Россия Федерация

Россей Федерация, Россей^[2] (орус. Российская Федерация, Россия, РФ) — Евразияда (Европаны кюнчыгъыш джанында эмда Азияны Шимал джанында) орналгъан къралды. Джерини ёлчеми бла эм уллу къралды Джер юсюнде (17 075 400 км² неда 11,46 % (1/9) саулай къургъакъ джерни, неда 12,65 % (1/8) адам джашагъан джерден).

    «Россей» соруу да бу бетге келтиреди; башха магъаналарына да къарагъыз: Россей (магъаналары).

Россей, Россей Федерация

Россия, Российская Федерация

Гимн	Россейни кърал гимни

Административ билги

Оноу формасы	Президент-парламент республика
Президент	Владимир Путин
Премьер-министр	Михаил Мишустин
Тил(лер)и	Орус тил
Ара шахары	Москва

География билги

Уллу шахар(лар)ы	Москва, Санкт-Петербург, Новосибирск, Екатеринбург, Нижний Новгород,Уфа,Казань,Омск,Оренбург
Бютеу территориясы	17 075 400 км2 (дунияда 1-чи)
Сууну юсю	13 %
Сагъат бёлгеси	UTC +2…+12

Тарих билги

Къуралгъаны	862 джыл[1]

Демография билги

Бютеу халкъы (2010)	141 927 297 адам адам (дунияда 9-чу)
Къалынлыгъы	8 адам/км2

Экономика билги

БИП (номинал) (2008)	$ 2 225 трлн (7-чи)
БИП (ном.) адам башына	$ 16 239
Валютасы	Россия рубль (RUB, RUR)

Башха билги

Домен(лер)и	.ru, .su, .рф
Телефон коду	+7

тюрлендириу

Халкъыны саны — 141 867 540 адам. Адам саны бла Россия Джер юсюнде тогъузунчу орундады. Халкъны кёбюсю — 73,1 % шахарлада джашайды. Халкъны къурамындан 79,83 % оруслуладыла. Россейни кърал тили — орус тилди.

Россейни 18 кърал бла чеклери барды, аладан джер бла: Норвегия, Финляндия, Эстония, Латвия, Литва, Польша, Белоруссия, Украина, Хачыпсы (Абхазия), Гюрджю, Къыбыла Тегей, Азербайджан, Къазакъстан, Къытай, Монголия, Шимал Корея; тенгиз бла — Япония, АБШ.

Россейни ара шахары Москвады. Россейде 11 шахар барды адам саны 1 миллиондан кёб, ала: Москва, Санкт-Петербург, Новосибирск, Екатеринбург, Тёбен Новгород, Самара, Омск, Къазан, Челябинск, Дондагъы Ростов, Уфа.

Тарихи

Политикасы

Россей 83 административ-территориал биримлеге бёлюнеди, аланы ичинде 21 республика (энчи къраллыкъла). Россей Федерацияны Конституциясына кёре ол федератив демократ къралды.

Президенти — Владимир Путин. Премьер-министри — Михаил Мишустин.

Эм уллу политика партия «Бирлешген Россия» («Единая Россия»).

Халкъы

Биринчи кере саулай халкъ санау Россей Империяда 1897 джыл ётгенди. Ол санаугъа кёре къралда — 67 миллион бла 473 минг адам джашагъанды. 1950—2008 джыллада халкъны саны тюрленнгенин график кёргюзтеди:

Россияны 1950—2008 дж. халкъ саны тюрленнгени

Миллетлери

Россейни миллетлери 2020

№	миллет	ㅤㅤㅤㅤㅤбитеу саныㅤㅤㅤㅤㅤ	%
1	оруслула	▼105 579 179	71.73
2	татарлыла	▼4 713 669	3,20
3	нокъчиле (чеченлиле)	▲2 942 961	1,14
4	башкъуртлула	▼1 571 879	1,07
5	чувашлыла	▼1 067 139	0,73
6	аварлыла	▲1 012 074	0,69
7	эрменлиле	▼946 172	0,64
8	украинлиле	▼884 007	0,60
9	къабарты-черкеслиле	▲638 101	0,44
10	даргинлиле	▲626 601	0,43
11	казакълыла	▼591 970	0.40
12	къумукълула	▲565 830	0,38
13	галгъурлула (юнгюшлюле)	▲517 186	0,35
14	лезгинлиле	▲488 608	0,33
15	тегейлиле	▼485 646	0,33
16	мордвинле	▼484 450	0,33
17	якутлула	▲478 409	0,33
18	каджарлыла (азербайджанлыла)	▼474 576	0,32
19	бурятлыла	▼460 053	0,31
20	марийлиле	▼423 803	0,29
21	удмуртлула	▼386 465	0,26
22	къарачай-малкъарлыла	▲351 315	0,25
23	таджиклиле	▲350 236	0,24
24	узбеклиле	▲323 278	0,22
25	тувалыла	▲295 384	0,20
26	къырым татарлыла	▲257 592	0,18
27	белоруслула	▼208 046	0,14
28	немчала	▼195 256	0,13
29	къалмукълула	▼179 547	0,12
30	лаклыла	▼173 416	0,12
31	чыганлыла	▼173 400	0,12
32	табасаранлыла	▲151 466	0,10
33	комиле	▼143 516	0,10
34	башха миллетле	2 411 226	1,66
35	миллетин айтмагъанла	16 594 759	1,01

Белгиле

1. «Варягла» чакъырылгъан тарих дата, Россияны къраллыкъ тарихи тохтаусуз ол датадан саналыб башлайды. Бусагъатдагъы халда Россия Федерация (РСФСР) 1917 джыл 7 ноябрда къуралгъанды. 1991 джыл 25 декабрдан бери бусагъатдагъы атын джюрютеди.
2. Къарачай-малкъар сёзлюк (адабиятдан юлгюле).

Бу, Россияны юсюнден тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.