en Britse politicologie 'n heróplaeving van 't institutionalisme oonder d'r naam neo-institutionalisme plaatsj.
Binne d'r lieër van de internationaal betrèkkinge zeunt ege theoretische perspectieve oontsjtande, de belangriekste zeunt:
- 't realisme, dat väöl belang hecht an 't egebelang van sjtaote. Realiste mienge dat militair mach de belangriekste mach van sjtaote is. Realiste bezeente d'r internationale politiek es 'n anarchistisch gehieël, oeë sjtaote hun ege belange naosjtraeve, die dèk sjtriejjig zeunt. Conflicte, met name kreeg, mae ooch economische en politieke conflicte, werre dör dès sjtroming gezieë es oonvermijdelek. Dès benadering is verboonde mèt de mercantillistische benadering van de Internationaal Politieke Economie, die e groeët belang hecht an protectionisme.
- 't Idealisme of liberalisme hecht väöl belang aan 't egebelang van individue. 't Haat ów vör aander vorme van mach, mèt name economische. 't Laet d'r naodruk óp samewèrking tösje sjtaote, bilateraal of in internationaal verdrage en organisaties. Idealiste mienge dat kreeg vermede mót werre. In de Internationaal Politieke Economie liegke zie d'r naodruk óp väördele van vriehandel en 'n aoëpe economie.
- 't Marxisme kènt väörnamelek aanhangers oonder wetensjappers die de sjtructureel oongeliekheed tösje Noord en Zuid oonderzeuke. Vólges aanhengers van 't marxisme en 't daoaan verwaante sjtructuralisme liekt d'r basis vör dès sjtructureel achtersjtèlling in de economische-, en daomèt klasseverhoudinge die väörtkaome oet 't kapitalisme. Krege en conflicte bezeente zie es oonvermijdeleke utinge van dès oonrechtvaardige sjtructure in d'r internationale politiek.
De politicologie is väörtkaome oet aandere wetensjappe, en haat nauw betrèkkinge mèt, en dezelfde interesses en methodes es vakke wie historie, rech, psychologie, de economie en de besjtuurskunde.
Locus van de politicologie
De politicologie oonderzeukt d'r politiek óp versjillende laoge, ooch wal locus. Belangrieke versjille hiebie is 't versjil tösje d'r lieër van de internationaal betrèkkinge en vergeliekende politicologie, die betrèkking haat óp de wèrking van (systeme in) nationale sjtoate. D'r wert in väöl Nederlandse en Belgische departemaente 't vólgende oondersjeed gemakt tösje versjillende laoge:
- Nationale politiek, de besjtudering van 't politieke systeem van d'r ege sjtaot.
- Internationale Politiek of lieër der internationaal betrèkkinge, besjtudeert de wèrking van internationaal regimes, zoewie de VN, en de oonderling betrèkkinge tösje sjtoate. De polemologie, dae kreeg en vraej besjtudeert is hie e deelgebied van, wie ooch de internationele politieke economie, die zich bezig hèlt mèt internationale handel en ontwikkelingsvraogsjtukke.
- Vergeliekende Analyse van Politieke Systeme, is e vaeld dat zich bezig hèlt mèt 't vergelieke van versjillende nationaal politieke systeme.
- Politiek van de Europese Unie, is e oontwikkelend vaeld, dat zich zoewal baseert óp d'r lieër der internationaal betrèkkinge es vergeliekend oonderzeuk nao federaal systeme.
De modern politicologie is oontsjtande es wetensjap in de Verenigde Sjtaote roond 1860.
In Nederland werre bacheloropleidinge politicologie aangebaoje an de Universiteet van Amsterdam, de Universiteet Leiden, de Vriej Universiteet en de Radboud Universiteet.
- De volgende politicologe zien belaangriek en/of staon op dees Wikipedia:
- Kees Aarts
- Rudy Andeweg
- Benedict Anderson
- Gopal Balakrishnan
- Otto Bauer
- Hans Blokland
- Hans Breeveld
- Ahron Bregman
- John Breuilly
- Zbigniew Brzeziński (ooch politicus)
- Partha Chatterjee
- Ko Colijn
- Rik Coolsaet
- Ben Crum
- Hans Daalder
- Hans Daudt
- Kris Deschouwer
- Carl Devos
- Sytze Faber
- Norman Finkelstein
- Francis Fukuyama
- Daniel Goldhagen
- Jack Goldstone
- Maarten Hajer
- Marc Hooghe
- Samuel Huntington
- Ruud Koole (ooch politicus)
- André Krouwel
- Joeri Levada
- Arend Lijphart
- Isaac Lipschits
- Chantal Mouffe
- Roland Pierik
- William Rehnquist
- Herwig Reynaert
- Condoleezza Rice (ooch politicus)
- Uri Rosenthal (ooch politicus)
- Rinus van Schendelen
- Monika Sie Dhian Ho
- Bart Tromp
- Robert Jan van der Veen
- Joris Voorhoeve (ooch politicus)
- Johan de Vree
- Aaron Wildavsky
- Karel van Wolferen
- American Political Science Review
- American Journal of Political Science
- Journal of Politics
- British Journal of Political Science.
- European journal of Political Research
De Nederlandse Kring vör Wetensjap der Politiek gèft 't Ingelstalig blad Acta Politica oet.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
