Лезги гьарфарган
From Wikipedia, the free encyclopedia
Алай чӀавуз кӀвалахдик квай кирил лезги гьарфарган 45 гьарфуникай ибарат йа. Ам 33 урус гьарфаргандин символарни са артух цӀар «Ӏ» симвалдикай ибарат йа. 12 ван къалур жезва диграфрал.
Артух гьарфар
Гьарфарганда ава фанетикадиз кьазвачир 5 гьарф: ё щ э ю я. Бязи специалистари гьисабзава хьи хъуьтӀуьл лишанни, килиг тавуна хьи диграфарин къене ам ава, гьарфарганда ччара пазициядлай къахчуна кӀанзава (адаз галаз 6 гьарф).
Ё, э, ю, я акъудна кӀанзава гьавиляй хьи и гьарфарин кьилин функция вилик галаз гьарф хъуьтӀуьлярун я. Амма лезги чӀала ам лазим туш, гьавиляйни и гьарфар лезги гьарфарганда актуал туш, ва абур хьана кӀанзвач ана. Специалистари теклиф ийизвай я, ю, е(гафунин кьиле) кхьиз йа, йу, йе, э гьарфунин чкадални (гафунин кьиле хьайила ам) е. Меселе: «Етим Эмин» ваъ — Йетим Емин. Им генани дуьз жеда, ва фанитикадизни кьада.
Амма, гьакӀани, Я гьарфуни /йа/-длай гъери къалурзава /æ/ ван, меселе тӀям, нян, гьяд гафара. /æ/ ван патал туна, амма йа-дин чкадал кхьин тавуртӀа дуьз жеда.
Тарих
5 январ 1930 йисуз Дагъустандин опком ВКП(б) эмир ганвай Дагъустан халкьарин гьарфарганар дегишариз кириллицадал. 8 февралдиз им галаз рази хьанва Дагъустан АССР-дин Юкьван Комитет. 11 февралдиз цӀийи лезги гьарфарган публикация авунвай «Дагестанская Правда» газетда. Ахпа гьарфарган са тӀимил масакӀа хьанва: ё гьарф ттуна ва уӀ гьарфунин чкадал уь хтуна.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
