Пьер-Симон Лаплас
From Wikipedia, the free encyclopedia
Пьер-Симон, маркиз де Лаплас (23. 3. 1749, Нормандия, Бомон-ан-Ож – 5. 3. 1827, Париж) – франциялык астроном, математик жана физик. Петербург ИАнын (1802) ардактуу, Париж ИАнын (1785), Франция ИАнын (1816) мүчөсү. 1790-жылдан чен жана салмак палатасынын председатели. Лапластын илимий эмгектери асман механикасы, математика жана математикалык физика маселелерине арналган. Алгебрадагы кошумча минорлордун көбөйтүндүлөрүнүн суммасынын аныктагычын туюнтуу жөнүндөгү теорема Лапласка тиешелүү. Лапластын фундаменталдык эмгектери дифференциалдык теңдемелерге, шардык функцияларга арналган. Ыктымалдыктар теориясына зор салым киргизген. Лапластын классикалык эмгеги «Аналитикалык ыктымалдыктар теориясы» көзү тирүү кезинде үч жолу (1812, 1814, 1820) басылган. Лаплас капилляр теориясы жөнүндөгү эмгегин жазган, ал теория Лапластын ысмы менен аталган. Лаплас астрономияда асман механикасынын Күн системасындагы бардык нерселердин кыймылын Ньютондун бүткүл дүйнөлүк тартылуу законунун негизинде далилдеп түшүндүргөн.
Pierre-Simon de Laplace | |
Туулган жылы: | |
---|---|
Туулган жери: |
Бомон-ан-Ож, Кальвадос департаменти |
Илимий чөйрөсү: |
математика, механика, физика, астрономия |
Белгилүү болгондугу: |
Аалам механикасынын атасы |
Белгилүү болгондугу: |
Аалам механикасынын атасы |