tîp

 Binêre herwiha: tip û tıp

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /tʰiːp/
• Kîtekirin: tîp

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	tîp	tîp
Îzafe	tîpa	tîpên
Çemandî	tîpê	tîpan
Nîşandera çemandî	wê tîpê	wan tîpan
Bangkirin	tîpê	tîpino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	tîpek	tîpin
Îzafe	tîpeke	tîpine
Çemandî	tîpekê	tîpinan

tîp mê

1. Nîşanên dengan .

   Hevmane: herf, pît, gepek^[1]

   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. cûn, cûre, celeb, çeşît, tov, toxim, tewir, reng
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
3. kom, grûp, tîm, deste, taxim

   tîpa muzîkê (koma muzîkê, çend kesên li gel hev li muzîkê didin û / yan stranan dibêjin)

Ji wêjeya klasîk

• Li selwê mar bi lef hatin
  Di bircan tîp bi sef hatin
  Ji batin tîr bi xef hatin — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: تیپ‎

Bide ber

• alfabe

Jê

• tîpandin
• tîpandî
• tîpînende
• tîpîndetî
• tîpînendeyî
• tîpîner
• tîpînerî

Etîmolojî

Ji fransî yan ji îngilîzî type ji latînî typus ji yûnaniya kevn τύπος (túpos). "Tîp" ji "type" ya gelek zimanên ewropî ye ku di fransî de nêzîkî (lê ne tam wek) dengê "tîp" tê xwendin. Heman peyv di îngilîzî de jî heye lê nêzîkî dengê "tayp" tê xwendin. Bi ihtimaleke mezin "pît" jî her ji "tîp" e û bi guhorîna cihê herfan bûye "pît". Di kurdî de guhorîna cihê herfan di peyvan de tiştekî gelek asayî ye: befr/berf, cîran/cînar, çekûç/keçûç, "nik" ya di devoka kurmanciya behdînî de bi manaya "cem, [li] ba, li rex" û "kin" ya di devoka soraniya hewlêrî de bi eynî manayê. Herwiha rast e ku li Başûrê Kurdistanê (bi taybetî li Behdînan) peyva "tîp" bi manaya koma muzîkê tê bikaranîn. Lê ew jî dîsa ji eynî "type"a ewropî ye ji ber ku yek ji wateyên "type" cûn/core/çeşît/taxim/kom tevî ku di îngilîzî de bi manaya "koma muzîkê" nayê bikaranîn jî: http://en.wiktionary.org/​wiki/type (bi taybetî li wateya 1 û 4 binerin).

Binêre herwiha

Tîpên alfabeyên kurdî

• Tîpên gir (girek): A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z – Ḧ Ẍ '
• Tîpên hûr (hûrek): a b c ç d e ê f g h i î j k l m n o p q r s ş t u û v w x y z – ḧ ẍ '
  • Tîpên dengdêr: a e ê i î o u û
  • Tîpên bêdeng: b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z
• Tîpên kirmaşanî: girek: Ł Ň Ř Ü hûrek: ł (ll, ڵ‎) ň (ng) ř (rr, ڕ‎) ü (ۊ‎)
• Tipên soranî: ا‎ ب‎ پ‎ ت‎ ج‎ چ‎ ح‎ خ‎ د‎ ر‎ ڕ‎ ز‎ ژ‎ س‎ ش‎ ع‎ غ‎ ف‎ ڤ‎ ق‎ ک‎ گ‎ ل‎ ڵ‎ م‎ ن‎ ‎ھ‎ ە‎ و‎ ۆ‎ ی‎ ێ‎ Hejmar: ٠‎ ١‎ ٢‎ ٣‎ ٤‎ ٥‎ ٦‎ ٧‎ ٨‎ ٩‎

Werger

herf, pît

• Afrîkansî: letter → af
• Albanî: shkronjë → sq m
• Almanî: Buchstabe → de n, Letter → de m
• Amharî: ፊደል (fidäl)
• Aramiya nû ya asûrî: ܐܵܬܘܼܬܵܐ‎ (atuta)
• Asamî: আখৰ (akhor)
• Astûrî: lletra → ast m
• Avarî: хӏарп (ḥarp)
• Azerî: hərf → az
• Baskî: letra
• Başkîrî: хәреф (xäref)
• Belarusî: лі́тара m (lítara)
• Bengalî: অক্ষর → bn (ôkkhôr), হরফ → bn (hôrôph)
• Bretonî: lizherenn → br
• Bulgarî: бу́ква → bg m (búkva)
• Burmayî: အက္ခရာ → my (akhka.ra)
• Çeçenî: элп (elp)
• Çekî: písmeno → cs nt
• Çîçewayî: lemba
• Çînî:

