Khoisantaole
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Khoisantaole zien 'n gróp in Afrika - veural zuielek Afrika - inheimse taole, gesproke door de Khoikhoi (Hottentotte), de San (Böskesmaander) en nog e paar aander volker. De femilie is opgestèld door d'n Amerikaanse taolkundege Joseph Greenberg. Sinds jaore evels weurt 't bestoon vaan dees femilie door versjèllende taolkundege oontkind; zij die nog traon gluive, rekene dèks neet mie alle taole detouw die Greenberg oets debij naom.
De taole kinmerke ziech oppervlekkeg door 'n analytische typologie (beteikenis en functie vaan wäörd kump nao veure door woordvolgorde en neet door verbuiging), korte woordvörm (dèks ein syllaab), aonwezegheid vaan toene en veural door de presintie vaan clicks: klaanke boebij de spreker loch nao binne zók. Consonante (zoewel gewoen es clicks) kinne op hiel väöl subtiel versjèllende menere gearticuleerd weure; 'n taol wie 't !Xóõ heet daodoor 'n klein 90 versjèllende consonante. De natuurleke neet-Khoisantaole die clicks höbbe (Xhosa en Zoeloe in Zuid-Afrika, Dahalo in Kenia), weure geach ze vaan e Khoisansubstraot te höbbe euvergenome.
Oets, veur de Bantoe-expansie, mote de Khoisantaol in gans zuielek en oostelek Afrika te hure zien gewees. Allewijl zien ze beperk tot de Kalahariweuste (Angola, Namibië, Botswana en Zuid-Afrika) en e gebeed in Tanzania.