Аджария дахьайтӀа Аджариядин Автономиядин Республика (гуржи: აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა) — Гуржистанда авай автономия авай регион я. Гьукуматдин кьибле-рагъакӀидай пата авайди я. Аджария Гуржистандин гьуьлуьн курортвилин виридалайни пара важибвал авай пад я.

Гуржистандин пайдах Аджария
гуржи: აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
Thumb Thumb
Пайдах Герб
Thumb
Кьилин шегьер:Батуми
ЧӀехи шегьерар:Батуми, Кобулети
Уьлкве:Гуржистан
Административ паюн:1 республикадик квай шегьер, 5 муниципалитетар
Гьукуматдин кьилТорнике Рижвадзе
Майдан:2 899 км²
Агьалияр:333 953 ксар. (2014-лагьай)
 · Агьалидин чуькьуьнвал:115,3 ксар./км²
ЧӀал:гуржи
Телефондин код:
Сятдин чӀул:UTC+4:00
ISO 3166 код:GE-AJ
Сайт:Официал сайт

Майдан — 2 899 км². Агьалияр — 333 953 кас (2014). Агьалидин чуькьуьнвал — 115,3 кас/км².

Административ юкь — Батуми я. Тарихвилелди Аджария Колхидадин пай яз гьисабзавайди я. Дегь чӀавара ина грекарни авай.

География

Аджария рагъакӀидай патахъай ЧӀулав гьуьле чхуьзава. Кефер патайни рагъэкъечӀдай патай Гуржистандин къене патан регионрихъ галаз сергьят пайзава. Кьибле пата Турциядихъ галаз сергьят тухузава. Майдан 2,9 кв.км. Я. Яшамиш 400 000 кас жезава.

Региондин тӀебиат кьвенал пай хьанвайди я: гьуьльун патаг гвайдини суванди. Гьуьлуьк квай пай субтропикриг акатзава. Суван патан Аджарияда ЧӀулав гьуьлуьн таъсир тӀимил я, вучиз лагьайтӀа анин гьавайриз сувари рехъ атӀузава, гьавиляй гьаваяр сувара кьуру я. Суварин кьулан кьакьанвал 2000-3500 метр я.[1]

Аджариядин халкьдин чӀехи пай аджарар я — абур гуржи халкьдин пай я, дегь замана ислам кьабулнавай.

Thumb
Батумидин порт

Ятар

Аджариядин вири вацӀар ЧӀулав гьуьлуьк акатзавайди я. Виридалайни ацӀайди Чорох вацӀ я, гьакӀни адахъ акатзавай вацӀар ава — Аджарисцкалини Мачахела. Чеб чпиз ЧӀулав гьуьлуьк акатзавайди я вацӀар Кинтриши, Чаквисцкали, Королисцкали. Суван вацӀарихъ гидроэнергиядин чӀехи къуват (1,2 млрд КВтдалди.).[2]

Агьалияр

Аджарияда 346 300 кас яшамиш жезва. 2014 й1исуз республикада 333 953 кас гьисаб авунвай[3]. 2002 йисуз — 376 016 кас. Гьабурукай 96,04 % — гуржияр (аджарар), 1,64 % — эрменар, 1,10 % — урусар, 0,24 % — Украинар, 0,17 % — грекар, 0,8 % — амайбур).[4] Аджарияда хашпересарни мусурманар яшамиш жезва. Осман империядин девирда аджарри хашперс диндинни мусурманрин къанунарни адетар акахьарзавай. 1990—2000 йисара лап пара мусурманар хашпересвилиз элкъвена. Месала, 1980 йисара Аджариядин халкьдин 70 % мусурманар тиртӀа гила хашпересар 60 % я, мусурманар 30 %.

ЭлячӀунар

Баянар

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.