Gólde sni-j

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

De gólde sni-j of gölje sni-j (ouch waal de verdeiling in uterste en middelste raeje geneump) is de verdeiling van e lienstök in twieë deil in 'n speciaal verhajing. Bieje gólde sni-j verhèltj 't grótste vanne twieë deil zich toet 't klènste, zowie 't ganse lienstök zich verhèltj toet 't grótste. Wen me 't grótste deil aanguuef mi a en 't klènste deil mit b, den is de verhajing van dees bei zoea det a : b = (a+b) :a.

De gemèndje verhajing a/b wuuertj 't gólde getaal geneump en aangeduudj mitte Griekse litter ${\displaystyle \varphi }$ (phi); zowie hie-ónger wuuertj aangegaove geldj:

${\displaystyle \varphi ={\frac {1+{\sqrt {5}}}{2}}\approx 1{,}618}$

Tródsdet de wiskóndige eigesjappe vanne gólde sni-j al innen aadheid woorte bestudeerdj, dateertj de term gólde sni-j pas oete jaore '30 vanne neugentieëndjen ieëf.

Sómmige twintjigstenieëfse kónstenieërs en arsjitekte, worónger Le Corbusier en Salvador Dalí höbben häör werke zoea geproportioneerdj det ze inne buurt kome vanne gólje sni-j, in 't biezunjert inne vorm vanne góljen rechhook, wobie de verhajing vanne lange kantj mitte korte kantj de gólje sni-j haet, inne veróngerstèlling det dees proporsje esthetisch aangenaam zów zeen. De gólje sni-j kump väöl veur in patroeanen inne netuur, worónger de spiraalvörmige fyllotaxis (rangsjikking vanne blajer van plantje) en anger plantjdeile. Ouch zów 't veurkómme vanne gólje sni-j in 't gezeen van luuj bepaolen of emes wuuertj ervaren es aantrèkkelik of neet.