Де-юре

Де-юре (лат. de iure, de jure — «чыныгы») — эл аралык укукта мамлекеттин жана өкмөттүн толук жана расмий таануусу. Дегеле кандай гана юридикалык факт болбосун, анын укуктук жагынан бекемделиши.

Терминология

«Де-юре» жана «де-факто» терминдери «формалдуу түрдө» (мыйзамдуу түрдө белгиленген) жана «иш жүзүндө» (реалдуу) дегендин ордуна, анын ичинде саясий кырдаалды сүрөттөөдө колдонулат. Мисалы, мыйзамдын жоктугунан эл келишимге баш ийген учурда гана эреже де-факто болушу мүмкүн. Иш жүзүндө иш практикасы де-юре мыйзамды алмаштырганда колдонулган эскирген мыйзамдарды жокко чыгаруу (фр. désuétude) процесси да бар. Экинчи жагынан, практика де-юре болушу мүмкүн жана өлкөнүн укуктук мейкиндигинин жарандары тарабынан таанылбашы мүмкүн. Формалдуу эреженин иш жүзүндө да иштей турганын баса белгилегилери келгенде, «де-юре да, де-факто да» деген сөз айкашы да колдонулат, ошондуктан бул эки түшүнүктү антоним катары кароо туура эмес.

Дагы караңыз

• Де-факто
• Статус-кво

Колдонулган адабияттар

“Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967-14-046-1.