![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/MenstrualCycle_-_ru.svg/langky-640px-MenstrualCycle_-_ru.svg.png&w=640&q=50)
Этек кир
From Wikipedia, the free encyclopedia
Этек кир (менструация – латынче: mēnsis – ай, mēnstruus – ай сайын) айыз же регулалар – жатындын ички кабынан кын аркылуу кандын жана кандын былжырлуу ткандарынын маал-маалы менен чыгышы. Этек кир учурунда эндометриянын функционалдык катмары (жатындын былжырлуу чели) ажырайт. Кан кетүү менен коштолот. Этек кирдин биринчи күнүнөн баштап, айыз түрмөгү башталат.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/MenstrualCycle_-_ru.svg/320px-MenstrualCycle_-_ru.svg.png)
Аталган процесс уруктануу үчүн энелик безден чыккан тукум уруктанбай калганда болот. Бул айыз түрмөгүнүн овуляциядан кийинки баскычы деп аталган акыркы фазасында, уруктанууга даярданып жаткан эндометрий ташталганда жүрөт.
Этек кир түрмөгүнүн көлөмү 40-50 мл чейин болушу мүмкүн. Биринчи айыз менархе деп аталып, адатта он эки жаштан он беш жашка чейин пайда болот.
Этек кир каны уюп калбайт жана тамырларда айланган канга караганда кара түскө ээ. Бул айыз канында бир катар ферменттердин болушуна байланыштуу.
Этек кир жана этек кир түрмөктөрү кош бойлуу жана эмчек эмизген кезде жүрбөйт; күтүлгөн убакта этек кирдин келбей калышы кадыресе көрүнүш, ал кош бойлуулукту боолгологон негизги белгилердин бири.
Айыз мезгилинде аял тулку-боюнда ыңгайсыздыкты сезиши мүмкүн. Этек кирдин алдында кыжырдануу, уйкусуроо, чарчоо байкалып, тамырдын кагышы бир аз жогорулашы, ал эми айыз учурунда бир аз басаңдашы ыктымал.