Түркмөнстан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Түркмөнстан (түркм. Türkmenistan) — Орто Азияда жайгашкан түрк мамлекеттердин бири. 1991 жылга чейин Советтер Союзунун мүчөсү болгон жана Түркмөн Советтик Социалистик Республикасы деп аталып жүргөн. Ал түштүк-чыгыш тарабында Ооганстан менен чектешет, түштүк жана түштүк-батыш тарабында Иран менен, Өзбекстан менен чыгышта жана түндүк-чыгышта, Казакстан менен түндүктө жана түндүк-батышта жана батышта Каспий деңиз менен. Деңизде ал Азербайжан, Армения, Грузия жана Орусия менен чектешет.
Түркмөнстан | |||||
| |||||
Гимн: «Эгемендүүлүк, бейтарап Түркмөнстандын мамлекеттик гимни» | |||||
Түркмөнстан дүйнөлүк картасында | |||||
Эгемендүүлүк күнү | 27-октябрь 1991-ж.
( Кеңештер Бирлигинен) | ||||
Расмий тили | түркмөнчө | ||||
Борбор шаары | Ашхабад | ||||
Ири шаарлар | Ашхабад, Түркмөнабад, Дашогуз, Мары, Балканабад, Байрамали | ||||
Башкаруу формасы | президенттик республика | ||||
Президент | Сердар Бердымухамедов | ||||
Мам. дини | динден тышкары мамлекет | ||||
Аянты • Жалпы • Суу бетинин %. | 53 - дүйнөдө 488 100 км² 4,9 | ||||
Калкы • Бааланган (2020) • Жыштыгы | 6,031 млн адам (113) 12.8 ад./км² | ||||
ISO коду | TM | ||||
ЭОК коду | TKM |
Совет доорунан кийин көп убакыттан бери – 15 жыл – мамлекетте бир партиялык система болду[1] жана анын өзгөрбөгөн башчысы Сапармурат Ниязов болду. Ал өзүн өмүргө калган президент кылып, Сапармурат Түркмөнбашы (түркмөндөрдүн атасы) деп атап койгон. Сапармурат Ниязов 21 декабрьдын 2006 жылында кызыктай бир себептерден каза болгон. Расмий түрдө ал жүрөктүн жетишсиздигинен өлдү деген маалымат таратылган.
Ал өлгөндөн кийин, президенттин милдетин аткаруучусу вице-премьер-министр, Сапармурат Ниязовдун тиш доктуру Гурбангулы Бердымухамедов болду.
2007 жылдын 11 февралында эгемендик Түркмөнстан тарыхында экинчи гана президенттик шайлоо болду. Анда президенттин милдетин аткаруучу Гурбангулы Бердимухамедов болду.