From Wikipedia, the free encyclopedia
Saet yekê wextê yan demê ye. Kurtenavê saetê h ye. Ji bonî tiştê ku saetê dijimêre û şanî dike re jî saet tê gotin.
Saet an kronometre ya ku demê dipîve û nîşan dide, yek ji kevintirîn îcadên mirovî ye. Ew dihêle ku meriv navberên demê bipîve, ên ku ji yekîneyên xwezayî wek roj, meh û salê kurttir in. Amûrên ku li ser gelek pêvajoyên fîzîkî dixebitin bi hezarsalan hatine bikar anîn.
Dîroka îcadên saetê digihêjin dema Sumer û Misira kevnare. Nêzîkî 3000 B.Z., van şaristaniyan saetên tavê bi rêya siya çokên sade bikar dianîn.[1] Ew saetên tavê li Çînê jî di dema 2400 BZê de dihatin bikar anîn. Yûnanan paşê ji vê amûrê re digotin "Gnomon".
Hin pêşiyên saeta nûjen wekî "saet" werin hesibandin, her çiqas li ser bingeha tevgerê di xwezayê de bin jî. Saeta tavê bi nîşandana pozîsyona sîwanek li ser rûyek guncan, demjimêrê nîşan dide. Saeta avê, digel saeta rojê, belkî amûrên herî kevn ên pîvandina demê ne. Pêşveçûnek mezin bi îcadkirina demjimêran pêk hat, gava ku li dora sala 1300an li Ewropayê yekem demjimêrên mekanîkî hatin çêkirin.[2][3]
Saetek
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.