  Kantonî: 字母 (zi⁶ mou⁵), 字 (zi⁶)

  Dunganî: зыму (zɨmu), зы (zɨ)

  Mandarînî: 字母 → zh (zìmǔ), 字 → zh (zì), 文字 → zh (wénzì)

  Minnanî: 字母 → zh-min-nan (lī-bú / jī-bó / jī-bú), 字 → zh-min-nan (lī / jī)

  Wuyî: 字母, 字

• Çuvaşî: саспалли (saspalli)
• Dalmatî: latera m
• Danmarkî: bogstav → da nt an g
• Divehî: އަކުރު‎ (akuru)
• Dusuniya navendî: pimato
• Elmanîşî: Buchstabe n
• Endonezyayî: huruf → id
• Erebî: حَرْف‎ → ar n (ḥarf)

  Erebiya misrî: حرف‎ n (ḥarf)

  Erebiya kendavî: حرف‎ n (ḥarf)

• Ermenî: տառ → hy (taṙ), գիր → hy (gir)
• Esperantoyî: litero → eo
• Estonî: täht → et, kirjatäht, aabe → et, pookstav
• Farisî: حرف‎ → fa (harf), نویسه‎ → fa (nevisa), وات‎ → fa (vât)
• Ferî: bókstavur → fo n, stavur → fo n
• Fîjî: vola → fj
• Fînî: kirjain → fi, aakkonen → fi
• Fransî: lettre → fr m, caractère → fr n
• Friyolî: letare m, lètare m
• Fulahî:

  Adlamî: 𞤢𞤤𞤳𞤵𞤤𞤢𞤤‎, 𞤸𞤢𞤪𞤬𞤵‎

  Latînî: alkulal, harfu

• Gaelîka skotî: litir m
• Galîsî: letra → gl m
• Gujaratî: અક્ષર (akṣar), હરફ → gu (haraph)
• Gurcî: ასო → ka (aso)
• Haîtî: lèt
• Hawayî: hua palapala
• Hindî: अक्षर → hi n (akṣar), लिपि → hi m (lipi), वर्ण → hi n (varṇ), हरफ़ → hi n (haraf), हर्फ़ n (harf), हरफ → hi n (haraph), हर्फ → hi (harph), आखर → hi n (ākhar), अखर → hi n (akhar)
• Holendî: letter → nl m, karakter → nl nt, letterteken → nl nt, boekstaaf → nl n
• Îbranî: אוֹת‎ → he m (ot)
• Îlokanoyî: kurdit
• Îngilîziya kevn: stæf → ang n, bōcstæf n
• Îngilîzî: letter → en
• Îngriyî: bukva, aampuussen, kirjamerkki
• Înterlîngua: littera, litera
• Îrlendî: litir → ga m
• Îtalî: lettera → it m, carattere → it n, lettera dell'alfabeto m
• Îzlendî: bókstafur → is n, stafur → is n
• Japonî: 文字 → ja (もじ, moji), 字 → ja (じ, ji)
• Javayiya kevn: akṣara
• Javayî: aksara → jv
• Kabîlî: asekkil
• Kalmîkî: үзг (üzg)
• Kannadayî: ಅಕ್ಷರ → kn (akṣara)
• Katalanî: lletra → ca m, caràcter → ca n
• Kirgizî: тамга → ky (tamga), арип → ky (arip)
• Kîngalî: අකුර → si (akura)
• Koreyî: 문자 → ko (munja), 글씨 → ko (geulssi), 글자 → ko (geulja)
• Kreyoliya morîtanî: let
• Kumikî: гьарп (harp)
• Latgalî: liters n
• Latînî: littera → la
• Latviyayî: burts n
• Lawsî: ຕົວ (tūa), ຕົວອັກສອນ (tūa ʼak sǭn), ອັກສອນ (ʼak sǭn), ອັກຂະຣະ (ʼak kha ra), ຫນັງສື (nang sư̄), ຕົວຫນັງສື (tūa nang sư̄), ອັກຂະລະ (ʼak kha la)
• Lîtwanî: raidė → lt m
• Lueyî: ᦟᦲᧅ (liik)
• Luksembûrgî: Buschtaf n
• Makedonî: буква m (bukva)
• Malayalamî: അക്ഷരം → ml (akṣaraṃ)
• Malezî: huruf → ms
• Maltayî: ittra m
• Mançûyî: ᡥᡝᡵᡤᡝᠨ (hergen)
• Maratî: अक्षर → mr (akṣar)
• Mecarî: betű → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: үсэг → mn (üseg)

