Pyramid

Pyramid yw kesweyth, dell yw usys gwrys a ven, drehevys yn shap pyramid. A-dhia istori koth dhe'n termyn arnowydh, tus yn lies rann a'n bys re dhrehevis kesweythyow hevelep.

Ynkleudhva Giza

An ger "pyramid" a dheu dhyworth an ger Greka pyramis a styr "tesen waneth." Ger an Ejyptonyon goth ragdha o neppyth hevelep orth "Mer". Pyramid Meur Giza o onan a Seyth Marth an bys koth.

Drehevys veu an pyramid kynsa yn 2630 KOK. An pyramid kottha aswonnys a veu gwrys rag Myghtern Djoser a'n Tressa Ternieth.

Pyramidow ejypek

Yn Ejyp, myghternedh ha myghternesow, gelwys Faros, a veu ynkleudhys yn bedhow pyramidow bras gans golesow pedrek gwrys a ven. Gwrys vons yn ta dres eghen ha niver anedha a sev hedhyw.

Gelwys yw an pyramid kottha aswonnys dhe dhen an Pyramid Kammow. Desedhys yw yn Ynkleudhva Giza yn Saqqara, ogas dhe Cairo, Ejyp. Gwrys veu rag Myghtern Djoser nans yw dres 4,500 bledhen. Wosa henna gwrys veu pyramidow moy. An moyha o Pyramid Meur Giza. Ev o drehevyans ughella war an Norvys bys dhe dhrehevyans an Tour Eiffel yn Paris yn 1889. Gwrys veu gans an faro Khufu (treweythyow aswonnys avel Cheops) a'n Peswora Ternieth. Derivys dhe istorier grek Herodotus gans y hembronkoryon ejypek dell gemeras ugens bledhen gans bagas a 100,000 a gethyon dhe dhrehevel an pyramid (ha deg bledhen aral dhe dhrehevel kons a veyn a'n jynyas dhe dempla y'n nans a-is.

Unn termyn, tus a brederi bos pyramidow gwrys gans kethyon. Dustuni diwettha a gampoll bos an oberoryon a dhrehevis an pyramidow gobrys ha gwithys yn ta. Leel ens i dhe'n Faro. Diskudhys veu taklow meur aga hanow a-ji dhe'n Pyramid Meur. Taklow kostek veu ynkleudhys gans an faros marow, y'n gwaytyans may hallens aga hemeres dhe'n wosa-bewnans. Pyramidow a'n jevo maglennow rag lettya ladron. Mar pens kachys, ladron a veu kessydhys dhe vernans. Erbynn 1,000 KOK byttegyns, lies pyramid a veu ladrys a'ga thresorys.

Delow meur a Sfinks a sev ogas dhe'n pyramidow yn Giza. Ev a'n jeves korf lew ha penn faro.

An Hen Rekys a henwis an Pyramid Meur onan a seyth marth an bys. Yma moy ages 100 a byramidow yn Ejyp, an brassa rann anedha was lann west Dowr Nil. Studhoryon Ejyp (Ejyptydhyon) a's teves breusyow dyffrans a-dro dhe reson drehevel an pyramidow. Hendhyskonydhyon re beu ow kleudhya pyramidow a-dhia 200 bledhen.

Ejyptonyon goth a grysi an faros dhe yskynna dhe'n ster rag junya aga duwow y'n wosa-bewnans.

Pyramidow yn Amerika

Cholula

An Emperoureth Aztek ha Mayan a dhrehevis lies pyramid meur (mes le ages an pyramidow ejypek). An brassa rann anedha yw pyramidow kammow.

Dyffrans dhe byramidow ejypek, usys avel bedhow, y hrysir bos pyramidow Aztek ha Mayan usys rag diskwedhyansow poblek a sakrifis denel.

Pyramidow arnowydh

• Pyramid an Louvre yn Paris, Pow Frynk
• Hostel Luxor yn Las Vegas, Statys Unys, yw drehevyans shap pyramid gans 30 leur.
• An Arena Pyramid gans 32 leur yn Memphis, Tennessi (cita henwys dhyworth hen benncita Ejyp. An hanow Memphis a dheu dhyworth an ger rag pyramid yn Ejyp Koth).
• Pyramid Walter yw tre dhe barys pel ganstel ha pel voli Pennskol Kaliforni.
• Pyramid Transamerica yw yn San Francisco, Kaliforni. Yma dhodho 48 leur.
• Hostel Ryugong a'n jeves 105-leur. Desedhys yw yn Pyongyang, Korea Gledh.
• "Pyramid Tirana" yw gwithti kyns yn Tirana, Albani.

• 
  Hostel Luxor Hotel yn Las Vegas, Nevada
• 
  Arena Pyramid yn Memphis, Tennessi
• 
  Delinyans Oscar Niemeyer rag gwithti yn Caracas
• 
  Pyramid Transamerica yn San Francisco, Kaliforni]

Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.