From Wikipedia, the free encyclopedia
Eng Drorakéit ass eng Rakéit, déi fir den Transport vu Mënschen oder Notzlaaschten an eng Ëmlafbunn déngt a sou e System fir de Betrib vun der Raumfaart ass. D'Notzlaascht ass bal ëmmer ënner enger Notzlaaschtverkleedung verstoppt, déi dës vir a wärend de Starte viru baussenzegen Aflëss schützt.
Mat Drorakéite wéi der amerikanescher Atlas, Titan, Saturn, souwéi der sowjetescher Wostok, Woschod, Sojus an der chineesescher Langer Marsch 2E goufen a ginn och Mënschen an de Weltraum geschéckt. Och de bemannten amerikanesche Space Shuttle gëllt als eng Drorakéit, well si als Transportmëttel vu Mënschen a Laaschten an de Weltraum gedéngt huet.
Déi bekanntst europäesch Drorakéit ass d'Ariane an der aktueller Ausbaustuf Ariane 5. Si gehéieren zu de wéinege Rakéitentyppen déi eng Duebelstartvirriichtung hunn a fir de Start vun zwou grousse Notzlaaschten u Bord vun enger Rakéit ausgeluecht sinn.
Zu de stäerkste jee gebauten Drorakéite gehéieren déi US-amerikanesch Saturn V souwéi déi sowjetesch N1 an Energija. Keng vun dëse Rakéite gëtt momentan hiergestallt. Déi stäerkst Drorakéit déi am Asaz ass, ass déi vu Boeing entwéckelt a gebaut Delta IV Heavy, déi den 21. Dezember 2004 vum Kennedy Space Center aus hiren Éischtfluch absolvéiert hat. Déi stäerkst russesch Drorakéit déi am Asaz ass, ass d'Proton-M. Déi stäerkst europäesch Drorakéit am Asaz ass d'Ariane 5 ECA.
Dës Tabell weist déi aktuell fir staatlech a kommerziell Notzlaaschte benotzbar Drorakéiten, souwéi Rakéiten, déi mat ausreechender Sécherheet an noer Zukunft hir Éischtflich maachen an deelweis scho gebucht Starten hunn.
Notzlaaschtkapazitéit (Low Earth Orbit (LEO)) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Land | bis 2 t | 2 bis 8 t | 8 bis 15 t | 15 bis 25 t | iwwer 25 t |
Brasilien | VLS-1[F 1] | – | – | – | – |
VR China | KT-1, CZ-1D (?) | CZ-2C, CZ-2D, CZ-4A/B | CZ-2E, CZ-2F | – | – |
Europa | Vega[F 2] | – | – | Ariane 5 | – |
Indien | PSLV | GSLV | – | – | – |
Iran | Safir | – | – | – | – |
Israel | Shavit | – | – | – | – |
Japan | – | – | H-2A | H-2B | – |
Nordkorea | Taepodong-1[F 1] | – | – | – | – |
Russland / Ukrain | Angara 1.1,[F 3] Kosmos-3M, Rockot, Strela, Start, Shtil, Wolna | Dnepr, Zyklon, Angara 1.2[F 3], Sojus-U/FG, Sojus-2 | Zenit-2, Angara A3[F 2] | Proton, Angara A5[F 3] | Energija, Angara A7P[F 3], Angara A7V[F 3] |
Südkorea | KSLV-I[F 1] | – | – | – | – |
USA | Pegasus, Minotaur I,[F 4] Minotaur IV[F 4], Falcon 1, Taurus | Delta II | Atlas V, Delta IV, Falcon 9 | Atlas V, Atlas V Heavy[F 3], Delta IV Heavy | – |
Notzlaaschtkapazitéit (Geotransfer Orbit (GTO)) | |||||
Land | bis 1 t | 1 bis 2 t | 2 bis 4 t | 4 bis 8 t | iwwer 8 t |
VR China | – | CZ-2C, CZ-3, CZ-4A/B | CZ-2E, CZ-3A, CZ-3C | CZ-3B | – |
Europa | – | – | – | Ariane 5ESV | Ariane 5ECA |
Indien | PSLV | GSLV | – | – | – |
Japan | – | – | – | H-2A, H-2B | – |
Russland / Ukrain | Rockot (?) | Molnija-M | Sojus-Fregat, Angara A3[F 2], Zenit-3SLB[F 2] | Zenit-3SL, Proton/Block-DM, Proton/Briz-M, Angara A5[F 3] | – |
USA | Taurus | Delta II | Falcon 9 | Atlas V, Delta IV | Atlas V, Atlas V Heavy[F 3], Delta IV Heavy |