• Nedersaksî: Bookstaav → nds n, Bookstoov n
• Nepalî: अक्षर → ne (akṣar)
• Normandî: lettre m
• Norsiya kevn: bókstafr n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: bokstav → no n

  Norweciya nînorskî: bokstav n

• Oksîtanî: letra → oc m, caractèr → oc n
• Oriyayî: ଲିପି → or (lipi)
• Osetî: дамгъӕ (damǧæ)
• Osmanî: حرف‎ (harf)
• Oygurî: ھەرپ‎ (herp)
• Ozbekî: harf → uz
• Palî: akkhara
• Peştûyî: حرف‎ → ps n (harf)
• Piedmontîsî: litra m
• Plodîşî: Büakstow m
• Polonî: litera → pl m
• Portugalî: letra → pt m
• Prakrîtiya sawurasenî: अक्खर (akkhar)
• Puncabî: ਅੱਖਰ → pa n (akkhar), ਹਰਫ਼ (haraf)
• Qazaxî: әріп (ärıp)
• Rajasthanî: आखर (ākhar), अच्छर (acchar)
• Romagnolî: lètra m
• Romancî: letra m, bustab n, custab n
• Romanyayî: literă → ro m, caracter → ro nt
• Rusî: бу́ква → ru m (búkva), ли́тера → ru m (lítera)
• Samiya skoltî: bukva, ǩeʹrjj
• Sanskrîtî: वर्ण → sa n (varṇa), अक्षर → sa nt (akṣara)
• Sardînî: lítara m, lítera m
• Sicîlî: littra → scn m, lìttira → scn m
• Sindhî: اکر‎
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: сло̏во nt, бу̏ква m

  Latînî: slȍvo → sh nt, bȕkva → sh m

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: боукꙑ m (buky), писмѧ nt (pismę)

• Slaviya rojavayî ya kevn: бꙋкꙑ m (buky), чьрта m (čĭrta)
• Slovakî: písmeno nt
• Slovenî: črka → sl m
• Somalî: xaraf → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: pismik n

  Sorbiya jorîn: pismik n

• Spanî: letra → es m, carácter → es n
• Swahîlî: herufi → sw
• Swêdî: bokstav → sv g
• Şanî: လိၵ်ႈ (līk)
• Şîngazîcayî: harufu 9 an 10
• Tabasaranî: гьярф (hjarf)
• Tacikî: ҳарф → tg (harf)
• Tagalogî: titik → tl, letra
• Tamîlî: எழுத்து → ta (eḻuttu)
• Tayî: ตัวอักษร → th, อักษร → th, อักขระ → th, ตัวหนังสือ → th, หนังสือ → th
• Telûgûyî: అక్షరము → te (akṣaramu)
• Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵙⴽⴽⵉⵍ n (askkil)
• Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵙⴽⴽⵉⵍ n (askkil)
• Teterî: хәреф → tt (xäref)
• Tigrînî: ፊደል (fidäl)
• Tirkî: harf → tr
• Tirkmenî: harp
• Tîbetî: ཡི་གེ (yi ge)
• Tokpisinî: leta
• Urdûyî: حرف‎ n (harf)
• Ûkraynî: бу́ква → uk m (búkva), лі́тера → uk m (lítera)
• Venîsî: łétara m, létara m, létera m
• Viyetnamî: chữ cái → vi, kí tự → vi
• Volapûkî: tonat → vo, tonab
• Walonî: lete → wa m
• Weylsî: llythyren → cy m
• Wîlamowî: büchśtaow
• Wutunhuayî: yegai
• Ximêrî: តួអក្សរ (tuəʼksɑɑ), អក្សរ → km (ʼɑksɑɑ)
• Yagnobî: ҳарф
• Yidîşî: אות‎ n an nt (os), אָס‎ n an nt (os), בוכשטאַב‎ n (bukhshtab)
• Yorubayî: lẹ́tà
• Yûnanî: γράμμα → el nt (grámma)

  Kevn: γράμμα nt (grámma)

• Zhuangî: cihmeh

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Çavkanî

1. şimartinek le Geрekê kurmancî