Alphabetum Armenium[1] est systema litterarum, anno E.V. 405 aut 406 a monacho erudito Mesrobe Mastosio creatum, duabus litteris novis (Օ et Ֆ) saeculo XII auctum, quo usque hodie lingua Armenia scribitur. Plus mille annis alphabetum Armenium modo leviter mutatum est.
Alphabetum
Littera | Nomen litterae | Pronuntiatio (API) | Translitteratio | Significatio numeralis | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Orthographia traditionalis | Orthographia reformata | Pronuntiatio | Armenia classica | Armenia orientalis | Armenia occidentalis | Classica | ISO 9985 | ||||
Armenia classica | Armenia orientalis | Armenia occidentalis | |||||||||
Աա | այբ | [aɪb] | [aɪpʰ] | [ɑ] | a | 1 | |||||
Բբ | բեն | [bɛn] | [pʰɛn] | [b] | [pʰ] | b | 2 | ||||
Գգ | գիմ | [gim] | [kʰim] | [g] | [kʰ] | g | 3 | ||||
Դ դ | դա | [dɑ] | [tʰɑ] | [d] | [tʰ] | d | 4 | ||||
Եե | եչ | [jɛtʃʰ] | [ɛ], initio verbi [jɛ]1 | e | 5 | ||||||
Զզ | զա | [zɑ] | [z] | z | 6 | ||||||
Էէ | է | [ɛː] | [ɛ] | [ɛː] | [ɛ] | ē | ê | 7 | |||
Ըը | ըթ | [ətʰ] | [ə] | ə | ë | 8 | |||||
Թթ | թօ | թո | [tʰo] | [tʰ] | t‘ | 9 | |||||
Ժժ | ժէ | ժե | [ʒɛː] | [ʒɛ] | [ʒ] | ž | 10 | ||||
Իի | ինի | [ini] | [i] | i | 20 | ||||||
Լլ | լիւն | լյուն | [lʏn]² | [l] | l | 30 | |||||
Խխ | խէ | խե | [χɛː] | [χɛ] | [χ] | x | 40 | ||||
Ծծ | ծա | [tsɑ] | [tsʼɑ] | [dzɑ] | [ts] | [tsʼ] | [dz] | c | ç | 50 | |
Կկ | կեն | [kɛn] | [kʼɛn] | [gɛn] | [k] | [kʼ] | [g] | k | 60 | ||
Հհ | հօ | հո | [ho] | [h] | h | 70 | |||||
Ձձ | ձա | [dzɑ] | [tsʰɑ] | [dz] | [tsʰ] | j | 80 | ||||
Ղղ | ղատ | [ɫɑt] | [ʁɑtʼ] | [ʁɑd] | [l], or [ɫ] | [ʁ] | ł | ġ | 90 | ||
Ճճ | ճէ | ճե | [tʃɛː] | [tʃʼɛ] | [ʤɛ] | [tʃ] | [tʃʼ] | [ʤ] | č | č̣ | 100 |
Մմ | մեն | [mɛn] | [m] | m | 200 | ||||||
Յյ | յի | հի | [ji] | [hi] | [j] | [h]³, [j] | y | 300 | |||
Նն | նու | [nu] | [n] | n | 400 | ||||||
Շշ | շա | [ʃɑ] | [ʃ] | š | 500 | ||||||
Ոո | ո | [o] | [vo] | [o], initio verbi [vo]4 | o | 600 | |||||
Չչ | չա | [tʃʰɑ] | [tʃʰ] | č‘ | č | 700 | |||||
Պպ | պէ | պե | [pɛː] | [pʼɛ] | [bɛ] | [p] | [pʼ] | [b] | p | 800 | |
Ջջ | ջէ | ջե | [ʤɛː] | [ʤɛ] | [tʃʰɛ] | [ʤ] | [tʃʰ] | ǰ | 900 | ||
Ռռ | ռա | [rɑ] | [ɾɑ] | [r] | [ɾ] | r̄ | ṙ | 1000 | |||
Սս | սէ | սե | [sɛː] | [sɛ] | [s] | s | 2000 | ||||
Վվ | վեւ | վեվ | [vɛv] | [v] | v | 3000 | |||||
Տտ | տիւն | տյուն | [tʏn] | [tʼʏn]5 | [dʏn] | [t] | [tʼ] | [d] | t | 4000 | |
Րր | րէ | րե | [ɹɛː] | [ɾɛ]6 | [ɾɛ] | [ɹ] | [ɾ] | r | 5000 | ||
Ցց | ցօ | ցո | [tsʰo] | [tsʰ] | c‘ | 6000 | |||||
Ււ | հիւն | վյուն | [hʏn] | [w] | [v]8 | u | 7000 | ||||
Փփ | փիւր | փյուր | [pʰʏɹ]9 | [pʰʏɾ] | [pʰ] | p‘ | 8000 | ||||
Քք | քէ | քե | [kʰɛː] | [kʰɛ] | [kʰ] | k‘ | 9000 | ||||
Օօ | օ | [o] | [o] | ô | ò | - | |||||
Ֆֆ | ֆէ | ֆե | [fɛː] | [fɛ] | [f] | f | - | ||||
Littera | Orthographia traditionalis | Orthographia reformata | Armenia classica | Armenia orientalis | Armenia occidentalis | Armenia classica | Armenia orientalis | Armenia occidentalis | Classica | ISO 9985 | Significatio numeralis |
Pronuntiatio | |||||||||||
Nomen litterae | Pronuntiatio (API) | Translitteratio | |||||||||
Palaeographia Armenia
- Si plus cognoscere vis, vide paginam de palaeographia Armenia.
Antiquissima scripta Armenia in fragmentis manu scriptis saeculi V conservantur. Quattuor principales litterarum formae sunt erkat’agir, bolorgir, notrgir, ac šġagir.
Notae
Bibliographia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.