From Wikipedia, the free encyclopedia
Ахматова Анна Андреян руш (хайила Горенко, 11 (23) лагьай июн, 1889 лагьай йис, Одесса, Херсондин губерния. Урусатдин империя — 5-лагьай март 1966-лагьай йисан, Домодедово, Москва вилаят, СССР — Гимишдин виш йисан урусрин шаир[35][36], литературовед, ва таржумаяр ийизвай кас, 20-лагьай виш йисан урусрин литературадин лап гужлу зигьин авай, виридаз малум тир кас тир. 1965 ва 1966-лагьай йисара Нобелан тӀварунихъ галай премиядин номинациядик акатна.
Ахматова Анна Андреевна | |
---|---|
Анна Андреевна Ахматова | |
Хьайила ганвай тӀвар | Анна Андреевна Горенко |
Дидедиз хьайи чӀав | 11 (23) июнь 1889 йисан[1][2][3] |
Дидедиз хьайи чка | Одесса[1][4][5][6][2] |
Кьиникьин чӀав | 1966 йисан 5 март[4][7][2][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][3] (76 йис.) |
Кьиникьин чка | Домодедово[18][19][20][21][2] |
Гьукумат | Урусатдин империя[22][23] ва ССРГ[24][25] |
Пеше | кхьираг[26][27][2], переводчик, литературный критик, Зари[1][2], автор[28] ва учёный-литературовед |
Буба | Горенко, Андрей Антонович[29] |
Диде | Инна Эразмовна Стогова |
Гъуьл-пабвал | Николай Степанович Гумилёв[30][2][31][32], Владимир Шилейко[2] ва Пунин, Николай Николаевич[2] |
Мукьвади | Лев Гумилёв[2] |
Пишкешар | Этна-Таормина[33], медаль «За оборону Ленинграда», медаль «В память 250-летия Ленинграда»[34] ва медаль «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»[34] |
Автограф | |
Викигьамбарда авай шикилар | |
Произведения |
Адан сифтегьан итим, Николай Гумилуьв, 1921-лагьай йисан июлдиз ягъна кьена; пуд лагьай итим, Николай Пунин, пуд сеферда дустагъда ацукьна ва 1953-лагьай исуз лагерда кьена; адаз авай са аялди, историкди Лев Гумилуьв, цӀуд йисалай гзаф вахт лагерра тухвана, анжах 1953-лагьай йисуз адан тӀвар михьи авуна.
«Халкьдин душманрин» дидерин ва папарин дерт ва хажалат А.Ахматовади къалурна вичин виридлай къиметлу авай поэмада «Реквием». Сифтегьан кьве пай 1934-1935-лагьай йисара кхьенвай, 3-7-лагьай паяр 1936-1943-лагьай йисара акъудна, амай паяр къведай 20 йисара кхьена. 1980-лагьай йисарин юкьван вахтунда а поэмадиз экв акуна.
Урусрин поэзиядин классик хьанватӀани, А. Ахматова цензурадик акатна, адан эсерар акъуддай ихтияр гузвачир, гьелени ам кьена 20 йисалай алатна, амма адан шиирар чапдай акъудзавачир. Гьа и вахтунда Ахматовадин тӀвар чизвай СССР-дани ва эмиграциядани.
Анна Горенко (Ахматова) Одессадин Большой фонтан лугьудай районда дворяндин хзанда дидедиз хьана[37]. Хзанда ругуд аял авай, Анна пудлагьайди тир.
1890-лагьай йисуз абурун хзан сифте Павловскидиз, ахпа Цардин хуьруьз куьч хьана[38]. 1899-лагьай йисуз Анна Мариински дишегьлийрин гимназиядин ученица хьана.
Лев Толстойди кхьенвай азбукадай гъвечӀи Аннади кӀелиз чирна. Вад йис тирла, муаллимди чӀехи аялрихъ галаз тарсар чирдайла, абуруз яб гуз Анна французрин чӀалал рахаз башламишна.
Вичин сифтегьан шиирар ада 1911-лагьай йисуз журналра «Новая жизнь», «Аполон», «Русская мысль» акъудна. Жегьил йисара акмеизм лугьудай литературадин хелек акатна (кӀватӀалар «Вечер» (1912), «Чётки» (1914)).
1900-1905-лагьай йисара Цардин хуьруьн гимназияда кӀелна. 1906-1907-лагьай йисара — Киевдин Фундуклееван гимназияда кӀелун.
1908-1910-лагьай йисарра Киевдин ЧӀехи дишегьлийрин курсара ва Петербургдин ЧӀехи дишегьлийрин тарихдин ва литературадин курсара кӀелун[39].
1910-лагьай йис — Н. Гумилуьваз гъуьлуьз фена.
1910-1912-лагьай йисара кьве сеферда Париждиз фена ва Италияда сиягьат авуна. И вахтунда художник Амадео Модильянидихъ галаз таниш хьана.
1912-лагьай йис — кӀватӀал «Вечер». 1914-лагьай йис — «Чётки» кӀватӀал акхъатна[40]. 1923-лагьай йисалди а кӀватӀал муьжуьд сеферда акъуд хъувуна.
1917-лагьай йисуз — «Белая Стая» ктаб акъатна (2000 тираждал). 1921-лагьай йисуз — «Петрополис» лугьудай издательствода «Подорожник» ктаб акъатна.
Гьа и йисан октябрдин вацра «Anno Domini…» лугьудай вад лагьай ктаб акъатна.
1923—1934 йисара адан эсерар акъудиз ихтияр гузвач. Гьа арада кхьенвай шиирар гзафбур квахьна.
1939-лагьай йисуз Советрин писательрин КӀватӀалдик кьабулна. 1935-1940-лагьай йисар — поэма «Реквием».
1946-лагьай йисуз ЦК ВКПб-дин Оргбюродин Постановление акъатна, ана А. Ахматовадин ва Михаил Зощенкодин яратмишунар критика авуна. Абур кьведни Писательрин кӀватӀалдай акъудна[41].
1959-лагьай йисуз А. Фадееван гафуналди А. Ахматова писательрин КӀватӀалдиз мад кьабул хъувуна.
Эхиримжи йисара кхьенвай ктабар ибур тир: «Стихотворения», поэма «Без героя», «Бег времени». 1964-лагьай йисуз Италияда «Этна-Таормина» премия къачуна. Оксфордин университетдин гьуьрметлу доктордин тӀвар къачуна (1965).
5-лагьай мартдиз Домодедовада авай санаторияда рикӀ тӀар хьана кьена. 10-лагьай мартдиз Ленинграддин патаг гвай Комарова лугьудай поселокда кучукна[42].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.