2011 si 84 Drorakéite gestart, dovu waren der 78 (93 %) erfollegräich. De Start vun der russescher Raumsond Fobos-Grunt gëtt dobäi als erfollegräich gezielt, well d'Drorakéit feelerlos geschafft hat, och wann d'Sond net op de Wee zum Mars bruecht gouf. Zwou weider Raumsonde ware Mars Science Laboratory a GRAIL. Siwe Starten hu bemannt Raumschëffer an de Raum bruecht. D'Starten hu sech op follgend d'Länner, Drorakéiten a Startplaze verdeelt:
Land | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Bemierkungen 2011+12 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Russland (heizou gehéieren och d'Sojus-Starte vum CSG) | 26 | 26 | 30 | 31 | 33 | 26 | Feelstarten den 1. Februar 2011 mat Geo-IK-2, de 17. August mat Express AM4, de 24. August mat Progress M-12M an den 23. Dezember mat Meridian 5 - Feelfunktioune vun der Bris-M-Uewerstuf de 6. August an den 8. Dezember 2012 |
China | 9 | 11 | 6 | 15 | 19 | 19 | Feelstart den 18. August 2011 |
USA | 20 | 15 | 24 | 15 | 18 | 13 | Feelstart de 4. Mäerz 2011 mat Glory - Dreifwierkausfall beim Start den 8. Oktober 2012 hat zum falschem Orbit vun der Sekundärnotzlaascht gefouert |
Europa (ESA) | 6 | 6 | 7 | 6 | 5 | 8 | |
Indien | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 2 | |
Japan | 2 | 1 | 3 | 2 | 3 | 2 | |
Israel | 1 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | |
Südkorea | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | |
International (Sea Launch) | 1 | 6 | 3 | 0 | 2 | 3 | |
Iran | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | |
Nordkorea | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 2 | Feelstart den 12. Abrëll 2012, éischten erfollegräiche Start den 12. Dezember 2012 |
Total | 68 | 69 | 78 | 74 | 84 | 76 | |
Rakéit | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Bemierkungen 2012 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Laange Marsch | 10 | 11 | 6 | 15 | 19 | 19 | |
R-7 (Sojus) | 12 | 10 | 13 | 13 | 19 | 14 | |
Proton | 7 | 10 | 10 | 12 | 9 | 11 | Feelfunktioune vun der Bris-M-Uewerstuf de 6. August an den 8. Dezember 2012 |
Ariane 5 | 6 | 6 | 7 | 6 | 5 | 7 | |
Atlas V | 4 | 2 | 5 | 4 | 5 | 6 | |
Space Shuttle | 3 | 4 | 5 | 3 | 3 | 0 | |
Delta IV | 1 | 0 | 3 | 3 | 3 | 4 | |
Dnepr | 3 | 2 | 1 | 3 | 1 | 0 | |
H-II | 2 | 1 | 3 | 2 | 3 | 2 | |
Falcon 9 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 2 | Dreifwierkausfall beim Start den 8. Oktober 2012 hat op e falschen Orbit gefouert |
Rockot | 0 | 1 | 3 | 2 | 1 | 1 | |
Delta II | 8 | 5 | 8 | 1 | 3 | 0 | |
Kosmos 3M | 3 | 3 | 1 | 1 | 0 | 0 | |
Minotaur IV | 0 | 0 | 0 | 2 | 1 | 0 | |
PSLV | 2 | 3 | 2 | 1 | 3 | 2 | |
Shavit | 1 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | |
KSLV-1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | |
GSLV | 1 | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 | |
Falcon 1 | 1 | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
Zyklon | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
Taurus | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | |
Unha 2 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
Safir | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | |
Unha-3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | Feelstart den 12. Abrëll 2012, éischten erfollegräiche Start den 12. Dezember 2012 |
