From Wikipedia, the free encyclopedia
Dää Kölner Dom es dat, wat die Touriste en Kölle aanluure wulle.
Wäm et doobej nit schlääsch wede kann, dää kann en ejnem von denne Türm (dämm "Südturm") huhklimme.
Anjefange han se met däm Jebau em Johr 1248. Fäädich jewoode sin se dann 1880.
Di Kerch es 157 Meter huh, un bess 1884 joov et kejne Jebau in dää janze Wält, dää hüjer woor. Ääwer dann hann se dann in Ulm noojelaat un dat Ulmer Münster met 161 m im Johr 1890 fädischjemaat. Nirjens hann die zigg däm kejn hüjere Kerch jemaat.
In Spanië hann se dann ooch noch ens noojelaat. Däm Antoni Gaudí (1852-1926) singe Templo Expiatori de la Sagrada Família weed dann, - wenn di dää Jebau 2026 fädischmache -, 170 m huh, meet 13 m mii, dää Dom dann op Platz dreij stelle, wenn mer dää Chicago Temple (173 m) und di Hassan-II.-Moschee (210 m) net miträchne dät, ääver dat sin joh kejn Kerche.
Dää Dom es 144 Meter lang un hät dat hüschste Jewölbe em Meddelscheff meet 43 Meter un 35 Zentimeter. Et jitt bloß drei op der Ääd, die noch jet hüer sin.
Alle naslang jitt et am Dom jet zoo repariere. Dä Schwäfel en de Luff hät ussen eröm die Fijure kapottjemaht. Die Lück vun de Dombauhött han allemolde jet zoo dunn.
Dat Repariere koss vill Jeld. Öm die Nüsele zesamme ze krije, han se de Dombaulotterie erfunge. Kaufe kammer die Lose em Sommer op dr Domplaat, tirektemang vür em Enjangsportaal.
Em Dezember 1996 hät de UNESCO dr Dom en die Liss för et Weltkulturerbe enjedrare. Dobei han se ävver verjesse, en Pufferzone öm dr Dom eröm fesszeläje. Em Määz 1998 hät dä Bernd Droste zu Hülshoff (Tirektor vum Welterbezentrum) noch ens op die Pufferzone hinjewese. Trotzdäm han em November 2003 die Bövverschte vun Kölle (Rat der Stadt Köln) janz en dr Nöh vum Dom, op dr Schäl Sick, dä LVR-Tower (LVR = Landschaftsverband Rheinland) jenehmich. Dä 103 Meter huhe Wolkekratzer wor för de UNESCO ze huh. Dat dät de Bleck op die Kathedraal beeinträchtije. Dr Dom kom op de Ruud Liss. Nä wat jov dat ene Knaatsch. Nit nor de Bürjermeister wor us em Hüsje. Och die Bövverschte vun de Kirch woren enjeschnapp. De Dombaumeisterin Barbara Schock-Werner un de Dompropst Norbert Feldhoff reefen: Oh jömmisch - wat för en Nationale Schande.
Em Dezember 2005 han die Bövverschte vun Kölle die Plän för noch mieh Wolkekratzer op dr Schäl Sick opjejovve. Nit mieh wie 60 Meter huh darf jetz jebaut weede. Em Juli 2006 hät de UNESCO dr Dom deswäje widder vun de Ruud Liss jestriche.
Dää Daachstohl es nit wie söns us Holz jemaat, sondern us Ieser. Dodrin han se elf Jlocke opjehange. Wann die all lügge, hürt mer dat noch bes wigg op de Schäl Sick. Dää dikke Pitter es de jrößte Jlock vun de Welt, die frei am Schwinge es. 1923 wood se jejosse, hät ene Durchmesser vun jood 3,2 m un wooch 24 Tunne. Se weed nor jelügg et ovends vör huh Kirchefeste.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
