![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Montage-of-Makhachkala-%25282016%2529.png/640px-Montage-of-Makhachkala-%25282016%2529.png&w=640&q=50)
Махачкала
From Wikipedia, the free encyclopedia
Махачкала (1857–1922-жылдары Петровск-Порт) – Дагстан Республикасынын борбору. Россиядагы шаар. Чоң Кавказдын этегинде жайгашкан. Каспий деңизинин батыш жээгиндеги порт. Түркмөнбашы (Түркмөнстан) жана Ак-Тоо (Казакстан) порттору менен үзгүлтүксүз темир жол паром катташы бар. Калкы 469,0 миң (2010). Темир жол бекети. Эл аралык аэропорту бар. Махачкала аркылуу «Кавказ» федерация автомагистралы (Краснодар – Грозный – Махачкала – Азербайжандын чек арасы аркылуу) өтөт.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Montage-of-Makhachkala-%282016%29.png/640px-Montage-of-Makhachkala-%282016%29.png)
1857-жылдан Петровск порт – шаары, 1860-жылдан Дагстан областынын уезд шаары. 1921–94-жылдары Дагстан АССРинин, 1994-жылдан Дагстан Республикасынын борбору. Махачкала – Дагстандын алдынкы өнөр жай борбору. Машина куруу [анын ичинде Гажиев атындагы завод (кеме башкаруучу тетиктер, насос, куур, ийилчээк металл түтүктөр), «Авиаагрегат» (аэродром жабдыктары, самолётторду жерден тейлөөчү каражаттар, авиатехникалар ж. б.)], нефть ажыратуу («Каспий-1»), эмерек («Каспий»; мектептер жана медициналык мекемелер үчүн), кебез-кездеме (“Каспийская мануфактура»; катуу марля), трикотаж полотна, байпак-батек буюмдар («Дагтекстиль»), тери өңдөөчү, жүн жана мех, металл иштетүү, химиялык, текстиль, тамак-аш, курулуш материалдар өнөр жай ишканалары, «Эльгав» (микросхемалар, тразисторлор ж. б.), «Дагтелекомс» (үн жазуучу аппараттар), «Сапфир» ИИИ (автомат радиопеленгаторлор), айнек була өндүрүшү, «Каспийвинпром» шампан-шарап жана спирт комбинаты иштейт. Пиво кайнатылат. Минералдык суулар куюлат. Шаардын экономикасындагы негизги тармактардын бири транспорт жактан тейлөө. Махачкала Каспий деңизиндеги жалгыз тоңбогон порт (2008-жылы 5 млн тонна жүк ташылган). Россия Илимдер академиясынын Дагстан илимий борбору (10 илимий мекемени камтыйт), 5 жогорку окуу жай (анын ичинде Дагстан университети), айыл чарба жана медициналык Академиялары, 23 мамлекеттик эмес (анын ичинде филиалдар), китепканалар, 5 театр (анын ичинде опера жана балет), «Лезгинка» бий ансамбли, музейлер ж.б. бар. Дагстан революционери Махач Дахадаевдин ысмынан аталган. Эл аралык фольклор жана «Горцы» салттуу маданият (2004) фестивалдары өткөрүлүп турат.