Vega | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | Éischte Start den 13. Februar 2012 (erfollegräich) |
Minotaur I | 1 | 0 | 1 | 0 | 2 | 0 | |
Pegasus | 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 1 | |
Zenit | 2 | 6 | 4 | 0 | 5 | 3 | |
Total | 68 | 69 | 78 | 74 | 84 | 76 |
Startplaz | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Bemierkungen 2012 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baikonur, Kasachstan | 20 | 19 | 24 | 24 | 24 | 21 | Feelfunktioune vun der Bris-M-Uewerstuf de 6. August an den 8. Dezember 2012 |
Cape Canaveral, USA | 13 | 7 | 16 | 11 | 10 | 10 | (all vun der Cape Canaveral Air Force Station, keng vum Kennedy Space Center) Dreifwierkausfall beim Start den 8. Oktober 2012 hat op e falschem Orbit gefouert |
Centre Spatial Guyanais, Franséisch-Guayana | 6 | 6 | 7 | 6 | 7 | 10 | |
Xichang, China | 6 | 4 | 2 | 8 | 9 | 9 | |
Jiuquan, China | 1 | 3 | 2 | 4 | 6 | 5 | |
Vandenberg Air Force Base, USA | 4 | 4 | 6 | 3 | 6 | 2 | |
Taiyuan, China | 3 | 4 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
Satish Dhawan Space Centre, Indien | 3 | 3 | 2 | 3 | 3 | 2 | |
Tanegashima, Japan | 2 | 1 | 3 | 2 | 3 | 2 | |
Kosmodrom Jasny, Russland | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | |
Plessezk, Russland | 5 | 6 | 8 | 6 | 7 | 3 | |
Palmachim, Israel | 1 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | |
Naro Space Center, Südkorea | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | |
Wallops, USA | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | |
Kodiak Launch Complex, USA | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | |
Plattform Odyssey, Internationaalt Gewässer (Sea Launch) | 1 | 5 | 1 | 0 | 1 | 3 | |
Omelek, Marshallinseln | 1 | 4 | 1 | 0 | 0 | 1 | |
Kapustin Jar, Russland | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Semnan, Iran | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | |
Sohae, Nordkorea | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | Feelstart den 12. Abrëll 2012, éischten erfollegräiche Start den 12. Dezember 2012 |
Musudan-ri, Nordkorea | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | |
Total | 68 | 68 | 78 | 74 | 84 | 76 | |
Als Ewechwerfrakéit oder Eeweerakéit[1] bezeechent een all d'Typpe vu Rakéiten, déi nëmmen eemol gestart kënne ginn. Dat sinn haut bal all Drorakéiten. All gebraucht Rakéitestufe ginn nom Ausbrennen ofgetrennt a falen zeréck op d'Äerd oder verglousen an der Atmosphär. Uewerstufe bleiwen dacks méi laang als Weltraumschrott am Äerdorbit.
Ausname si virun allem déi vum Berthold Seliger Ufanks der 1960er Joren entwéckelt Héichtefuerschungsrakéiten, d'Energija, deenen hir Boostere fir e puer Starte gebraucht konnte ginn, an de Space Shuttle mat senge Feststoffboosteren. Allerdéngs geet bei deene Leschten ëmmer de baussenzegen Tank verluer.
De Recycling vun den ënneschte Rakéitestufe wier technesch realiséierbar, mä gëtt kaum praktizéiert, well d'Sécherstellung an déi uschléissend Inspektioun an d'Nokucke vun der Stuf dacks méi kascht, wéi d'Hierstelle vun enger neier Stuf. Weiderhi misst eng recyclabel Stuf mat spezielle Landesystemer, wéi beispillsweis Fallschiermer, versi ginn.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.